Hướng tới Cộng đồng ASEAN đoàn kết, vững mạnh, thịnh vượng vì lợi ích của người dân

• AMM-53 nhất trí nỗ lực triển khai các sáng kiến Năm Chủ tịch ASEAN 2020
• Tuần phim ASEAN 2020: Nơi hội tụ các sắc màu văn hóa

Những sáng kiến của Việt Nam đã trở thành sáng kiến chung của ASEAN

Đánh giá về thành công của AMM 53 và các Hội nghị liên quan, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh nhấn mạnh, thành công của AMM 53 và các Hội nghị liên quan trong thời điểm đại dịch COVID-19 vẫn đang diễn biến phức tạp cho thấy sự đoàn kết, thống nhất và quyết tâm mạnh mẽ của các nước ASEAN, đồng thời thể hiện sự linh hoạt, chủ động và tích cực của Việt Nam trong vai trò Chủ tịch ASEAN 2020.

Tại các Hội nghị trong khuôn khổ AMM 53, đại diện các nước ASEAN hoan nghênh Việt Nam, với tư cách Chủ tịch ASEAN 2020, đã chủ động đề xuất, triển khai nhiều sáng kiến, duy trì và thúc đẩy hợp tác trong cả trong phòng, chống, kiểm soát dịch bệnh cũng như xây dựng Cộng đồng, củng cố vai trò trung tâm của ASEAN.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Trưởng SOM ASEAN Nguyễn Quốc Dũng cho biết: Đến nay, các sáng kiến, đề xuất do nước Chủ tịch ASEAN 2020 đưa ra đều được các nước trong khu vực ủng hộ và trở thành sáng kiến chung của ASEAN. Trong số này, điển hình nhất là các sáng kiến được Việt Nam đưa ra trong bối cảnh dịch COVID-19 như: Thành lập Quỹ ASEAN ứng phó COVID-19; Kho dự phòng vật tư y tế khẩn cấp khu vực; lập ra các tiêu chuẩn ứng phó với dịch bệnh; xây dựng kế hoạch tổng thể phục hồi hậu COVID-19.

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh phát biểu tại Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao Cấp cao Đông Á lần thứ 10. Ảnh: TTXVN

Các nước đều thống nhất cùng nhau thực hiện các sáng kiến trên của Việt Nam nhằm từng bước đẩy lùi dịch bệnh, hỗ trợ nhau trong quá trình phục hồi nền kinh tế từng quốc gia cũng như khu vực. Các quốc gia thành viên ASEAN đều ủng hộ và hưởng ứng các sáng kiến được Việt Nam đề xuất. Sự linh hoạt, chủ động, dẫn dắt hiệu quả các nước thành viên ASEAN ứng phó với dịch bệnh của nước Chủ tịch ASEAN 2020 được công nhận khi những sáng kiến của Việt Nam đã trở thành sáng kiến chung của ASEAN.

Có thể nói, trong khuôn khổ AMM 53 và các Hội nghị liên quan, các nước  nhất trí với nhiều đề xuất của Việt Nam tại Hội nghị lần này. 10 sáng kiến được Việt Nam đưa ra đã được thông qua. Đó là Tuyên bố Hà Nội kỷ niệm 15 năm thành lập EAS dịp Hội nghị Cấp cao EAS lần thứ 15, tổ chức họp Nhóm chuyên gia EAS về COVID-19; ra Tuyên bố Lãnh đạo ASEAN+3 về tăng cường hợp tác kinh tế ASEAN+3 về kinh tế và ổn định tài chính…

Đại sứ Liên minh châu Âu (EU) tại ASEAN Igor Driesmans khẳng định, Việt Nam đã tổ chức thành công AMM 53 và các Hội nghị liên quan trong bối cảnh phải đối mặt với những thách thức chưa từng thấy. Ông đánh giá, các khía cạnh kỹ thuật và hậu cần của nước chủ nhà cho các sự kiện này là hết sức ấn tượng, trong đó có tính đến thực tế là các thành viên nằm trải dài tại bốn lục địa với nhiều múi giờ khác nhau.

Cho rằng trọng tâm của Việt Nam trong việc củng cố một ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng là “điều không có gì phù hợp hơn hiện nay” trong bối cảnh đại dịch đã gây ra cú sốc kinh tế toàn cầu chưa từng thấy trong lịch sử cận đại, Đại sứ Igor Driesmans cho rằng, ở cương vị Chủ tịch ASEAN, Việt Nam đã thành công trong việc nêu cao tinh thần đoàn kết, hợp tác và trách nhiệm đối với cộng đồng quốc tế ngay từ những ngày đầu của cuộc khủng hoảng này.

Dưới sự lãnh đạo của Việt Nam, ASEAN đã thực sự cho thấy sự sẵn sàng hợp tác nhằm tìm ra các giải pháp khu vực và giảm thiểu các tác động của cuộc khủng hoảng này - điều được chứng minh trong Hội nghị Cấp cao ASEAN đặc biệt về COVID-19 hồi tháng Tư vừa qua.

