Thủ tướng mong muốn Việt Nam trở thành một “công xưởng sản xuất” trong công nghiệp hỗ trợ

• Thủ tướng chủ trì Hội nghị bàn giải pháp phát triển công nghiệp hỗ trợ
• Cần cú hích để công nghiệp hỗ trợ phát triển
• Gỡ khó cho công nghiệp hỗ trợ

Phát biểu kết luận Hội nghị về các giải pháp thúc đẩy phát triển công nghiệp hỗ trợ Việt Nam ngày 19-12, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã biểu dương các doanh nghiệp, địa phương, các chuyên gia, các chính sách đã được ban hành để thu hút phát triển công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam; biểu dương những thành tựu về công nghiệp hỗ trợ của nước ta trong thời gian gần đây.

Năng lực sản xuất công nghiệp hỗ trợ dần được cải thiện, đáp ứng một bước trong tiến trình nội địa hoá của ngành sản xuất. “Chúng ta vui mừng thấy 40-45% ngành dệt may, da giày; 15% điện tử, tin học viễn thông; 5% điện tử chuyên dụng công nghệ cao, số lượng doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ không chỉ phát triển về lượng mà còn phát triển về chất” – Thủ tướng nói. Một số doanh nghiệp có năng lực trong sản xuất khuôn mẫu, linh kiện xe đạp, xe máy, ô tô, cơ khí tiêu chuẩn và đáp ứng một phần rất quan trọng, góp phần đáp ứng trong nước và xuất khẩu.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trao đổi với các đại biểu tại hội nghị

Đặc biệt, các doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam ngày càng áp dụng các tiêu chuẩn công cụ quản lý hiện đại vào sản xuất, chế tạo. Một thành quả quan trọng là sự tăng tốc, ví dụ như Thaco Trường Hải có trên 30 nhà máy sản xuất thiết bị phụ trợ, nâng tổng số thiết bị phụ tùng sản xuất trong khu vực này lên 40%; Samsung tỷ lệ sản xuất trong nước, bao gồm FDI và doanh nghiệp Việt Nam trước đây bằng 0, nay là 30% trở lên. Vinfast 95% linh kiện xe máy điện là trong nước; rồi dệt may, da giày có những phát triển vượt bậc, rất đáng mừng.

Nhiều địa phương bắt đầu quan tâm quy hoạch, thu hút, xử lý những biện pháp để thu hút doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, tiêu biểu là tỉnh Bình Dương. Một số địa phương hình thành được khu công nghiệp hỗ trợ như Hà Nội, Vũng Tàu, Hà Nam, Hải Phòng, Đồng Nai, Quảng Nam… Một số sản phẩm đáp ứng tỷ lệ nội địa hoá cao…

Bên cạnh đó, người đứng đầu Chính phủ cũng đã chỉ ra những tồn tại: Chưa có những ngành công nghiệp mũi nhọn đóng vai trò dẫn dắt; nhiều ngành ưu tiên phát triển không đạt mục tiêu đề ra; tỷ lệ nội địa hoá các ngành công nghiệp đang ở mức thấp… Nguyên nhân là do thiếu kiến thức đủ mạnh để tăng cường năng lực doanh nghiệp; chưa tạo ra được môi trường kinh doanh thực sự minh bạch, bình đẳng; việc lựa chọn ngành công nghiệp ưu tiên còn dàn trải; chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợ thiếu đồng bộ…

Công nghiệp tư nhân chưa phát triển mạnh, còn quá ít doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ; năng lực sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ rất thấp… “Chúng ta đã có cố gắng nhưng chưa đủ lực để tham gia vào chuỗi cung ứng sản xuất toàn cầu, trong khi tư duy khép kín vẫn còn phổ cập trong những ông chủ đầu tư. Lực lượng tham gia công nghiệp hỗ trợ chưa bắt kịp xu hướng đi lên của thế giới” – Thủ tướng nhấn mạnh.

Thủ tướng cho rằng, nguồn nhân lực chất lượng cao có trình độ, kỹ năng chuyên môn mới là điều quyết định, trong khi nội dung đào tạo của các trường kỹ thuật còn lạc hậu. Sự gắn kết giữa doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp FDI còn hạn chế, nhất là một số doanh nghiệp FDI chưa chú trọng phát triển các nhà cung cấp nội địa. Nhiều địa phương, bộ ngành chưa dành đất đai xúc tiến lĩnh vực này. Rất ít trung tâm nghiên cứu và phát triển…

Toàn cảnh hội nghị

Thủ tướng mong muốn Việt Nam cần phải đón bắt sự chuyển hướng của các nhà đầu tư, nhà sản xuất để Việt Nam trở thành một “công xưởng sản xuất” trong sản xuất công nghiệp nói chung, đặc biệt là công nghiệp hỗ trợ. “Một khát vọng về một nền công nghiệp hỗ trợ nói chung, không chỉ là ô tô, xe máy mà còn của nhiều sản phẩm khác. Tôi mong các nhà nghiên cứu, các bộ ngành chức năng phải suy nghĩ điều này” – Thủ tướng nói.

