Bút tiêm giảm cân bán tràn lan: Con dao hai lưỡi
Thời gian gần đây, các trang mạng xã hội như Facebook, Instagram và TikTok tràn ngập những quảng cáo về một loại sản phẩm lạ: bút giảm cân. Loại bút này được giới thiệu là phép màu cho những người muốn giảm cân nhưng ngại đến phòng gym hay thay đổi chế độ ăn uống. Sự xuất hiện tràn lan của sản phẩm này đang dấy lên nhiều lo ngại về sự an toàn và minh bạch.
Quảng cáo hoa mỹ
Ngoài thực phẩm chức năng, cà phê giảm cân… hiện nay trên thị trường đang bán một loại bút tiêm có xuất xứ nước ngoài, được quảng cáo là có khả năng giảm cân nhanh chóng.
Trên các trang mạng xã hội, bút giảm cân được giới thiệu với những quảng cáo hoa mỹ. "Giảm 5kg mà không cần đổi chế độ ăn!", "Bụng phẳng lì nhờ bút tiêm" - những lời mời gọi như thế này thu hút hàng ngàn người, đặc biệt là giới trẻ. Người bán hàng còn sử dụng âm nhạc cuốn hút, video minh họa những khách hàng "giảm cân thành công", và những đánh giá tích cực để tăng sự tin tưởng. Một số video thậm chí còn nhấn mạnh: "Đã được Bộ Y tế chứng nhận".
Loại bút tiêm giảm cân này có tên Spcell GLP -1 Semaglutide với hình dạng giống bút tiêm tiểu đường được ví như “thần dược” có công dụng giảm cân nhanh mà không cần tập luyện hay kiêng khem ăn uống. Đặc biệt, bao bì phía ngoài toàn chữ tiếng Nhật, người mua chủ yếu được hướng dẫn sử dụng qua người bán hàng trên mạng, không xác định được nguồn gốc và chất lượng.
Quá dễ dàng để sở hữu cho mình một chiếc “bút thần kỳ” trên mạng xã hội, chỉ cần gõ từ khóa “bút tiêm giảm cân” sẽ cho ra hàng loạt các bài quảng cáo. Tại một tài khoản có tên “Bếp nhà cua Cốm”, loại bút này được bán khá nhiều và rất công khai. Người này thông tin: “Bút tiêm giảm cân Spcell Lab GLP-1 Semaglutide được FDA công nhận dành cho người thừa cân, béo phì. Với thành phần chính là Semaglutide - được chứng minh lâm sàng giúp hỗ trợ giảm cân".
Người bán còn hướng dẫn rất cụ thể cách sử dụng là tiêm vào vùng da dưới bụng, cánh tay. 1 tuần tiêm 1 lần. Tùy theo lượng cân muốn giảm sẽ dùng lượng bút tiêm khác nhau, giảm 3 - 4kg tiêm 2 bút; 6 - 8kg tiêm 4 bút; 10 - 15kg tiêm 8 bút với giá thành đưa ra không hề rẻ - từ 3,8 triệu đến 4,5 triệu/bút.
Một fanpage có tên “Bút tiêm giảm cân Ozempic GLP-1”, người bán liên tục có những video quảng cáo bút tiêm giảm cân, với những lời có cánh như: “Các chị yêu ơi, sắp tết rồi, hãy sở hữu cho mình một chiếc bút giảm cân để lên đồ cho đẹp nhé. Chị em nào béo bền vững inbox cho em nha. Có em siêu phẩm này chị em không cần đi phẫu thuật hay kiêng khem khổ sở nữa ạ. Mỗi tuần mất 30 giây bấm vào bụng là xong, bút làm chúng ta cảm giác no ko thèm ăn nữa nên giảm cân và mỡ toàn thân. Khách em xuống 2-15kg nhiều vô kể luôn ạ”.
Người bán cũng không quên cập nhật cảm nhận của khách hàng sau khi sử dụng sản phẩm. Theo như người bán, bút tiêm giảm cân không chỉ giúp chị em đánh bay mỡ thừa mà còn lại tốt cho sức khỏe, giữ sáng và đặc biệt an toàn cho sức khỏe, luôn giữ da dẻ hồng hào, phòng cả bệnh tiểu đường, đột quỵ, tim mạch. “Em nói thật là bên em bán toàn hàng xịn, em bán cả nghìn sản phẩm rồi, đều nhận được những phản hồi rất tốt của khách hàng. Nói về nguồn gốc xuất xứ thì khỏi phải nghĩ, vì đây toàn là hàng xách tay từ Nhật, Mỹ nên vô cùng đảm bảo. Nếu chị dùng thấy tốt thì chia sẻ cho mọi người cùng thử, biết đâu chị lại làm đại lý bán bút giảm cân cho em”, người bán hàng cho biết.
