Thủ tướng Narendra Modi: Vì một Ấn Độ đổi thay

• Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi: Luồng sinh khí mới của kỷ nguyên thay đổi
• Tân Thủ tướng Ấn Độ, Narendra Modi: Kiên trì đi tới đích

Thời gian qua, Thủ tướng Ấn Độ đã tận dụng kênh ngoại giao để cải thiện hình ảnh quốc gia, thuyết phục các nhà đầu tư ngoại quốc và cả cộng đồng người Ấn ở hải ngoại bỏ vốn vào quê hương. Ông cũng đặc biệt quan tâm đến sức mạnh của truyền thông xã hội và đặt mục tiêu phát triển kinh tế công nghệ cao, đề xuất sáng kiến “số hóa Ấn Độ” và nỗ lực mở rộng ứng dụng Internet ở nông thôn.

“Miếng võ” ngoại giao

Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) mới đây đã dành lời khen tặng Thủ tướng Narendra Modi sau khi Ấn Độ đạt mục tiêu tăng trưởng 7,5%/năm, trở thành “một trong những niềm hy vọng mới của kinh tế toàn cầu”. Thành quả đó có được xuất phát từ một loạt các biện pháp cải tổ đã và đang được nội các của ông Modi tiến hành.

Với kinh nghiệm điều hành bang Gujarat, lại nổi tiếng là một nhà lãnh đạo có đầu óc thực tiễn, biết lắng nghe các chủ doanh nghiệp, việc ông Modi ngồi vào chiếc ghế thủ tướng Ấn Độ đã đem lại nhiều hy vọng. Quả thực, từ khi lên cầm quyền vào tháng 5-2014, lãnh đạo đảng BJP huy động mọi nỗ lực để thúc đẩy đầu tư - động cơ hiệu quả nhất để đem lại tăng trưởng.

Khi thành lập nội các, ông Modi đã phát động nhiều chiến dịch như “Make in India” (sản xuất tại Ấn Độ), “Skill India” (kỹ năng Ấn Độ) hay “Digital India” (số hóa Ấn Độ) nhằm thu hút ầu tư nước ngoài trong nhiều lĩnh vực, phát triển kỹ năng và khai thác nguồn nhân lực dồi dào trong nước. Để tạo đà cho kinh tế phát triển, nội các Modi đã đề xuất đồng nhất tỷ lệ thuế TVA trên toàn quốc.

Bên cạnh đó, chính phủ cam kết tạo 100 triệu việc làm trong ngành công nghiệp, nâng cao tỉ trọng của khu vực này trong cỗ xe kinh tế và nhất là tạo cơ hội cho hàng triệu thanh niên gia nhập thị trường lao động Ấn Độ mỗi năm có một chỗ đứng xứng đáng trong xã hội. Đó là những mục tiêu đầy tham vọng.

Thủ tướng Narendra Modi đặc biệt chú trọng các nỗ lực ngoại giao trong chiến lược phát triển quốc gia. Tính tới cuối tháng 10-2015, Thủ tướng Ấn Độ đã công du 20 quốc gia, từ những cường quốc như Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản đến những đối tác trung bình như Pháp, Australia hay Canada. Ông đã không quên những nước láng giềng trong khu vực như Bhoutan và Sri Lanka, thậm chí cả những hòn đảo tí hon trong vùng Ấn Độ Dương. 

Trước đây chưa một lãnh đạo Ấn Độ nào “chăm chỉ” đi công tác nước ngoài như ông Modi. Những chuyến công du đó nhằm tô điểm hình ảnh của Ấn Độ với thế giới và kêu gọi quốc tế đầu tư để vực dậy một nền kinh tế đang trì trệ.

Trong chuyến công du tới Mỹ cuối tháng 9-2015, Thủ tướng Modi “tranh thủ” thuyết phục cộng đồng người Ấn ở hải ngoại đầu tư về trong nước. Ông nói rằng thế kỷ XXI là thế kỷ của Ấn Độ và cam kết sẽ dành từng phút trong cuộc đời để phục vụ đất nước. Đặc biệt, sự hiện diện của người đứng đầu Chính phủ Ấn Độ tại Thung lũng Silicon (bang California) cho thấy mối quan tâm lớn của New Delhi trong hợp tác công nghệ với Mỹ.

CEO Facebook Mark Zuckerberg ủng hộ đối với sáng kiến “số hóa”  Ấn Độ và đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ Narendra Modi về mở rộng ứng dụng Internet ở nông thôn.

Thủ tướng Modi đã gặp lãnh đạo các tập đoàn công nghệ lớn như Google, Facebook, Microsoft hay Uber. Ông đã nhận được những lời đề nghị hợp tác rất tích cực. Phía Uber thảo luận với Thủ tướng Modi về tương lai “ứng dụng di động đô thị”, thông báo kế hoạch mở dịch vụ sử dụng ô tô chung mang tên “UberPool” tại bang Bangalore của Ấn Độ nhằm giải quyết những vấn đề bức xúc hiện nay như tình trạng tắc nghẽn giao thông, ô nhiễm môi trường và thiếu phương tiện giao thông.

Trong khi đó, tập đoàn Google cam kết sẽ sớm giúp Ấn Độ thiết lập mạng wifi miễn phí tại 500 ga tàu hỏa, còn Microsoft hứa sẽ trang bị công nghệ kết nối Internet băng thông rộng với giá thấp cho khoảng 500 nghìn làng quê tại Ấn Độ. Ấn tượng trước chiến dịch “Digital India”, Microsoft cho biết sẽ công bố về các hệ thống máy điện toán đám mây từ các trung tâm dữ liệu ở Ấn Độ vào tháng tới, coi đây như một cột mốc lớn về đầu tư công nghệ tại nước này.

