Vi phạm về quản lý, sử dụng đất nông, lâm trường quốc doanh ở Hà Giang

• Năm 2019 Quốc hội giám sát quản lý, sử dụng đất và phòng cháy, chữa cháy
• Thanh tra công tác quản lý, sử dụng đất tại Phú Thọ
• Kết luận Thanh tra toàn diện việc quản lý, sử dụng đất khu sân bay Miếu Môn

Cụ thể, đất đai do các nông, lâm trường quốc doanh quản lý, sử dụng tại tỉnh Hà Giang chủ yếu được giao trên bản đồ, không thực hiện đo đạc, cắm mốc, xác định ranh giới cụ thể trên thực địa.

Hồ sơ giao đất, cho thuê đất chủ yếu được lập và ban hành kèm theo các quyết định thành lập nông, lâm trường; do các nông, lâm trường tự quản lý, ít được giao nộp cho các cơ quan quản lý đất đai theo quy định.

Đối với đất do các Ban Quản lý rừng phòng hộ đang quản lý, sử dụng đến thời điểm hiện tại cũng chưa được đo đạc, xác định mốc giới, diện tích cụ thể để bàn giao thực địa; chưa có quyết định của cấp có thẩm quyền về giao đất, giao rừng và cũng chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với đất rừng được giao quản lý.

Nhiều vi phạm về quản lý, sử dụng đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường quốc doanh ở Hà Giang.

Theo Thông báo kết luận của Thanh tra Chính phủ, việc năm 1993, UBND huyện Bắc Quang cấp 2 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trái thẩm quyền với tổng diện tích 17,42ha (Công ty Lâm nghiệp Vĩnh Hảo 7,71ha, Công ty cổ phần Chè Hùng An 9,71ha) vi phạm Luật Đất đai năm 1993 cho đến nay chưa được UBND tỉnh Hà Giang chỉ đạo việc thu hồi theo quy định. Cùng với đó, đối với 4.732,51ha đất UBND tỉnh đã thu hồi của 3 công ty lâm nghiệp giao cho UBND huyện Bắc Quang và Quang Bình quản lý, nhưng đến nay chưa tiến hành giao đất cho các tổ chức, hộ gia đình và cá nhân sử dụng.

Diện tích 2.780,98ha mà 3 công ty đề nghị giao lại địa phương quản lý, sử dụng theo các phương án sử dụng đất đã được UBND tỉnh phê duyệt năm 2015 cho đến nay vẫn chưa được Sở Tài nguyên và Môi trường hoàn thiện phương án sử dụng theo Thông tư số 07/2015/TT-BTNMT ngày 26-5-2015 của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Mặt khác, việc UBND huyện Yên Minh sử dụng 0,998ha đất vườn ươm đã giao Ban Quản lý rừng phòng hộ Yên Minh quản lý để giao lại cho Trung tâm Dạy nghề xây dựng của huyện Yên Minh nhưng không có quyết định thu hồi đất, giao đất của cấp có thẩm quyền là trái với Luật Đất đai năm 2003.

Đối với vấn đề xử lý, giải quyết việc xâm canh đất, Thanh tra Chính phủ chỉ rõ, công tác xử lý việc tranh chấp, lấn chiếm đối với diện tích 359,54ha đất tại 4 công ty cho đến nay mới chỉ có Công ty cổ phần Chè Hùng An là đã thực hiện 3,46 ha; huyện Quang Bình đang phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường xử lý đối với diện tích 12,65ha; còn 346,89ha tại huyện Bắc Quang vẫn chưa được triển khai, thực hiện các thủ tục để giải quyết dứt điểm.

Bên cạnh đó, công tác thanh tra, kiểm tra đối với việc quản lý sử dụng đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường chưa được chú trọng; các cơ quan chức năng trong tỉnh chưa chủ động xây dựng kế hoạch thanh tra, kiểm tra đối với lĩnh vực này. Từ năm 2000-2016 mới chỉ triển khai 4 cuộc tại 4 công ty còn đối với đất rừng phòng hộ chưa tổ chức cuộc thanh tra nào.

Qua thanh tra, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xây dựng kế hoạch, chỉ đạo địa phương về quản lý, kỹ thuật và chuyên môn nghiệp vụ để tổ chức khảo sát, đo đạc, xác định bản đồ chính xác về diện tích, vị trí, phân loại đất chính xác về đất đai do các Ban Quản lý rừng và các công ty nông, lâm nghiệp đang quản lý, sử dụng trên địa bàn tỉnh Hà Giang nói riêng và trên phạm vi toàn quốc nói chung…

Về xử lý trách nhiệm Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang: nghiêm túc kiểm điểm làm rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân về những hạn chế, yếu kém trong công tác chỉ đạo, điều hành, quản lý và sử dụng đối với đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường quốc doanh trên địa bàn như đã nêu ở phần kết luận thanh tra; chỉ đạo các sở, ngành, UBND các huyện, công ty liên quan nghiêm túc kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và xử lý các tổ chức và cá nhân để xảy ra những vi phạm.