Chúng ta sẽ mất quyền nuôi con vào tay robot?

• Robot Nga thay phi hành gia "lái" tàu vũ trụ lên trạm ISS
• Độc đáo “sư robot” thời công nghệ 4.0 ở Nhật Bản
• Robot chạy bàn mang tên cựu Thủ tướng Anh

Khi nói đến những vị trí có thể được thay thế bằng máy móc, công việc làm cha mẹ thường không được đặt ra. Nhưng nếu tập trung vào hiệu quả được đánh giá cao hơn sự chăm sóc của con người trong tương lai của chúng ta, thì có thể đồ chơi AI, trợ lý cá nhân hoặc robot đồng hành một ngày nào đó có thể thay thế con người làm cha mẹ. 

Câu hỏi lớn không nên đặt ra là liệu AI hay người máy có thể tốt hơn cha mẹ của con người không, chắc chắn là có, ít nhất là theo một số cách. Lúc đó, liệu cha mẹ có quyền hợp pháp để nuôi dạy con cái của họ thay vì máy móc. Đây là lý do tại sao con người cần đòi quyền của mình trước khi mất cơ hội.

Bản chất của nuôi dưỡng

Nhiều thiết bị đã được thiết kế và đưa vào cuộc sống của trẻ em với tiềm năng thay thế sự chăm sóc của con người. Điều này bao gồm các lĩnh vực như giáo dục, nhiệm vụ định hướng bảo mẫu và cách cư xử cho trẻ em. 

Mặc dù có vẻ như rất xa vời rằng bất kỳ một sản phẩm hoặc dịch vụ nào thực sự có thể thay thế cha mẹ hoặc người chăm sóc con người nói chung, chúng ta đã có thể rời xa bọn trẻ khá ổn nhờ vào các thiết bị công nghệ của mình: Chúng ta có thể kiểm tra an ninh của con em mình sử dụng máy ảnh được kết nối internet, giám sát việc sử dụng điện thoại của chúng bằng cách sử dụng chế độ Phụ huynh, và dĩ nhiên, luôn có FaceTime.

Tuy nhiên, hiện nay hầu hết dường như tin rằng con người vẫn được ưa thích hơn về khía cạnh cảm xúc của việc chăm sóc. Nếu công nghệ có khả năng làm cha mẹ tốt hơn bạn, vậy thì điều đó có ý nghĩa gì đối với tương lai của việc nuôi dạy con cái?

Chuyên gia đạo đức AI John C. Havens.

Mặc dù cha mẹ có thể sử dụng một thiết bị để tăng cường một khía cạnh của việc nuôi dạy con cái của họ, chẳng hạn như sử dụng robot Pepper để tăng cường trí nhớ thông qua cách kể chuyện, cách trẻ em gắn kết với một hệ thống như là một phần của trải nghiệm học tập dựa trên nhận thức và sở thích của chúng. 

Như bài báo Vượt qua khi con bạn cố gắng nói 'Alexa' trước 'Mama', từ tờ Washington Post ghi chú, Aristotle của Mattel phản đối nhấn mạnh rằng một trợ lý giọng nói trong nhà trẻ có thể làm tổn thương sự gắn kết của cha mẹ, nếu đứa trẻ coi trợ lý giọng nói là người bạn chơi hoặc là nguồn an ủi đầu tiên của chúng.

Nó không phụ thuộc vào cha mẹ để xác định ai hoặc cái gì mà đứa trẻ coi là nguồn an ủi của mình. Bất kỳ người mẹ hoặc người cha nào đều biết rằng những đứa trẻ bám lấy những gì chúng yêu thích. Việc chúng ưa thích một con gấu bông hoặc một người bạn tưởng tượng là điều hoàn toàn quen thuộc. Nhưng khi nhiều thiết bị đầy thuật toán sao chép việc chăm sóc của con người được đồng bộ hóa với đám mây và tương tác với hàng triệu trẻ em trên các máy tính lớn thông qua internet vạn vật (IoT), chúng ta có một mô hình nuôi dạy con mới.

Đối với thông tin thực tế, công nghệ sẽ vượt trội so với nhiều bậc cha mẹ, theo Margaret, nhà tâm lý học lâm sàng và tác giả của "Left to our own own: Outsmarting Smart Technology" để lấy lại các mối quan hệ, sức khỏe và sự tập trung của chúng ta. Nhưng việc nuôi dạy con cái về cơ bản là nuôi dưỡng, không phải là câu trả lời và khuyến nghị.

Nơi nuôi dưỡng con người là có sẵn, tâm lý học và khoa học thần kinh tích cực chứng minh rằng tiếp xúc vật lý và sự gần gũi giữa trẻ em và người chăm sóc giúp cải thiện những thứ như nhận thức và tình trạng sức khỏe tổng thể. Liên kết con người là rất cần thiết cho sự phát triển liên tục. Nói cách khác, bây giờ cha mẹ bằng xương bằng thịt có tình yêu hữu cơ. Nhưng một người chăm sóc AI có năng lượng vô tận, sự kiên nhẫn vô hạn và quyền truy cập phổ biến vào lời khuyên nuôi dạy con cái tuyệt vời mọi lúc thông qua tương tác trực tiếp với web.

Vậy nếu công nghệ có khả năng trở thành một bậc cha mẹ tốt hơn bạn và con bạn thích nó thì điều đó có nghĩa gì cho tương lai của việc nuôi dạy con cái?

Thuật toán hóa việc nuôi dưỡng?

Một điều không ai nói với bạn về việc có con là bạn sẽ cảm thấy như thế nào về sự lựa chọn nuôi dạy con cái của bạn. Cho dù đó là thảo luận về kỹ thuật ngủ, lựa chọn trường học hay chế độ ăn cho trẻ, có hàng chục lần một phụ huynh khác sẽ nhướn mày khi nghe cách bạn nuôi dạy con cái. Các bậc cha mẹ mới thường cảm thấy bị đánh giá hoặc lo lắng về việc họ sẽ chịu trách nhiệm về phương pháp nuôi dạy con cái của họ.

Sẽ không lâu nữa các thiết bị hỗ trợ tính toán tình cảm của chúng ta có thể bắt đầu gửi các báo cáo hàng tuần được kết nối với cách chúng ta làm cha mẹ tới các dịch vụ bảo vệ trẻ em, nếu hành vi của chúng ta bị coi là rủi ro. Một mặt, đây là một ý tưởng tích cực. 

Một người chọn một ứng dụng hoặc thiết bị giám sát tại nhà để tăng nhận thức về cảm xúc có thể được khuyến khích đối với việc nuôi dạy con cái tích cực. Nhưng khi các doanh nghiệp và chính phủ có quyền truy cập vào thông tin này mà không có sự đồng ý hoặc minh bạch rõ ràng, chúng ta sẽ hướng tới một tương lai nơi việc nuôi dạy con cái có thể được định lượng và lập pháp một cách tùy tiện.

Sẽ rất nguy hiểm khi việc làm cha mẹ được giám sát và hướng dẫn bởi các hệ thống dựa trên thuật toán và AI xác định những gì là "giáo dục tốt" về tất cả các mặt đạo đức, tín ngưỡng, xã hội và văn hóa.