Loại bỏ nhiều dự án xin chuyển đổi đất rừng

Thứ Năm, 19/11/2020, 09:08

Trong cùng một ngày (ngày 16/11), Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) đã cùng lúc ban hành ba công văn gửi đến các tỉnh Bình Thuận, Quảng Nam và Ninh Bình loại bỏ 3 dự án xin chuyển đổi mục đích sử dụng rừng.

Dự án nhà máy điện gió chưa đủ điều kiện xem xét, thẩm định trình Thủ tướng

Trả lời Tờ trình của UBND tỉnh Bình Thuận về việc xin chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng để thực hiện dự án Nhà máy điện gió Hòa Thắng 1.2 và đường dây đấu nối 110kV, công văn ngày 16/11/2020 của Bộ NN&PTNT cho rằng, chưa đủ điều kiện xem xét, thẩm định trình Thủ tướng Chính phủ chấp thuận. Công văn nêu rõ, sau khi xem xét, Bộ NN&PTNT thấy còn một số vấn đề về tên gọi dự án cũng như quy mô, diện tích thực hiện dự án.

Theo đó, về tên gọi của dự án, Bộ NN&PTNT cho rằng, tại các văn bản của Thủ tướng Chính phủ, Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương), Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường), của UBND tỉnh Bình Thuận, xác định tên dự án là Dự án nhà máy điện gió Hòa Thắng. Tại Nghị quyết số 69/NQ-CP ngày 30/5/2018 của Chính phủ về điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch sử dụng đất kỳ cuối (2016- 2020) tỉnh Bình Thuận, trong đó, phân bổ chỉ tiêu cho dự án Điện gió Hòa Thắng 1.2 với diện tích 60ha tại huyện Bắc Bình.

Bộ NN&PTNT đề nghị, UBND tỉnh Quảng Nam cẩn trọng trong đề xuất chuyển mục đích sử dụng rừng tự nhiên vì địa phương này thường xuyên xảy ra lũ lụt và sạt lở.

Như vậy, tên gọi “Dự án Nhà máy điện gió Hòa Thắng 1.2 và đường dây đấu nối 110kV” ghi trong Tờ trình số 4141/TTr-UBND ngày 23/10/2020 của UBND tỉnh Bình Thuận là không thống nhất với tên gọi “Dự án Nhà máy điện gió Hòa Thắng 1.2” tại các văn bản nêu trên.

Về quy mô, diện tích thực hiện dự án, UBND tỉnh Bình Thuận xác định dự án được thực hiện trên quy mô 45,41 ha; tuy nhiên, mới nêu thông tin về 28,52 ha rừng tự nhiên (gồm: 23,61ha quy hoạch rừng phòng hộ, 4,91ha quy hoạch rừng sản xuất). Phần diện tích còn lại chưa có thông tin cụ thể và chưa thống nhất với diện tích nêu trong Báo cáo kết quả điều tra, đánh giá hiện trạng rừng nằm trong dự án Nhà máy Điện gió Hòa Thắng 1.2 và đường dây đấu nối 110kV.

Bộ NN&PTNT phân tích, Nghị định số 83/2020/NĐ-CP ngày 15/7/2020 của Chính phủ có hiệu lực thi hành từ ngày 15/7/2020, tuy nhiên, Báo cáo kết quả điều tra, đánh giá hiện trạng rừng nằm trong dự án Nhà máy Điện gió Hòa Thắng 1.2 và đường dây đấu nối 110kV, gửi kèm hồ sơ dự án được thực hiện tháng 3/2019. Do đó, Báo cáo kết quả điều tra, đánh giá hiện trạng rừng gửi kèm Hồ sơ dự án chưa đáp ứng nội dung quy định tại Nghị định số 83/2020/NĐ-CP.

Về bản đồ hiện trạng rừng và đất lâm nghiệp công trình, Nhà máy điện gió Hòa Thắng 1.2 và đường dây đấu nối 110kV, tỷ lệ 1:2.000 gửi kèm hồ sơ dự án không thể hiện rõ hiện trạng tổng thể khu vực dự án, không thể hiện thời điểm lập bản đồ hiện trạng rừng.

Trong khi đó, theo Thứ trưởng Thường trực Bộ NN&PTNT Hà Công Tuấn, thời gian qua, biến đổi khí hậu và các hiện tượng thời tiết cực đoan, thiên tai diễn ra ngày càng phổ biến, gây ra lũ lụt, sạt lở đất nghiêm trọng ở một số địa phương, cướp đi sinh mạng của nhiều người. Dù chưa có kết luận chính thức về nguyên nhân, nhưng dư luận, các chuyên gia đang đặt vấn đề có ảnh hưởng của việc giảm diện tích rừng tự nhiên, do chuyển mục đích sử dụng rừng để thực hiện các dự án đã làm thay đổi đặc tính tự nhiên, tính bền vững của tự nhiên.

