UAE và tham vọng mới trong lĩnh vực quân sự

Thứ Sáu, 06/01/2023, 09:45

Việc những quốc gia Vùng Vịnh nói chung và Các tiểu vương quốc Ảrập thống nhất (UAE) nói riêng phụ thuộc vào lính đánh thuê ngoại quốc không có gì là mới. Nhưng, từ hơn một thập kỷ trở lại đây, UAE đã thực sự trở thành một trung tâm mới của ngành công nghiệp quân sự tư nhân (PMC) thế giới.

 UAE và các quốc gia láng giềng của họ không tiếc tiền chi cho việc thuê những chuyên gia quân sự nước ngoài. Theo số liệu từ phía Mỹ, có đến 280 cựu sĩ quan quân đội nước này đang làm việc cho quân đội UAE.

UAE và tham vọng mới trong lĩnh vực quân sự -0
Lính đánh thuê ở Dubai được trang bị không kém gì quân đội chính quy.

Dân số UAE chỉ vỏn vẹn 9,991 triệu người, mặt khác Abu Dhabi đang phải đối phó với nhiều địch thủ như quân nổi dậy Houthi Yemen, tổ chức Anh em Hồi giáo, Iran và Ảrập Xêút. Ngày nay ở UAE có lính đánh thuê đến từ nhiều nơi trên thế giới: Mỹ, Anh, Pháp, Ai Cập, Nepal, Philippines, Chile, Panama, Niger, Somalia, Uganda,...

Một cựu sĩ quan quân đội Colombia kể lại công việc mới của anh ta ở UAE: “Bao giờ ở các thị trấn gần doanh trại quân đội Colombia cũng có mấy người chuyên tuyển mộ lính đánh thuê. Tôi nhận được lời đề nghị từ một người nói sẵn sàng trả cho tôi 1.000 USD/tuần; khi đó lương sĩ quan của tôi có 400 USD/tuần... Tôi được giao việc huấn luyện những người lính đánh thuê khác từ Libya, Somalia và Sudan. Lãnh đạo công ty rất tôn trọng kinh nghiệm chống quân du kích của tôi từ hồi nội chiến Colombia”.

Nhà nghiên cứu Trita Parsi tại Viện nghiên cứu chính sách Quincy (Mỹ) nhìn nhận vấn đề từ góc độ kinh tế: “Các nước Vùng Vịnh hiểu rõ rằng họ không thể dựa dẫm mãi vào dầu mỏ được. Họ đang tìm nhiều cách để đa dạng hóa nền kinh tế. Một mặt họ tăng cường đầu tư ra nước ngoài, như Quỹ đầu tư công của Ảrập Xêút hiện nằm trong số những nhà cung cấp vốn lớn nhất thế giới. Mặt khác họ tăng cường phát triển những ngành công nghiệp dịch vụ, như trong trường hợp của UAE là ngành sản xuất vũ khí và dịch vụ lính đánh thuê”.

UAE hiện đang là nhà nhập khẩu vũ khí lớn thứ 5 thế giới. Nhưng, tham vọng quân sự của họ đang vượt qua những đường biên giới. Vậy Abu Dhabi đã làm gì để khuyến khích các công ty quân sự tư nhân nội và ngoại phát triển ở UAE? Theo điều tra của báo The Intercept (Mỹ), kể từ khi ông Sheikh Mohamed bin Zayed Al Nahyan lên nắm chức Tổng thống UAE đã ký kết sửa đổi nhiều bộ luật có liên quan đến quân sự tư nhân, trong đó có việc rút ngắn thời gian đăng ký các công ty quân sự, cho phép họ được giấu một số thông tin tài chính đối với sở thuế và công ty kiểm toán, tăng thời hạn visa cho lính đánh thuê ngoại quốc và tăng mức trần hợp đồng giữa chính phủ và những công ty quân sự tư nhân.

