Mỹ rút quân, Taliban tuyên bố kiểm soát 85% lãnh thổ Afghanistan

• Afghanistan: Taliban trỗi dậy sau khi Mỹ rút quân
• Mối quan hệ chiến lược của Taliban với Al Qaeda và thánh chiến Trung Á
• Taliban chiếm nhiều quận, Tổng thống Afghanistan lên đường sang thăm Mỹ

Times of India dẫn thông báo của phái đoàn Taliban khi đang có mặt ở thủ đô Moscow, Nga, hôm 9/7 tuyên bố, nhóm đang kiểm soát tới 85% lãnh thổ Afghanistan. Về hành chính, khoảng 250 quận lớn, nhỏ trong tổng số 398 quận của Afghanistan do Taliban nắm quyền.

Phái đoàn Taliban tham gia đối thoại tại Moscow. Ảnh: Reuters

Tuyên bố của Taliban chưa thể được xác nhận hoàn toàn, song truyền thông khu vực gần đây liên tiếp đưa tin về việc Taliban đã tiến quân khắp miền Bắc Afghanistan trong bối cảnh lực lượng Mỹ rút khỏi quốc gia Nam Á này theo tinh thần một thỏa thuận giữa Mỹ và Taliban năm 2019.

Theo Bussiness Insider, tại nhiều khu vực, lực lượng trung thành với Chính phủ Afghanistan thậm chí đầu hàng mà không chiến đấu do họ không đủ năng lực chống lại Taliban. Đêm 4/7, hơn 1.000 binh sĩ của Afghanistan chạy sang nước láng giềng Tajikistan khi Taliban tấn công vị trí của họ.

Tình hình có dấu hiệu xấu đi ở Afghanistan khiến Nga lo ngại các nhóm vũ trang Hồi giáo cực đoan có thể lợi dụng lãnh thổ Afghanistan để hoạt động rồi xâm nhập vào các quốc gia Trung Á gần biên giới Nga, tạo ra nhiều nguy cơ về an ninh.

Tuy nhiên, tại Moscow, quan chức Taliban khẳng định họ sẽ không gây ra mối đe dọa nào với khu vực, đồng thời cam kết làm tất cả để ngăn khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng hoạt động trên lãnh thổ Afghanistan, cũng như đẩy lùi hoạt động sản xuất ma túy.

Nói về việc chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden rút quân sau 20 năm hiện diện tại Afghanistan, quan chức Taliban quả quyết rằng đó là bởi "Mỹ buộc phải rời khỏi lãnh thổ của chúng tôi".

Bussiness Insider xác nhận toàn bộ lực lượng Mỹ, trừ nhóm nhân viên bảo vệ cơ sở ngoại giao, sẽ rời khỏi lãnh thổ Afghanistan vào cuối tháng 8/2021.

Cách đây vài ngày, Tổng thống Mỹ Biden nói ông tin rằng người Afghanistan "đủ năng lực để duy trì chính phủ" của họ, dù các nhà quan sát nói rằng chính quyền ở Kabul rất khó có thể chống đỡ áp lực khổng lồ từ Taliban.

Ngày 8/7, ông Biden nhắc lại lý do đưa quân đến Afghanistan cách đây 20 năm: đẩy lùi khủng bố al-Qaeda và ngăn các vụ tấn công tương tự như vụ tấn công ngày 11/9/2001. Năm 2011, Mỹ đã giết chết Osama bin Laden trong một chiến dịch gây tranh cãi ở Pakistan.

"Chúng ta đã hoàn thành các mục tiêu, đó là lý do vì sao chúng ta rời đi. Chúng ta không đến Afghanistan để xây dựng đất nước. Đó là quyền và trách nhiệm của riêng người Afghanistan để định đoạt tương lai và điều hành đất nước theo cách của họ", ông Biden nói.