Ngoại trưởng Trung Quốc và chuyến thăm “hâm nóng” tình láng giềng

• Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc tiếp Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị
• Dư luận về chuyến thăm 3 nước ASEAN của Ngoại trưởng Trung Quốc

Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị trong hai ngày 24 và 25/11 đã đến thăm Nhật Bản. Chuyến công du quan trọng này là chuyến thăm chính thức Nhật Bản đầu tiên của người đứng đầu Bộ Ngoại giao Trung Quốc kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát. Đây cũng là chuyến thăm Nhật Bản đầu tiên của một quan chức cấp cao Trung Quốc kể từ khi Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide nhậm chức hồi tháng 9 vừa qua.

Tờ Japan Times đưa tin, tại cuộc gặp giữa Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị và người đồng cấp Nhật Bản Toshimitsu Motegi diễn ra tại Tokyo ngày 24/11, hai bên đã thảo luận nhiều vấn đề, trong đó có tranh chấp lãnh thổ tại khu vực Biển Hoa Đông, hợp tác ứng phó với đại dịch COVID-19 cũng như cách thức để hai nền kinh tế này có thể phục hồi sau đại dịch.

Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga (phải) và Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị. Ảnh: Bloomberg.

Sau hội đàm, Ngoại trưởng hai nước cho biết, Trung Quốc và Nhật Bản đã nhất trí nối lại hoạt động đi lại vì mục đích công việc giữa hai nước vào cuối tháng 11 này, cũng như tăng cường thảo luận về các vấn đề biến đổi khí hậu. Hai bên dự kiến sẽ có cuộc đối thoại cấp chuyên viên về vấn đề hàng hải vào tháng 12 tới. 

Ngoại trưởng Trung Quốc cho biết, hai bên cũng nhất trí nỗ lực để sớm đưa Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện khu vực (RCEP) vào thực thi. Ngoài ra, Bắc Kinh và Tokyo sẽ hợp tác để thúc đẩy thương mại dựa trên các quy tắc và hiệp định thương mại tự do 3 bên với Hàn Quốc.

Một điểm khác đáng chú ý tại cuộc gặp này, Ngoại trưởng Nhật Bản đã yêu cầu Trung Quốc có những “hành động tích cực” nhằm làm dịu tình hình căng thẳng trên vùng biển gần quần đảo Senkaku mà Nhật Bản đang kiểm soát nhưng Trung Quốc cũng tuyên bố chủ quyền và gọi là Điếu Ngư. Ngoại trưởng Vương Nghị tuyên bố Trung Quốc sẽ bảo vệ chủ quyền và mong muốn hợp tác với Nhật Bản để Biển Hoa Đông trở thành vùng biển hòa bình.

Ngày 25/11, trong buổi tiếp Ngoại trưởng Trung Quốc, Thủ tướng Nhật Bản Suga Yoshihide khẳng định Tokyo coi trọng mối quan hệ ổn định với Trung Quốc. Ông Suga nêu rõ: “Một mối quan hệ ổn định giữa hai nước là quan trọng không chỉ với Nhật Bản và Trung Quốc mà còn với khu vực và cộng đồng quốc tế”. 

Liên quan đến tranh chấp tại quần đảo Senkaku, Thủ tướng Nhật Bản nhấn mạnh rằng “Cả hai bên phải bình tĩnh và giải quyết vấn đề này một cách hợp lý”, “đảm bảo rằng điều này không ảnh hưởng đến sự phát triển của quan hệ Trung Quốc-Nhật Bản trong tương lai”.

Bên cạnh đó, ông Suga cũng yêu cầu Trung Quốc nới lỏng các hạn chế nhập khẩu đối với thực phẩm Nhật Bản, vốn được áp đặt sau thảm họa hạt nhân Fukushima năm 2011, và hỗ trợ các nỗ lực của Nhật Bản để hồi hương các công dân bị Triều Tiên bắt cóc trong những năm 1970 và 1980. 

Về phần mình, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị cũng bày tỏ hy vọng rằng cả hai nước sẽ giải quyết suôn sẻ vấn đề Biển Hoa Đông. Ông Vương Nghị nhấn mạnh quan hệ Trung-Nhật cuối cùng đã trở lại lộ trình phát triển bình thường. Ngoài ra, ông bày tỏ tin tưởng rằng Olympic Tokyo sẽ được tổ chức thành công. Ông cũng muốn đề cao sự hỗ trợ của Nhật Bản dành cho Olympic mùa Đông Bắc Kinh 2022.

Trước đó, Ngoại trưởng Trung Quốc đã có cuộc gặp với Chánh văn phòng nội các Nhật Bản Kato Katsunobu. Tại đây, ông Katsunobu tái khẳng định Chính phủ Nhật Bản coi trọng quan hệ với Trung Quốc và mong muốn hợp tác trên nhiều lĩnh vực, cùng Trung Quốc giải quyết ổn thỏa các bất đồng, những vấn đề còn tồn tại giữa hai nước và thúc đẩy quan hệ song phương phát triển lành mạnh. 

Ngoại trưởng Trung Quốc đánh giá cao những nỗ lực của cả hai phía, đồng thời nhấn mạnh, hai nước cần trân trọng trạng thái tốt đẹp hiện có và tiếp tục tăng cường liên lạc và phối hợp, khắc phục khó khăn, loại bỏ can thiệp, bảo đảm quan hệ song phương phát triển lành mạnh, đúng hướng, góp phần ổn định tình hình khu vực và quốc tế.

Trong một diễn biến khác, ông Vương Nghị đã hội đàm với người đồng cấp Hàn Quốc Kang Kyung-wha ngày 26/11, thảo luận sâu rộng về chuyến thăm của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và các vấn đề khác mà hai bên cùng có lợi, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hàn Quốc Choi Young-sam cho biết. 

Ông Vương cho biết, chuyến thăm của ông là để nhấn mạnh tầm quan trọng của quan hệ song phương khi hai nước hợp tác với tư cách là “đối tác chiến lược” về bảo vệ hòa bình và ổn định khu vực cũng như thúc đẩy quản trị toàn cầu.

“Cuộc khủng hoảng COVID-19 không thể đánh bại công dân của hai nước chúng ta. Các mối quan hệ song phương đã vượt qua thử thách COVID-19 và đang thể hiện sức mạnh và sự bền chặt hơn bao giờ hết”, ông Vương Nghị cho biết, đồng thời nói thêm rằng cả hai bên đang hợp tác để tạo điều kiện cho chuyến thăm dự kiến của ông Tập đến Seoul, bao gồm cả tình huống có dịch COVID-19.

Ngoại trưởng Hàn Quốc cảm ơn người đồng cấp từ Bắc Kinh về chuyến thăm, bày tỏ hy vọng sẽ trao đổi quan điểm nhằm hợp tác sâu sắc hơn về các vấn đề bao gồm Triều Tiên, đại dịch và phục hồi kinh tế trước dịp kỷ niệm 30 năm quan hệ song phương vào năm 2022.

Các cuộc hội đàm cấp bộ trưởng diễn ra khi cả hai nước đều tìm hiểu khả năng ông Tập sẽ thăm Seoul, cũng như Mỹ đang chuẩn bị cho một chính quyền mới dưới thời Tổng thống đắc cử Joe Biden. Chuyến đi của ông Tập đã được dự kiến vào đầu năm nay nhưng bị hoãn lại do đại dịch làm gián đoạn lịch ngoại giao. Ông Vương Nghị dự kiến sẽ đến chào xã giao Tổng thống Moon Jae-in, cùng các quan chức khác.