Trong khi đó, CEO Facebook Mark Zuckerberg cũng bày tỏ sự ủng hộ đối với sáng kiến “số hóa” Ấn Độ và đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ Modi về kết nối và mở rộng ứng dụng Internet ở nông thôn.

“Cái bắt tay” giữa Ấn Độ và những tập đoàn công nghệ lớn ở Mỹ trở nên quan trọng đối với ông Modi trong bối cảnh nhà lãnh đạo 64 tuổi đang cố gắng thu hút đầu tư nhiều hơn vào Ấn Độ. Khi Trung Quốc và các thị trường mới nổi khác sụt giảm, ông đang tìm cách định vị Ấn Độ như một trung tâm mới về sản xuất và ngành công nghiệp kỹ thuật số.

Nhiều chuyên gia nhận định cuối cùng Chính phủ Ấn Độ đã hiểu rằng, công nghệ và đổi mới là quan trọng đối với đất nước. Narendra Modi không chỉ dựa vào những mối quan hệ sẵn có với Mumbai - trung tâm tài chính và Bangalore - trung tâm công nghệ cao mà còn phải trực tiếp lôi cuốn cả những người Ấn ở hải ngoại, hi vọng họ sẽ ủng hộ chính sách thân thiện với doanh nghiệp trong nước của ông vào đúng thời điểm Ấn Độ chứng tỏ được hướng đi đúng đắn.

Chấp nhận mọi thách thức

Các “fan” của Thủ tướng Narendra Modi cho biết, họ ngưỡng mộ các tham vọng của ông đối với một “Ấn Độ số”, một chương trình rộng lớn phát triển công nghệ và kinh tế, và hứa hẹn chấm dứt tham nhũng và sự kém hiệu quả của chính phủ. Sau khi lên cầm quyền, ông nhận được rất nhiều kỳ vọng từ người dân trong nước cũng như giới phân tích quốc tế với tham vọng sẽ thực hiện những chiến dịch cải cách sâu rộng.

Ấn Độ tập trung vào thế mạnh về nguồn nhân lực dồi dào.

“10 năm là đủ để hiện đại hóa Ấn Độ”, Modi đã nói như vậy trong bài phát biểu sau khi đắc cử. Tuy nhiên, có vẻ như mọi sự không dễ dàng. Đã hơn một năm trôi qua và Narendra Modi vẫn còn rất nhiều nhiệm vụ ở phía trước. Sự trì trệ của các doanh nghiệp nhà nước, các tiềm năng phát triển kinh tế không thể phát huy tối đa hay những điểm đen nhức nhối trong đời sống xã hội vẫn còn đó.

Nhiều chuyên gia nhìn nhận Thủ tướng Modi có can đảm thực hiện những điều đã hứa và đã phần nào tái tạo được niềm tin với các nhà đầu tư, nhưng cũng sẽ bị cử tri chê trách ở một vài điểm. Ông từng cam kết tạo đà cho cỗ máy công nghiệp, đưa đất nước tiến tới một mô hình phát triển kiểu mới. Có điều trước mắt chưa có gì cụ thể trên con đường công nghiệp hóa đó, và trong một năm chắc chắn ông Modi chẳng thể tạo ra “chiếc đũa thần” để tạo nên sự thay đổi chớp nhoáng cho Ấn Độ. Sự yếu kém của ngành công nghiệp Ấn Độ đã kéo dài từ cả hàng chục năm nay, nhưng không một ai biết phải làm gì để khắc phục nhược điểm đó.

Thủ tướng Modi có lý khi ông tập trung nỗ lực vào việc phát triển mạng lưới công nghiệp, nhưng ông chắc chắn sẽ gặp nhiều trở ngại, đặc biệt là trong vấn đề sở hữu đất đai, quyền lợi giữa nông dân với các tập đoàn.

Còn đầy rẫy những thách thức chờ đợi Thủ tướng Narendra Modi và ngay cả những mục tiêu cơ bản nhất cũng đang vướng phải khó khăn, chủ yếu là về ngân sách. Cam kết tạo 100 triệu việc làm trong ngành công nghiệp lại càng đòi hỏi nhiều thời gian và phương tiện hơn. Không dễ đẩy tỷ trọng của nền công nghiệp trong cỗ xe kinh tế của Ấn Độ đang từ 16% lên thành 25%. Thêm vào đó, đảng BJP của ông Modi lại không có đa số ghế ở Thượng viện, bị phe đối lập gây rất nhiều trở ngại. Đó là một thách thức không nhỏ cho công cuộc cải cách đầy tham vọng mà nhà lãnh đạo BJP đã đề ra. “Thế kỷ XXI là thế kỷ của Ấn Độ” - khẩu hiệu tranh cử dễ nghe nhưng khó thực hiện.

Tất nhiên, dù khó khăn đến mấy thì Narendra Modi vẫn phải cố gắng bởi ông muốn tái đắc cử thêm một nhiệm kỳ nữa vào năm 2019. Người Ấn cảm thấy lạc quan hơn rất nhiều khi nghe ông Modi bày tỏ mong muốn cải thiện toàn bộ đời sống xã hội, quyết tâm hiện thực hóa từ những mục tiêu tầm thường nhất, cơ bản nhất đến những hoài bão lớn lao. Vẫn biết, đối với một quốc gia như Ấn Độ, thay đổi cục diện đất nước không thể thực hiện được trong một sớm một chiều. Thế nên, vẫn còn quá sớm để phán xét về những thành quả của chính quyền Modi. Dù vậy, những trở ngại về cơ bản của nền kinh tế Ấn Độ vẫn còn đó, tiếp tục thách thức nội các Narendra Modi trước tham vọng đem lại một làn gió mới cho các hoạt động kinh tế của quốc gia Nam Á này...