Phía sau bản án xét xử "trùm ma túy khét tiếng" El Chapo

• Trùm ma túy Joaquin "El Chapo" Guzman đối mặt với án chung thân
• Cảnh báo một Sinaloa không có El Chapo

Đây được coi là "dấu chấm hết" cho cuộc đời của ông trùm ma túy giàu nhất thế giới. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng, vẫn còn rất nhiều câu hỏi đặt ra xung quanh bản án này.

Báo chí gọi phiên tòa xét xử El Chapo là "phiên tòa thế kỷ" với sự tham gia của rất đông phóng viên báo chí. Đây là một trong những phiên tòa được tường thuật nhiều nhất trên thế giới, một phần do truyền thông và mạng xã hội. Ngoài án tù chung  thân, trùm ma túy El Chapo còn bị kết án thêm 30 năm tù và phải nộp khoản tiền 12,6 tỷ USD tích lũy được trong suốt 20 năm sự nghiệp buôn bán ma túy.

"Đó là sự mỉa mai. El Chapo luôn khao khát danh tiếng và đạt được điều đó nhưng không phải theo cách đã dự định trước đó. El Chapo muốn trở thành người nổi tiếng kể từ khi rời trường học năm 7 tuổi để giúp cha trồng ma túy bất hợp pháp ở bang Sinaloa, Mexico. Có lẽ, El Chapo không bao giờ hình dung tên tuổi của mình lại được nhiều người quan tâm đến vậy trong thời gian 3 tháng hầu tòa ở Brooklyn, New York", tờ DW (Đức) viết.

Nhiều trang báo lớn nhận định, bản án là chương cuối cùng và là cao trào trong câu chuyện của người nông dân nghèo ở vùng núi Sinaloa đã trở thành một trong những người đàn ông giàu nhất thế giới nhờ buôn bán ma túy. El Chapo được mệnh danh là "phù thủy cocaine", có khả năng làm ma túy "biến mất" ở chỗ này và sau đó xuất hiện một cách kỳ diệu ở nơi khác. Tất cả đều có sự giúp đỡ của những đồng phạm, trong đó có các quan chức cấp cao của Mexico.

Lần đầu tiên trong đời, ông trùm ma túy bị nhốt trong xà lim trại giam mà không có bất kỳ đặc quyền nào. Tại tòa, El Chapo buộc phải ngồi lắng nghe 14 đối tác cũ, nhân viên và thậm chí là một cựu nữ nghị sĩ Mexico - người mà trùm ma túy có quan hệ tình cảm làm chứng chống lại mình. 

Tất cả đều cho biết, đã chứng kiến hành động bạo lực, trả thù tàn bạo của El Chapo. Lời sau cùng mà El Chapo nói trước khi tòa tuyên án là "không có công lý" và phàn nàn bị "đối xử vô nhân đạo" trong tù, "Mỹ không tốt hơn bất kỳ quốc gia tham nhũng nào khác".

Trùm ma túy khét tiếng El Chapo bị kết án tù chung thân hôm 17-7 vừa qua.

Thẩm phán Mỹ Brian Cogan cho biết, cần phải điều tra mạng lưới tham nhũng sâu rộng của băng đảng Sinaloa trong và ngoài Mexico. Cogan phân tích, Tòa án tìm cách đánh giá xem El Chapo có phải chịu trách nhiệm về cáo buộc sản xuất, phân phối ma túy ở quy mô quốc tế, rửa tiền và sử dụng súng hay không. 

Tuy nhiên, không thể biết rõ tội tội ác của El Chapo và các đường dây buôn bán ma túy mà không điều tra tham nhũng ở Mexico và những nơi khác đã cho phép băng đảng vận chuyển ma túy với số lượng lớn trong thời gian dài như vậy.

"Cần phải hiểu được, làm thế nào mà các băng đảng kiếm được hàng triệu USD từ việc bán hàng tấn ma túy, sau đó rửa tiền bằng các giao dịch bất hợp pháp khác mà không cần quan tâm đến hệ thống pháp lý. 

Tại sao băng đảng Sinaloa vẫn đóng một vai trò lớn trong thị trường buôn bán ma túy toàn cầu mặc dù El Chapo đã đứng sau song sắt trong nhà tù ở New York hai năm qua?. Sau hơn 14 năm nghiên cứu về lịch sử, cấu trúc và hoạt động bên trong của băng đảng Sinaloa, tôi biết rằng, những gì diễn ra phức tạp hơn nhiều so với vụ án chống lại El Chapo", Thẩm phán Brian Cogan nói.

Theo Viện Phân tích Quốc phòng (IDA), một nhóm chuyên gia tư vấn cho Bộ Quốc phòng Mỹ, liên minh Sinaloa có mặt ở khắp mọi nơi trên thế giới, từ châu Mỹ, Anh, Pháp, Italia, Hà Lan , Tây Ban Nha, Đức, Tây Phi... Phạm vi tiếp cận đã mở rộng đến các thành phố Ấn Độ, Trung Quốc và tất cả các con đường đến Australia và New Zealand.

Theo lời khai của một nhân viên kế toán của Sinaloa, tổ chức này đã mua cocaine ở Colombia, Peru hoặc Bolivia với giá 2.500USD/kg. Khi được nhập lậu vào Mexico, giá bán buôn đã tăng lên tới 15.000USD/kg. Chỉ khoảng 20% đến 25% giá bán buôn đã đủ để trang trải chi phí gốc mua hàng và phí vận chuyển. 

Phần còn lại là lợi nhuận thuần túy. Bất kể nơi nào trên thế giới, các băng đảng buôn bán ma túy đều thu được tỷ suất lợi nhuận từ 300 đến 400%. Ở những địa điểm khác nhau, giá bán buôn ma túy có sự chênh lệch lớn. Ở Los Angeles có giá 20.000USD/kg, ở Chicago là 25.000USD/kg và 35.000USD/kg ở thị trường New York. 

Khi nhập lậu đến Italia, giá bán buôn là 55.000USD/kg và tăng lên con số "đáng kinh ngạc" là 140.200USD/kg ở thị trường Australia. Đó là khoản siêu lợi nhuận khiến cocaine trở thành "ngành công nghiệp toàn cầu". Và tất nhiên, ngay cả khi trùm ma túy El Chapo ngồi tù, thị trường buôn bán ma túy vẫn không bao giờ dừng hoạt động. 

Thẩm phán Brian Cogan cho rằng, cuộc chiến chống ma túy phải gắn với cuộc đấu tranh chống tham nhũng trên toàn cầu. Ngành công nghiệp ma túy vẫn sẽ tiếp tục dù El Chapo đã bị kết án. Trong trò chơi quyền lực này, El Chapo chỉ đơn thuần là một con tốt và vẫn còn những "kẻ chủ mưu" tạo điều kiện cho các băng đảng ma túy hoạt động.