Bài “Tiến quân ca” chính thức trở thành tài sản chung của đất nước

• Từ “Tiến Quân ca” đến “Quốc ca”
• Văn Cao bí mật đi kẻ nhạc "Tiến quân ca"
• Nhớ người viết “Tiến quân ca”

Dự buổi lễ có Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân; nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng; Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cùng đại diện nhiều bộ, ban, ngành và toàn thể gia đình cố nhạc sĩ Văn Cao.

Tại buổi lễ, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân bày tỏ: “Hôm nay tôi rất xúc động được thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước và nhân dân chứng kiến lễ tiếp nhận tác phẩm Quốc ca của nhạc sĩ Văn Cao, con người ta hoa và cách mạng. 

Bài "Tiến quân ca" sáng tác trong những ngày đất nước đang sục sôi khởi nghĩa, giành độc lập. Hơn 70 năm qua khẳng định sức sống mãnh liệt của tác phẩm Tiến quân ca, một tác phẩm gắn liền với sự kiện trọng đại của dân tộc, trở thành bài ca của cả dân tộc.

Như biểu tượng thiêng liêng về tổ quốc Việt Nam và tiếp tục vang mãi như lời hiệu triệu non sông”. Chủ tịch Quốc hội cũng gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc đến bà Nghiêm Thuý Băng và gia đình. Đề nghị Bộ VHTTDL, Văn phòng Quốc hội… phối hợp để khai thác những giá trị của gia tài âm nhạc do cố nhạc sĩ Văn Cao để lại.

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Vương Duy Biên nhấn mạnh: Cách đây hơn 70 năm, vào ngày 2-9-1945, tại Quảng trường Ba Đình, hàng vạn quần chúng nhân dân đã hát vang bài “Tiến quân ca” trong lễ chào cờ tại lễ Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Tại kỳ họp thứ hai, Quốc hội Khóa I (tháng 3-1945), bài “Tiến quân ca” chính thức được chọn làm Quốc ca của nước Việt Nam dân chủ cộng hòa và được ghi tại Điều 3 Hiến pháp năm 1946, theo đề xuất của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Lễ tiếp nhận bài “Tiến quân ca”

Trải qua chặng đường lịch sử hơn 70 năm qua, bài “Tiến quân ca” đã đồng hành cùng dân tộc Việt Nam trong suốt quá trình đấu tranh giành độc lập, thống nhất đất nước cũng như trong thời kỳ hòa bình, xây dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc, Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam năm  2013 tiếp tục ghi nhận: “Quốc ca nước CHXHCN Việt Nam là nhạc và lời của bài Tiến quân ca”.

Nhạc sĩ, họa sĩ, nhà văn, nhà thơ Văn Cao, người nghệ sĩ tài hoa đã qua đời vào ngày 10-7-1995. Ông đã để lại cho nền văn học, nghệ thuật của đất nước nhiều tác phẩm thơ, văn, nhạc, họa quý giá, đặc biệt trong lĩnh vực âm nhạc như Tiến quân ca, Ca ngợi Hồ Chủ Tịch, Trường ca sông Lô, Tiến về Hà Nội, Mùa xuân đầu tiên…

Với những cống hiến to lớn của mình cho cách mạng, cho đất nước, nhạc sĩ Văn Cao đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh thưởng Huân chương Kháng chiến hạng Nhất tại Sắc lệnh số 32 - SL, ngày 25-4-1949, với nội dung: Ông Văn Cao, nhạc sĩ. Nhạc sĩ có tài, đã có công sáng tác bài “Quốc ca”. Ngoài ra, ông còn được Đảng và Nhà nước trao tặng Huân chương Độc lập hạng Nhất (1993) và truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học, Nghệ thuật đợt I (năm 1996).

Thể theo tâm nguyện của cố nhạc sĩ Văn Cao cùng toàn thể gia đình mong muốn hiến tặng bài “Tiến quân ca” cho nhân dân và Tổ quốc Việt Nam, Bộ VHTTDL đã phối hợp với Văn phòng Quốc hội và các bộ, ban, ngành ký kết Văn bản hiến tặng bài “Tiến quân ca” vào ngày 28-12-2015 có chứng thực của công chứng theo quy định của pháp luật. 

Căn cứ pháp luật về quyền tác giả và quyền liên quan, Bộ VHTTDL được giao nhiệm vụ là cơ quan chủ quản quản lý bài Tiến quân ca có trách nhiệm gìn giữ và phát huy giá trị Tiến quân ca.

Bộ VHTTDL phối hợp với Hội Nhạc sĩ Việt Nam và các cơ quan liên quan làm thủ tục, hồ sơ đề nghị truy tặng Huân chương Hồ Chí Minh cho cố nhạc sĩ Văn Cao và tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho bà Nghiêm Thúy Băng, phu nhân nhạc sĩ.

Hoạ sĩ Văn Thao - con trai trưởng của cố nhạc sĩ Văn Cao đã đại diện gia đình công bố bản hiến tặng “Tiến quân ca”: “Tôi là Nghiêm Thuý Băng, 85 tuổi, cùng với 5 người con đẻ đồng ký tặng bản “Tiến quân ca” gồm cả nhạc và lời cho nhân dân và Tổ quốc Việt Nam. Gia đình chúng tôi bằng văn bản này trân trọng hiến tặng cả phần nhạc và phần lời. Trân trọng đề nghị Quốc hội và Bộ VHTTDL theo thẩm quyền tiếp nhận bài “Tiến quân ca” và thông báo tới nhân dân. Văn bản này thành lập thành 9 bản, bà Nghiêm Thuý Băng cùng các con đã ký”.

Bà Nghiêm Thuý Băng, phu nhân của nhạc sĩ Văn Cao đã trao tặng bài “Tiến quân ca” cho ông Nguyễn Hạnh Phúc - Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội và ông Vương Duy Biên - Thứ trưởng Bộ VHTTDL tiếp nhận văn bản.

Sau phần tiếp nhận bài “Tiến quân ca”, thay mặt Đảng và Nhà nước, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã trao Huân chương Hồ Chí Minh cho đại diện gia đình cố nhạc sĩ Văn Cao; Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam trao Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho bà Nghiêm Thúy Băng.