Tranh cãi về biện pháp trừng phạt tài chính đối với Iran

Tuy nhiên, kết quả điều tra mới nhất của tình báo Mỹ và phương Tây lại phát hiện ra rằng, thông qua Thổ Nhĩ Kỳ, trong 2 năm qua, các ngân hàng ở Iran đã thu được một lượng tiền lớn để phục vụ cho các hoạt động làm giàu uranium.

Trong cuộc gặp với một nhóm doanh nhân và Phó Tổng thống thứ nhất của Iran Mohammad Reza Rahimi hồi tuần trước, Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan cũng thừa nhận rằng, giao dịch thương mại giữa hai nước này đang ngày một gia tăng. Chính quyền Ankara ngày càng tiến gần hơn trong mối quan hệ với Iran, đặc biệt sau những mâu thuẫn với Israel bởi vụ tấn công tàu cứu trợ dải Gaza. Tuy nhiên, hiện nay, khó khăn đối với Thổ Nhĩ Kỳ là phải hạn chế các hoạt động giao dịch tài chính với hàng chục ngân hàng Iran bởi Mỹ và Liên minh châu Âu vừa ra nghị quyết trừng phạt quốc gia Hồi giáo này.

Tổng thống Iran Mahmoud Ahmadinejad đã tới Mỹ để chứng minh với thế giới về sự minh bạch của các tổ chức tài chính, ngân hàng của nước này đang có nguy cơ rơi vào danh sách cấm vận do Mỹ và EU đưa ra. Ảnh: AFP

Hồi đầu năm, Mỹ, Anh và một số nước khác đã yêu cầu LHQ phải đưa tên Ngân hàng phát triển xuất khẩu của Iran, Ngân hàng Mellat cùng một số tổ chức tài chính khác của Iran vào danh sách đen để cấm vận. Mặc dù yêu cầu này không nhận được sự ủng hộ từ Trung Quốc song nó lại có được lá phiếu ủng hộ từ châu Âu. Cũng chính vì thế mà một số tổ chức tài chính ở Trung Đông, châu Á và châu Phi cũng bắt đầu hạn chế dần các giao dịch đối với 3 ngân hàng nói trên.

Khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ cùng với Brazil là những nước cực lực phản đối động thái này của LHQ đối với Iran. Và từ đó, giới chức Mỹ và EU bắt đầu điều tra về quan hệ buôn bán giữa Ankara-Tehran. Nhưng cho đến nay, họ vẫn chưa tìm được những bằng chứng cụ thể nào. Còn Thổ Nhĩ Kỳ thì vẫn luôn bày tỏ những quan ngại về chương trình hạt nhân ở khu vực Trung Đông và cảnh báo rằng, những mâu thuẫn giữa Iran-Israel có thể sẽ khiến tình hình càng trở nên căng thẳng, thậm chí dẫn đến một cuộc chiến không đáng có tại khu vực này.

Hiện, Mỹ và EU lại đang tiếp tục đề nghị LHQ đưa thêm ngân hàng Melli và ngân hàng Saderat vào danh sách đen. Bộ Tài chính Mỹ đã liệt kê tới 17 ngân hàng có liên quan đến các hoạt động sản xuất hạt nhân cần bị cấm vận.

Để vận động hành lang, Bộ này đã cử nhiều chuyên gia tới Bahrain, Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), Lebanon, Brazil, Ecuador và một số nước khác... Tổng cộng 101 tổ chức và 24 cá nhân đã có tên trong danh sách đen của Mỹ vì ủng hộ hoạt động làm giàu uranium ở Iran. Áo, Dubai cũng đã có phản ứng trước những yêu cầu mang tính can thiệp sâu vào công việc kinh doanh của Mỹ.

Do đó, theo các nhà phân tích, tranh cãi về kế hoạch trừng phạt, cấm vận bằng tài chính mà Mỹ và EU đưa ra đối với Iran có thể sẽ còn vấp phải nhiều chỉ trích nữa nếu như Mỹ vẫn đơn phương yêu cầu và gây áp lực buộc các nước khác phải ngừng giao dịch tài chính với các tổ chức, ngân hàng của Iran