Không chỉ mạng xã hội, các trang web cũng rao bán khá rầm rộ sản phẩm này. Đơn cử như website có tên: “Hàng nội địa Nhật Bản”, tại đây có bán rất nhiều thực phẩm chức năng, thuốc điều trị bệnh, đặc biệt là bút giảm cân. Trang này quảng cáo: “Chuyên gia khuyên bạn sử dụng bút giảm cân Spcell Lab CLP-1 Semaglutide được FDA (Hoa Kỳ) kiểm chứng để duy trì vóc dáng. Thành phần chính là Semaglutide 2.0,1mg/1,5ml - một chất chủ vận thụ thể peptide-1 giống glucagon, hoạt động trên các thụ thể CLP-1 trong tế bào não đã được chứng minh lâm sàng giúp hỗ trợ giảm cân, hỗ trợ kiểm soát lượng đường trong máu một cách tự nhiên, giảm đường huyết và phòng, chống nguy cơ đột quỵ”.
Trang mạng này còn thông tin về cách dùng là tiêm dưới da vùng bụng, đùi, cánh tay, không tiêm vào cơ hoặc tĩnh mạch; 1 tuần tiêm 1 lần. Về liều lượng, người muốn giảm 3-4kg tương đương với 2 bút tiêm; giảm 6-8kg tương ứng với 4 bút tiêm; giảm từ 10-15kg tương đương với 8 bút tiêm. Giá loại bút tiêm giảm cân này trên thị trường rao bán từ 3,8 triệu - 4,5 triệu đồng/bút. Người mua đồng ý đặt hàng, bút sẽ giao đến tận nhà. “Bút giảm cân Saxenda của Đan Mạch với công dụng có thể giảm tới 8cm vòng eo. Liều khởi đầu của Saxenda là 0,6mg/lần vào mỗi ngày, nếu tăng liều đến 3,0mg/lần vào mỗi ngày và mức tăng mỗi lần là 0,6mg”, trang này còn kèm lời quảng cáo với sản phẩm có nguồn gốc từ Đan Mạch.
Chị Ngô Thu Lý (Phường Mộ Lao, quận Hà Đông, Hà Nội) chia sẻ: “Thực sự nghe họ quảng cáo thì rất mê, không cần ăn kiêng, không tập luyện mà vẫn giảm cân được. Tôi đã từng lên mạng đặt mua mấy sản phẩm, nhưng vẫn thắc mắc vì vừa giảm cân lại vừa dùng được cho người tiểu đường, liệu tiêm vào cơ thể có nguy hại gì không. Chính vì thế vẫn để 4 chiếc bút giảm cân ở nhà chưa muốn sử dụng”.
Trong khi đó, chị Lê Thị Thắm (50 tuổi, Phường Dịch Vọng, quận Cầu Giấy, Hà Nội) cho hay, chị thấy nhiều bạn bè sử dụng loại bút tiêm này, mạng xã hội cũng quảng cáo rất nhiều là có công dụng giảm cân hiệu quả mà không tốn sức. Chị đã quyết định mua cho mình 3 chiếc bút để trải nghiệm. Tuy nhiên khi mua sản phẩm này về thì không thấy có giấy tờ kiểm nghiệm, các hiệu thuốc cũng không bán sản phẩm này. Chị có nhờ người bạn bên Nhật hỏi bác sĩ bên đó và được khuyên là không nên mua. Bút Spcell CLP-1 Semaglutide là thuốc tiêm có thể hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường tuýp 2 chứ không sử dụng để giảm cân.
Sản phẩm chưa được cấp phép
Trên một số diễn đàn dành cho các chị em chuyên giảm cân, đã không ít người có phản hồi về sản phẩm “bút thần kỳ” này. Như tài khoản “Minh Hằng” chia sẻ: “Chị em ơi, thời gian qua em có sử dụng bút giảm cân hết một liệu trình rồi. Ban đầu thấy cơ thể bình thường, cơ thể cũng có cảm giác nhẹ nhõm hơn, nhưng sau một thời gian thấy người rất mệt mỏi, chán ăn lắm…Không biết mình sẽ phải làm gì bây giờ? Xin các mẹ lời khuyên”.