Libya là một quốc gia đang chịu sự can thiệp của UAE. Abu Dhabi thuê 1.500 lính từ 2 công ty quân sự Black Shield (đặt trụ sở ở Dubai) và Wagner (công ty quân sự ở Nga) để hỗ trợ lực lượng của tướng Khalifa Haftar trong việc lật đổ chính quyền Libya tại Tripoly. Đây là một hành vi phạm nghiêm trọng các hiệp định cấm can thiệp vào Libya được những nước thành viên Liên hợp quốc ký.

Tờ Washington Post cho biết từ năm 2019 đến 2021, tướng Haftar chỉ huy trực tiếp một toán lính đánh thuê 20 người toàn là cựu đặc nhiệm những nước phương Tây. Đơn vị này được UAE thuê từ 2 công ty quân sự tư nhân ở Benghazi với bản hợp đồng trị giá 80 triệu USD. Tuy vậy, 2 công ty này không hoàn thành được điều khoản cho ông Haftar thuê cả trực thăng tấn công. Vị tướng trong cơn giận đã đe dọa sẽ giết sạch toán lính đánh thuê. Những người này bèn ngay lập tức chạy trốn khỏi Libya. Họ đến được Malta thì bị chính quyền sở tại bắt giữ.

Hồi đầu năm nay, Black Shield bị dính vào một vụ scandal liên quan đến việc tuyển quân. Các tổ chức nhân quyền quốc tế cáo buộc Black Shield liên kết với nhiều cá nhân và công ty ở Sudan để dụ dỗ hơn 3.000 thanh thiếu niên ký hợp đồng trở thành lính đánh thuê. Những chàng trai trẻ chỉ được huấn luyện hơn một tháng trước khi bị ném vào chiến trường Yemen và Libya. Họ không thể trở về nhà vì mọi giấy tờ tùy thân đã bị công ty tước mất. Phải đến khi một số người chạy trốn thành công cùng gia đình những binh lính khác tổ chức biểu tình trước Đại sứ quán UAE ở Khartoum thì vụ việc mới bị vỡ lở.

Ngành công nghiệp quân sự tư nhân tại UAE chắc chắn sẽ còn phát triển hơn nữa. Hồi giữa năm ngoái, một công ty quân sự UAE đã thuê 3.000 cựu binh Hungary, Séc và Ba Lan làm lính đánh thuê. Họ thuê không chỉ lính bộ mà cả bác sĩ, chuyên gia thuốc nổ, chuyên gia radar, lập trình viên... Giám đốc của công ty này, cựu sĩ quan quân đội Hungary Bagjos Richárd cho biết mình muốn có một đội quân 8.000 người: “Chúng tôi luôn chào mừng và sẵn sàng trả họ mức lương xứng đáng. Kể cả khi bạn chỉ là người nước ngoài xung phong chiến đấu tại Ukraine thì cũng đã đủ điều kiện để nộp đơn vào công ty của tôi”.

Đội quân này đã có lần “thử lửa” đầu tiên khi được chiến đấu chống lại quân Taliban ở Afghanistan. Sau khi Kabul thất thủ, những đơn vị lính đánh thuê được rút về Dubai. Báo chí UAE cho biết công ty này đang có hợp đồng với Baghdad bảo vệ đường biên giới Iraq-Syria.

Trong khi cuộc nội chiến Yemen có dấu hiệu đi đến hồi kết, rất có khả năng Abu Dhabi sẽ chuyển sự chú ý đến Ethiopia. UAE có những lợi ích kinh tế quan trọng tại quốc gia nằm bên kia biển Đỏ. Cho đến thời điểm hiện tại UAE đã hộ trợ Chính phủ Ethiopia nhiều về mặt tài chính và khí tài trong cuộc chiến giữa Addis Abba và quân nổi dậy TPLF. “Cán cân” lực lượng đang nghiêng về phía TPLF và để cân bằng điều này chính phủ trung ương đang tăng cường thuê lính đánh thuê ngoại.

Lê Công Vũ (Tổng hợp)
.
.
.