Do đó, Thứ trưởng Hà Công Tuấn đề nghị, UBND tỉnh Bình Thuận cân nhắc cẩn trọng trong đề xuất chuyển mục đích sử dụng rừng tự nhiên, đặc biệt đối với rừng phòng hộ là rừng tự nhiên, cũng như các hoạt động tác động vào làm thay đổi cân bằng sinh thái tự nhiên khu vực ven biển.

"Vì những lý do nêu trên nên hồ sơ trình chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng của dự án Nhà máy Điện gió Hòa Thắng 1.2 và đường dây đấu nối 110kV theo Tờ trình số 4141/TTr-UBND ngày 23/10/2020 chưa đủ điều kiện xem xét, thẩm định trình Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác để thực hiện dự án", văn bản của Bộ NN&PTNT khẳng định.

Cân nhắc thận trọng đề xuất chuyển mục đích sử dụng rừng tự nhiên

Cũng được ký ngày 16/11, công văn gửi UBND tỉnh Quảng Nam liên quan đến chủ trương chuyển đổi mục đích sử dụng rừng để thực hiện dự án giao thông trên địa bàn cho biết, Bộ này nhận được Tờ trình của tỉnh Quảng Nam về việc đề nghị xem xét, báo cáo Thủ tướng Chính phủ quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng để thực hiện dự án đường giao thông đến vùng phát triển sâm Ngọc Linh, tuyến Măng Lùng - Đăk Lây, huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam.Sau khi xem xét, Bộ NN&PTNT nhận thấy, dự án này thuộc Danh mục các dự án thuộc tránh nhiệm thẩm định, phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Do vậy, UBND tỉnh Quảng Nam có Quyết định số 379/QĐUBND ngày 19/9/2017 phê duyệt Báo cáo đánh giá tác động môi trường dự án là không phù hợp về thẩm quyền. Dù chưa có kết luận chính thức về nguyên nhân, nhưng dư luận, các chuyên gia đang đặt vấn đề có ảnh hưởng của việc giảm diện tích rừng tự nhiên, do chuyển mục đích sử dụng rừng để thực hiện các dự án khu vực miền núi đã làm thay đổi đặc tính tự nhiên, tính bền vững của tự nhiên.

Trong khi tỉnh Quảng Nam, nơi có nền địa chất yếu, nằm trong đứt gãy địa chất, đứt gãy phong hóa tạo ra độ gắn kết rất thấp, địa hình đồi núi có độ dốc lớn, chia cắt phức tạp. Vì những lý do trên, Bộ NN&PTNT đề nghị, UBND tỉnh Quảng Nam cân nhắc cẩn trọng trong đề xuất chuyển mục đích sử dụng rừng tự nhiên. Đặc biệt đối với rừng đặc dụng là rừng tự nhiên, cũng như các hoạt động tác động vào làm thay đổi cân bằng sinh thái tự nhiên khu vực miền núi của địa phương.

Tại Văn bản số 7944/BNN-TCLN gửi UBND tỉnh Ninh Bình về việc chuyển mục đích sử dụng rừng để thực hiện dự án đầu tư công trình khai thác mỏ đá vôi trên địa bàn tỉnh Ninh Bình, Bộ NN&PTNT nêu rõ: Điểm b khoản 3 Điều 41a bổ sung (khoản 2 Điều 1) Nghị định số 83/2020/NĐ-CP ngày 15/7/2020 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 156/2018/NĐ-CP ngày 16/11/2018 của Chính phủ quy định: “Không chuyển rừng tự nhiên thuộc quy hoạch rừng đặc dụng, rừng phòng hộ sang mục đích khác để triển khai các hoạt động khoáng sản…”.

Do vậy, dự án không đúng với tiêu chí xác định dự án được chuyển mục đích sử dụng rừng tự nhiên sang mục đích khác theo quy định tại Nghị định số 83/2020/NĐ-CP ngày 15/7/2020 của Chính phủ.

Trước đó, Bộ NN&PTNT nhận được Tờ trình số 131/TTrUBND ngày 30/10/2020 của UBND tỉnh Ninh Bình về việc quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác để thực hiện dự án Đầu tư công trình khai thác mỏ đá vôi làm nguyên liệu sản xuất xi măng cho dây chuyền 2 nhà máy xi măng Duyên Hà.

Theo đó, UBND tỉnh Ninh Bình đề nghị chuyển mục đích sử dụng 38,17ha rừng tự nhiên thuộc quy hoạch rừng phòng hộ để thực hiện dự án đầu tư công trình khai thác mỏ đá vôi.

Ngọc Yến