Đại sứ Igor Driesmans khẳng định rằng, Việt Nam đã tái khẳng định được vai trò trung tâm và sự đoàn kết của ASEAN bằng cách duy trì sự can dự thường xuyên, thực chất giữa ASEAN và các đối tác kể từ khi đại dịch bùng phát. Các chuyên gia ở Thái Lan và khu vực cũng đều cho rằng, những sáng kiến của Việt Nam trong năm làm Chủ tịch ASEAN 2020 đều rất tích cực, đặc bệt trong bối cảnh dịch COVID-19 hoành hành.

Phát huy vai trò trung tâm của ASEAN

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh cho biết: ASEAN nhất trí tiếp tục nỗ lực triển khai đúng tiến độ các Kế hoạch tổng thể thực hiện Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 trên cơ sở kết quả kiểm điểm giữa kỳ trên cả 3 trụ cột; nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực thi đầy đủ và hiệu quả các quy định của Hiến chương ASEAN; thông qua đánh giá kịp thời về kết quả triển khai Hiến chương thời gian qua; ủng hộ nỗ lực thảo luận xây dựng định hướng phát triển cho ASEAN trong giai đoạn mới sau khi hoàn thành Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025.

Về Biển Đông, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao nêu rõ lập trường nguyên tắc của ASEAN nhấn mạnh tầm quan trọng và lợi ích của hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, là lợi ích chung của tất cả các quốc gia, được các nước Đối tác tiếp tục ủng hộ. Các Bộ trưởng khẳng định cần tiếp tục thúc đẩy đối thoại và tăng cường xây dựng lòng tin, kiềm chế không có hoạt động làm gia tăng căng thẳng và phức tạp tình hình, không quân sự hóa, không sử dụng và đe dọa sử dụng vũ lực, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982.

Các Bộ trưởng cũng bày tỏ mong muốn Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) được thực hiện đầy đủ và hiệu quả, kêu gọi sớm hoàn tất xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử tại Biển Đông (COC) hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế.

Đánh giá về chiến lược cạnh tranh giữa các nước lớn và vai trò trung tâm của ASEAN, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh cho rằng, cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn là một thực tế, đang diễn ra ở các hội nghị, diễn đàn trên thế giới, khu vực trong đó có Đông Nam Á - một khu vực giữ vị trí chiến lược quan trọng. ASEAN là một diễn đàn có các cơ chế, trong đó có cơ chế về hội nghị cũng như diễn đàn an ninh khu vực, là diễn đàn để trao đổi các vấn đề chiến lược, những vấn đề trong quan hệ giữa các nước liên quan đến khu vực.

Đương nhiên những vấn đề cạnh tranh chiến lược giữa các nước cũng được thể hiện tại các cuộc họp của diễn đàn này. Cùng đánh giá về vai trò trung tâm của ASEAN, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng, Trưởng SOM ASEAN Việt Nam cho rằng, tại AMM 53 và các Hội nghị liên quan, ASEAN đã tạo được diễn đàn thu hút sự quan tâm của các nước đối tác, cùng ngồi lại với nhau trong một bầu không khí dân chủ, thoải mái và bình đẳng.

Từ đó các nước có điều kiện thể hiện quan điểm, lập trường của mình về tình hình khu vực và thế giới. Việt Nam đã cùng các nước ASEAN thể hiện sự đoàn kết, nhất trí rất cao về các vấn đề cơ bản, cốt lõi; trong đó có thể hiện vai trò trung tâm của ASEAN, gìn giữ tính độc lập, trung lập của ASEAN. Theo Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng, thái độ của các nước ASEAN trong hội nghị rất chân thành, thẳng thắn, xây dựng, từ đó tạo nên vai trò trung tâm của ASEAN, dẫn dắt thảo luận và tạo không khí chung thảo luận giữa các nước trên tinh thần xây dựng, hợp tác, tạo dựng lòng tin.

Vai trò trung tâm của ASEAN thể hiện ở việc duy trì được tinh thần độc lập, tự chủ, không bị và không để lôi kéo vào những diễn biến phức tạp trên thế giới; duy trì được tinh thần của ASEAN từ ngày thành lập đến nay để có sự bảo đảm cho các đối tác tham gia hỗ trợ và ủng hộ ASEAN trong quá trình xây dựng hòa bình và duy trì ổn định trong khu vực. Quan trọng nhất hiện nay, đó là tinh thần sẵn sàng đối thoại, sẵn sàng hợp tác, cùng nhau hướng tới tương lai, đặc biệt là trong việc phòng, chống, kiểm soát dịch bệnh.

Với thành công của AMM 53 và các Hội nghị liên quan, nước Chủ tịch ASEAN 2020 – Việt Nam, đã khẳng định được vai trò chủ động, tích cực  trong việc dẫn dắt các nước thành viên ASEAN vượt qua thách thức trong bối cảnh khu vực và thế giới có nhiều diễn biến khó lường, đặc biệt là dịch COVID-19. Thành công trên cũng thể hiện rõ tinh thần "Gắn kết và Chủ động thích ứng" của ASEAN, hướng tới một Cộng đồng ASEAN đoàn kết, vững mạnh, thịnh vượng, rộng mở, vì lợi ích của người dân.