ICC điều tra tội ác chiến tranh ở miền Đông Ukraine

Theo báo cáo của Cao ủy Liên Hợp Quốc về nhân quyền (UNHCR), từ khi bùng phát chiến sự giữa quân đội chính phủ và lực lượng chống đối ở miền Đông hồi tháng 4 năm ngoái, gần 8.000 người đã thiệt mạng.

Theo tin từ hãng AP, Ngoại trưởng Ukraine Pavel Klimkin đã gửi một bức thư tới ICC tại The Hague, trong đó khẳng định Ukraine chấp thuận quyền xét xử của tòa nhằm xác định, khởi tố và xét xử những kẻ phạm tội hay đồng lõa đã gây ra các tội ác trên lãnh thổ Ukraine từ ngày 20/2/2014. 

Được biết, Ukraine không phải thành viên của ICC. Tuy nhiên, nước này vẫn có thể công nhận quyền tài phán của tòa này trên cơ sở từng trường hợp một, đối với những tội ác diễn ra trong một khung thời gian cụ thể. 

Hồi năm ngoái, chính quyền Kiev đã công nhận quyền tài phán của ICC đối với những tội ác diễn ra từ tháng 11 năm 2013 đến tháng 2/2014, tức là khoảng thời gian khi các cuộc biểu tình nổ ra tại Kiev đến khi Tổng thống Viktor Yanukovych bị lật đổ. 

Còn về cuộc điều tra này, trong một lần trả lời phỏng vấn hồi tháng 4, ông Pavel Klimkin tiết lộ rằng ông đã có cuộc gặp gỡ với người đứng đầu ICC và công tố viên của tòa án này. Mục đích là Ukraine muốn ICC điều tra về vụ tấn công của lực lượng chống đối hồi tháng 1 vào thành phố cảng chiến lược Mariupol ở miền Đông Ukraine làm 30 người thiệt mạng và 100 người bị thương. Đồng thời, khi đó, chính quyền Kiev còn tính đến cả khả năng đưa ra một trường hợp chống lại Nga trong vấn đề Crimea tại tòa án công lý quốc tế - tòa án tối cao của Liên Hợp Quốc nhằm phân xử các tranh chấp lãnh thổ ở The Hague, Hà Lan.

Báo cáo mới nhất của Liên Hợp Quốc cho biết, gần 8.000 người thiệt mạng và 17.820 người bị thương trong các cuộc xung đột ở miền Đông Ukraine. Ảnh: Reuters.

Hiện lực lượng chống đối Ukraine và các thành viên còn lại trong nhóm “Bộ tứ Normandy” gồm Nga, Pháp, Đức vẫn chưa đưa ra bình luận nào về thông tin này. Tuy nhiên, theo tờ The New York Times, từ hồi cuối tháng 5, tổ chức Ân xá quốc tế (AI) đã không ít lần lên tiếng cáo buộc cả quân đội Ukraine và lực lượng ly khai phạm tội ác chiến tranh như tra tấn và hành quyết tù nhân ở miền Đông.

Báo cáo của AI còn mô tả rằng, châu Âu đang phải chứng kiến cuộc xung đột tàn bạo nhất kể từ các cuộc khủng hoảng vùng Balkan thời thập niên 1990.

Đưa ra bằng chứng về cuộc phỏng vấn của 33 tù nhân ở hai phe kể lại những hành động tra tấn, chuyên gia Al John Dalhuisen của AI nhấn mạnh: “Các cựu tù nhân cả hai bên mô tả thảm cảnh bị đánh đập đến gãy xương, bị tra tấn bằng điện, bị đánh đập, bị dao đâm, bị treo lên trần nhà, bị ép phải thức trắng nhiều ngày, không được chăm sóc y tế”. 

Chưa hết, lực lượng chống đối ở Ukraine và quân đội chính phủ còn bị cáo buộc thường xuyên nã pháo vào các khu vực dân cư… AI cũng khẳng định rằng, việc vi phạm thỏa thuận ngừng bắn của lực lượng chống đối và quân đội chính phủ là điều không thể chấp nhận được.

Trên thực tế, trong 7 tháng của năm 2015, mặc dù đã có thỏa thuận ngừng bắn Minsk (ký kết hồi tháng 2) nhưng khu vực miền Đông ở Ukraine vẫn không ngơi tiếng súng. Cả quân đội chính phủ và lực lượng chống đối đều cáo buộc lẫn nhau về việc vi phạm thỏa thuận ngừng bắn. Xung đột và bạo lực gia tăng đã khiến nhóm tiếp xúc gồm Nga, Ukraine và tổ chức An ninh và hợp tác châu Âu (OSCE) nhóm họp khẩn ở thủ đô Minsk của Belarus ngày 9/9. 

Một trong những vấn đề cơ bản của thỏa thuận lần này là về các văn kiện quy định rút vũ khí cỡ nòng dưới 100mm ở vùng Donbass. Báo cáo mới nhất của các quan sát viên Liên Hợp Quốc tại Ukraine thì khẳng định, có gần 8.000 người thiệt mạng và 17.820 người bị thương trong các cuộc xung đột ở miền Đông Ukraine.