Quốc hội lo ngại việc lợi dụng xoá nợ thuế để trục lợi

• Những đối tượng nào sẽ được xóa nợ thuế?
• Tổng cục Hải quan được ra quyết định xoá nợ thuế dưới 5 tỷ đồng
• Thành lập Hội đồng tư vấn xóa nợ thuế để đảm bảo công bằng, minh bạch

Sáng 17-9, tiếp tục chương trình phiên họp thứ 37, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Tài chính trình bày Tờ trình dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về xử lý tiền thuế nợ đối với người nộp thuế không còn khả năng nộp ngân sách nhà nước.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng trình bày dự thảo Nghị quyết

Trình bày Báo cáo, Bộ trưởng Bộ Tài Chính Đinh Tiến Dũng cho biết, tổng số tiền thuế nợ tính đến ngày 31-12-2018 là 81.618 tỷ đồng, tăng 4% so với thời điểm 31-12-2017, trong đó tiền thuế nợ không có khả năng thu ngân sách là 41.387 tỷ đồng, chiếm 50,7% tổng số tiền thuế nợ. Cơ quan thuế quản lý là 37.572 tỷ đồng, Cơ quan Hải quan quản lý là 3.815 tỷ đồng.

Luật Quản lý thuế hiện hành chưa có quy định để xử lý nợ thuế đối với người nộp thuế đã chấm dứt hoạt động sản xuất kinh doanh và thực sự không còn khả năng nộp ngân sách nhà nước, nên số nợ tiền thuế, tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp tồn tại dây dưa kéo dài.

Toàn cảnh phiên họp

Bộ trưởng Bộ Tài Chính Đinh Tiến Dũng cho biết, Nghị quyết này quy định về xử lý tiền thuế nợ đối với người nộp thuế không còn khả năng nộp ngân sách nhà nước, bao gồm tiền thuế, tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp, tiền phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế, hải quan phát sinh trước ngày Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 có hiệu lực thi hành. Đối tượng áp dụng bao gồm: người nộp thuế có tiền thuế nợ thuộc đối tượng được xử lý tiền thuế nợ quy định tại Nghị quyết này; cơ quan quản lý thuế, công chức quản lý thuế; cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.

Dự thảo Nghị quyết quy định đối tượng xử lý nợ gồm 7 nhóm đối tượng: người nộp thuế là người đã chết, người bị Tòa án tuyên bố là đã chết, mất tích hoặc mất năng lực hành vi dân sự; người nộp thuế có quyết định giải thể gửi cơ quan quản lý thuế, cơ quan đăng ký kinh doanh, chưa hoàn thành thủ tục giải thể; người nộp thuế đã nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản hoặc bị người có quyền, nghĩa vụ liên quan nộp đơn yêu cầu mở thủ tục phá sản theo quy định của pháp luật về phá sản; người nộp thuế không còn hoạt động kinh doanh tại địa chỉ kinh doanh đã đăng ký với cơ quan đăng ký kinh doanh và cơ quan quản lý thuế; người nộp thuế đã bị cơ quan quản lý thuế có văn bản đề nghị cơ quan có thẩm quyền hoặc đã bị cơ quan có thẩm quyền thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh; người nộp thuế bị thiệt hại vật chất do gặp thiên tai, thảm họa, dịch bệnh, hoả hoạn, tai nạn bất ngờ hoặc trường hợp bất khả kháng khác; người nộp thuế cung ứng hàng hoá, dịch vụ được thanh toán trực tiếp bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước, bao gồm cả nhà thầu phụ nhưng chưa được thanh toán.

Thời gian Nghị quyết có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1 tháng 1 năm 2020 và thực hiện trong thời hạn 3 năm kể từ ngày có hiệu lực thi hành.

Thẩm tra nội dung Chính phủ trình, Uỷ ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội cũng nhất trí về sự cần thiết ban hành nghị quyết. Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra đề nghị Chính phủ rà soát lại việc xóa nợ tiền phạt chậm nộp, tiền chậm nộp đối với các đối tượng không tuân thủ theo quy định của pháp luật.

Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính - Ngân sách Nguyễn Đức Hải cũng đề nghị cân nhắc, làm rõ việc xử lý tiền nợ thuế đối với các doanh nghiệp nhà nước, vì doanh nghiệp nhà nước là pháp nhân do Nhà nước làm đại diện chủ sở hữu và hiện nay đang trong tiến trình cổ phần hóa, sắp xếp lại các doanh nghiệp nhà nước. Do vậy, việc khoanh nợ, xóa nợ tiền thuế cần được xử lý trong quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp. 

Cơ quan thẩm tra cũng cho rằng cần rà soát, báo cáo rõ việc xử lý tiền thuế nợ đối với các khoản nợ liên quan đến tiền sử dụng đất, tiền thuê đất… trong dự thảo nghị quyết này, theo đó sẽ khoanh nợ, xóa nợ đối với các trường hợp cụ thể nào liên quan đến đất đai.

Phần thảo luận, một số ý kiến cho rằng cần làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân để nợ tiền thuế lên đến nhiều ngàn tỷ.

Trưởng ban dân nguyện của Quốc hội Nguyễn Thị Thanh Hải nêu câu hỏi, cử tri đặt vấn đề ngành thuế có ưu đãi gì mà có đợt chỉ tuyển dụng 340 chỉ tiêu nhưng có đến 8000 hồ sơ ứng tuyển?

Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh và một số ý kiến khác lo quy định như dự thảo dễ dẫn đến bị lợi dụng.

Kết luân phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho biết, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đồng ý trình nội dung xoá nợ thuế để Quốc hội xem xét tại kỳ họp thứ tám (tháng 10/2019), yêu cầu Chính phủ làm rõ trách nhiệm của các đối tượng liên quan đến tình trạng để nợ thuế thời gian qua.