Australia hủy thỏa thuận Vành đai và Con đường

• Australia và Trung Quốc khẩu chiến vì nguồn gốc COVID-19
• Australia yêu cầu Trung Quốc xin lỗi: Mồi lửa mới trong quan hệ song phương?

Đại sứ quán Trung Quốc tại Australia ngày 22/4 lên tiếng chỉ trích động thái được Ngoại trưởng Australia Marise Payne đưa ra một ngày trước đó, theo đó phủ quyết hai thỏa thuận liên quan đến Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI) do bang Victoria ký kết với Bắc Kinh.

Đại sứ quán Trung Quốc gọi đây là "hành động vô lý và khiêu khích", bày tỏ "rất không hài lòng và kiên quyết phản đối động thái này", và cho rằng hành động này sẽ làm tổn hại thêm quan hệ song phương.

Ngoại trưởng Australia Marise Payne. Ảnh: TG

Trước phản ứng từ phía Trung Quốc, Ngoại trưởng Australia ngày 22/4 khẳng định, Australia là một liên bang và các bang khi tham gia thỏa thuận với chính phủ nước ngoài hiện phải tham khảo ý kiến ​​của chính phủ liên bang, theo quy định Luật quan hệ đối ngoại được Quốc hội nước này thông qua năm ngoái.

Thời gian qua, chính phủ liên bang Australia đã tiến hành xem xét lại hơn 1.000 thỏa thuận đã được ký kết theo dạng này giữa chính quyền các bang, các trường đại học, các tổ chức và các chính quyền địa phương tại Australia với các thực thể nước ngoài. 

Hai thỏa thuận với Trung Quốc nằm trong số bốn thỏa thuận bị hủy bỏ. 

"Kế hoạch này tập trung vào lợi ích quốc gia của Australia. Nó nhằm đảm bảo tính nhất quán trong chính sách đối ngoại của chúng tôi trên khắp Australia và chắc chắn không nhằm vào bất kỳ quốc gia nào", bà Payne khẳng định.

Thủ hiến bang Victoria Dan Andrews trước đây đã ký một Biên bản ghi nhớ để thúc đẩy sáng kiến ​​phát triển cơ sở hạ tầng vào năm 2018 và một thỏa thuận khung vào năm 2019 với Bắc Kinh, một động thái được cho là "qua mặt" chính phủ liên bang và gây ra nhiều tranh cãi.

Cũng trong ngày 22/4, phát biểu với các phóng viên sau cuộc gặp với người đồng cấp New Zealand Nanaia Mahuta, bà Payne nhấn mạnh Australia đang tìm kiếm một cam kết rõ ràng và thiết thực với Trung Quốc, đặc biệt khi thế giới đang gặp những thách thức mới do COVID-19 gây ra.

"Chúng ta cũng phải thừa nhận rằng triển vọng của Trung Quốc, bản chất của sự tham gia của Trung Quốc, cả trong khu vực và trên toàn cầu, đã thay đổi trong những năm gần đây, và mối quan hệ đối tác lâu dài đòi hỏi chúng ta phải thích ứng với những thực tế mới đó".

Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của cả New Zealand và Australia. Tuy nhiên, quan hệ ngoại giao giữa Australia và Trung Quốc trở nên xấu đi kể từ khi Canberra kêu gọi một cuộc điều tra quốc tế về nguồn gốc của COVID-19, khiến Bắc Kinh đưa ra các biện pháp trả đũa trong lĩnh vực thương mại.