Bỏ trần giá vé máy bay: Lo ngại các hãng bắt tay nhau bắt chẹt khách hàng
Theo quy định hiện hành, giá dịch vụ 1 chiều vận chuyển hành khách hàng không hạng phổ thông cơ bản tối đa đối với khoảng cách đường bay dưới 500km là 1,6 triệu/vé với nhóm đường bay phát triển kinh tế-xã hội và 1,7 triệu đồng/vé với nhóm đường bay khác. Đối với khoảng cách đường bay từ 500km đến dưới 850km là 2,2 triệu đồng/vé. Đối với khoảng cách đường bay từ 850km đến dưới 1.000km là 2.790.000 đồng/vé.
Đối với khoảng cách đường bay từ 1.000km đến dưới 1.280km là 3.200.000 đồng/vé. Và đối với khoảng cách đường bay từ 1.280km trở lên: 3.750.000 đồng/vé. Giá vé trên đã bao gồm toàn bộ chi phí hành khách phải trả, trừ: Thuế GTGT; Các khoản thu hộ doanh nghiệp cung ứng dịch vụ nhà ga hành khách và dịch vụ đảm bảo an ninh, bao gồm giá phục vụ hành khách, giá đảm bảo an ninh hành khách, hành lý; Giá dịch vụ đối với các hạng mục tăng thêm.
Việt Nam hiện là một trong số ít nước áp giá trần vé máy bay. Cục Hàng không cũng nhiều lần đề xuất bỏ giá trần khi sửa đổi, bổ sung Luật Hàng không dân dụng, song chưa được chấp thuận. Mới đây nhất, một lần nữa tại dự thảo báo cáo tổng kết thi hành Luật Hàng không dân dụng Việt Nam, Cục Hàng không Việt Nam lại đề nghị sửa đổi Điều 116 về giá dịch vụ vận chuyển hành khách nội địa.
 |
| Nếu bỏ giá trần vé máy bay, có thể hành khách sẽ phải mua vé với “giá khủng” vào dịp lễ, Tết. |
Theo Cục Hàng không đề xuất, trong trường hợp đường bay có dưới 3 hãng hàng không tham gia khai thác, hãng hàng không sẽ quyết định giá dịch vụ vận chuyển hành khách nội địa hạng phổ thông, cơ bản không vượt mức tối đa do Bộ GTVT quy định và thực hiện kê khai giá với Bộ GTVT. Với đường bay có từ 3 hãng hàng không tham gia khai thác trở lên, hãng hàng không quyết định giá dịch vụ vận chuyển hành khách nội địa và thực hiện niêm yết giá theo quy định. Điều này đồng nghĩa với việc trần giá vé máy bay được gỡ bỏ.
Lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam cho hay, dịch vụ vận chuyển hàng không có tính mùa vụ cao. Chuyến bay mùa cao điểm, có giờ “đẹp” sẽ có nhiều hành khách mua vé. Thậm chí, khách sẵn sàng trả giá cao có thể mua được vé sát giờ bay, điều kiện linh hoạt, chất lượng dịch vụ cao theo nhu cầu.
Ngược lại, chuyến bay mùa thấp điểm, giờ bay muộn thường có giá vé phù hợp nhằm lấp đầy chỗ trống trên máy bay. Thông thường, dải giá được các hãng xây dựng có khoảng từ 10 - 15 mức giá. Trong đó có những mức giá thấp, có nhiều loại vé cho, tặng (0 đồng chưa bao gồm thuế, và các khoản thu hộ) theo từng đợt khuyến mại, giảm giá của hãng.
Lãnh đạo Cục Hàng không nhấn mạnh thêm: Với sự tham gia ngày càng nhiều các hãng hàng không, thị trường vận chuyển nội địa có tính cạnh tranh rất cao. Việc áp dụng giá trần sẽ hạn chế việc nâng cao chất lượng dịch vụ nhằm phục vụ đối tượng khách sẵn sàng chi trả cao hơn mức giá trần, ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh bằng chất lượng dịch vụ - yếu tố quan trọng trong phát triển bền vững của các hãng hàng không. Trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước là đảm bảo tính cạnh tranh lành mạnh, không có sự thông đồng, thỏa hiệp, để thị trường tự điều tiết. Còn nếu có bất cập, Nhà nước đương nhiên sẽ có biện pháp can thiệp, kiểm soát.
Ủng hộ đề xuất của Cục Hàng không Việt Nam, đại diện Vietnam Airlines cho rằng, hiện ngành hàng không Việt Nam chưa có các cơ chế giám sát, quản lý để thực hiện các giải pháp chống bán phá giá đối với các doanh nghiệp vận tải hàng không. Để tạo môi trường kinh doanh minh bạch, bình đẳng, Vietnam Airlines ủng hộ đề xuất bỏ giá trần vé máy bay.
Cùng đó, Chủ tịch Vietravel Airlines Nguyễn Quốc Kỳ cho rằng, cơ chế thị trường thì cần vận hành theo nguyên tắc thị trường. Doanh nghiệp tham gia thị trường phải chịu trách nhiệm về quyết định của mình, lời ăn, lỗ chịu, tất cả đều do cách tiếp cận thị trường, vận hành doanh nghiệp. Về ý kiến e ngại việc bỏ giá trần có thể dẫn đến tình trạng các hãng hàng không “bắt tay” nhau đẩy giá, hành khách bị thiệt, ông Kỳ cho rằng, khách đi máy bay biết rõ mức giá nào hợp lý.
“Giờ không chỉ còn một, hai hãng mà đã có thêm nhiều “người mới”. Hãng hàng không sẽ phải tự cân nhắc mức giá đưa ra như thế nào để được thị trường chấp nhận, được hành khách lựa chọn. Người cầm “roi” chính là khách hàng. Đẩy giá cao, khách sẽ “phạt” không đi, khi đó doanh nghiệp có tồn tại nổi không?”, ông Kỳ đặt câu hỏi.
Trong khi đó, một số chuyên gia kinh tế cho rằng, nếu còn doanh nghiệp thống lĩnh thị trường, nhà nước vẫn phải định giá trần để các doanh nghiệp không tăng giá bất hợp lý gây thiệt hại cho người tiêu dùng. Trong khi đó, Luật Cạnh tranh quy định, doanh nghiệp được xác định có vị trí thống lĩnh thị trường trong các trường hợp: một doanh nghiệp chiếm thị phần từ 30% trở lên; hai doanh nghiệp chiếm tổng thị phần từ 50% trở lên; ba doanh nghiệp chiếm tổng thị phần là từ 65% trở lên; hoặc bốn doanh nghiệp chiếm tổng thị phần từ 75% trở lên…
Hiện chỉ riêng Vietnam Airlines và Vietjet đã chiếm trên 50% thị phần vận tải nội địa, còn theo đường bay như Hà Nội – TP Hồ Chí Minh thì 2 hãng này cũng chiếm quá nửa thị phần. Theo Luật Cạnh tranh, với thị phần như vậy, nhà nước vẫn phải quản lý và định giá trần để ngăn doanh nghiệp bắt tay nhau tăng giá vô tội vạ, gây thiệt hại cho người tiêu dùng. Do đó, đề xuất của Cục Hàng không bỏ trần giá vé máy bay là chưa căn cứ theo các luật hiện hành.