Theo Thủ tướng, công nghệ nguồn và công tác nghiên cứu, phát triển sản phẩm phải khắc phục được những tồn tại. Trong đó nghiên cứu, phát triển áp dụng công nghệ 4.0, kỷ nguyên số vào thực tế công nghiệp hỗ trợ của Việt Nam, làm sao các sản phẩm tạo ra thế mạnh. “Ta không thể làm tất cả mọi phụ tùng, chi tiết có liên quan nhưng nếu ô tô mà làm được 45% chi tiết, phụ tùng thì đã thành công cơ bản rồi. Đất nước mình 100 triệu dân, nhu cầu rất lớn, rồi chúng ta có nhiều thị trường, trong đó có 15 thị trường G20 và nhiều thị trường quan trọng khác”, Thủ tướng nêu.

“Có một điều tôi rất mong muốn và đã nói nhiều lần, đối với những nhà đầu tư, tập đoàn lớn, tính chất của công nghiệp hỗ trợ là muốn đi nhanh hãy đi một mình, nhưng muốn đi xa thì hãy cùng đi. Cũng như tinh thần của một đội bóng vậy”, Thủ tướng lưu ý.

Thủ tướng yêu cầu, phát triển công nghiệp hỗ trợ ở Việt Nam cần bám sát các định hướng và mục tiêu tổng quát phát triển công nghiệp của Việt Nam theo Nghị quyết số 23 của Bộ Chính trị về Định hướng xây dựng chính sách phát triển công nghiệp quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Thủ tướng đề nghị các đại biểu nghiên cứu để tập trung phát triển một số ngành công nghiệp hỗ trợ là thế mạnh của Việt Nam. Mục tiêu cụ thể là đến 2020 Việt Nam có sản phẩm công nghiệp hỗ trợ có khả năng cạnh tranh cao, đáp ứng 45% nhu cầu thiết yếu cho sản xuất, tiêu dùng trong nội địa; chiếm 11% giá trị sản xuất toàn ngành công nghiệp; có khoảng 1000 doanh nghiệp đủ năng lực cung ứng, lắp ráp cho các tập đoàn đa quốc gia tại Việt Nam.

Đến 2030 sản phẩm công nghiệp hỗ trợ đáp ứng 70% nhu cầu cho sản xuất, tiêu dùng trong nội địa, chiếm 14% giá trị sản xuất toàn ngành công nghiệp và có khoảng 2.000 doanh nghiệp có khả năng cung ứng, lắp ráp cho các tập đoàn đa quốc gia trên lãnh thổ Việt Nam.

Thủ tướng yêu cầu học tập, nghiên cứu, phát triển công nghiệp hỗ trợ của Nhật Bản, Hàn Quốc, Séc và nhiều nước khác. Sau Hội nghị này dưới sự hướng dẫn của Bộ Công thương, một số địa phương cần có chương trình hành động để phát triển công nghiệp hỗ trợ, nhất là các địa phương trọng điểm. Hoàn thiện chính sách, có Nghị quyết trình lên Chính phủ.

“Không có ai thay cho chúng ta bằng doanh nghiệp trong phát triển công nghiệp hỗ trợ, cho nên phát triển các doanh nghiệp công nghiệp tư nhân trong nước thực sự trở thành động lực quan trọng trong phát triển doanh nghiệp công nghiệp nói chung… Coi như một khởi nghiệp quan trọng, mà các doanh nghiệp cần nắm bắt điều này” – Thủ tướng Chỉ đạo.

Bên cạnh đó, Thủ tướng khẳng định cần chú trọng nhân lực công nghiệp, nhất là trong cuộc cách mạng 4.0. Khoa học công nghệ, doanh nghiệp công nghệ phải phát triển, “đi tắt đón đầu” trong phát triển ngành công nghiệp này. Đối với Chính phủ, các bộ ngành của Trung ương, Chủ tịch các tỉnh phải chỉ đạo, tạo điều kiện về mặt bằng, thủ tục, coi đây là khởi nghiệp sáng tạo để tạo mọi điều kiện phát triển công nghiệp hỗ trợ này ở địa phương…