Hay tài khoản có tên “Quang Thắng” cũng có dòng trạng thái: “Cách đây không lâu tôi thấy quảng cáo có loại bút giảm cân, công dụng rất thần kỳ tôi đã quyết định mua về để sử dụng. Sau khoảng 2 liệu trình thì thấy cơ thể rất khó chịu. Người lúc nào cũng mệt mỏi, chán ăn, khó ngủ quá. Thực sự là tôi cũng thấy cơ thể mình nhẹ nhõm hơn, giảm đi được 5-6kg nhưng sau khoảng 1 tháng không dùng thuốc nữa cân lại tăng trở lại, bây giờ còn nặng hơn trước đó. Tôi cũng khuyên mọi người không nên sử dụng loại bút này vì chúng chỉ có tác dụng nhất thời, thậm chí cơ thể lúc nào cũng mệt mỏi. Nếu muốn giảm cân có lẽ mình phải nghiêm túc thực hiện các chế độ ăn uống, tập luyện”.
Trả lời về loại “bút thần kỳ” này, bác sĩ Lâm Văn Hoàng, Trưởng khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP Hồ Chí Minh, Spcell CLP-1 là thuốc tiểu đường, được nghiên cứu trên người tiểu đường và cho thấy những hiệu quả trong điều trị giảm đường huyết. Đồng thời, nó có hiệu quả cho giảm cân, việc này đã được nghiên cứu trên nhóm dân số không mắc bệnh tiểu đường và cho thấy hiệu quả giảm cân tích cực. Do đó, thuốc đã được Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) và các tổ chức béo phì trên thế giới chấp thuận là một thuốc điều trị giảm cân. Tuy nhiên, thuốc này chưa được cấp phép sử dụng tại Việt Nam, do đó người dân cần cân nhắc.
Do chưa được cấp phép nên hiện nay thuốc Spcell CLP-1 bán trôi nổi trên mạng, không rõ nguồn gốc xuất xứ. Còn tại một số quốc gia như: Canada, Úc, và một số quốc gia châu Á đã cảnh báo về chất lượng của thuốc trôi nổi trên thị trường.
Nói thêm về sản phẩm này, TS.BS Nguyễn Quang Bảy, Trưởng khoa Nội tiết - Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, ở Việt Nam cho đến thời điểm này mới có nhóm thuốc đồng vận GLP-1 duy nhất là Liraglutide được chỉ định vừa điều trị đái tháo đường, vừa điều trị béo phì là được phép sử dụng, còn những thuốc khác trong nhóm đồng vận CLP-1 chưa được phép nhập khẩu vào thị trường Việt Nam.
Theo các bác sĩ, cách CLP-1 giảm cân không phải chỉ dựa vào chữa tiểu đường mà chủ yếu dựa vào ảnh hưởng của thuốc này lên não. Khi đưa một lượng lớn vào cơ thể sẽ tác động lên não bộ gây mất cảm giác thèm ăn, thậm chí chán ăn khiến cho người sử dụng ăn ít đi, giảm cân.
“Không phải ai cũng có thể giảm cân giống nhau, đơn giản là do cách cơ thể mỗi người hấp thụ thức ăn và chuyển hóa chất dinh dưỡng khác nhau tùy vào giới tính, tuổi tác, gien di truyền. Có người ăn 100g mỡ và hấp thụ vào người 50g, trong khi có người cũng ăn 100g mỡ nhưng chỉ hấp thụ 10g. Do lượng hấp thụ khác nhau nên rủi ro tăng cân cũng khác nhau. Vì vậy, tất cả những thuốc điều trị béo phì cần phải có chỉ định của bác sĩ, vì béo phì do nhiều nguyên nhân. Người dân không tự ý mua thuốc giảm cân trên mạng, không có chỉ định của bác sĩ để sử dụng”, bác sĩ Lâm Văn Hoàng cho biết.
Theo Trưởng khoa Nội tiết - Đái tháo đường Bệnh viện Bạch Mai, những loại thuốc giảm cân trong nhóm thuốc đồng vận GLP-1 đang bán trên mạng xã hội chưa được cấp phép. Hơn nữa, do nhu cầu sử dụng thuốc này trên thế giới nên tình trạng thuốc giả, thuốc kém chất lượng và không rõ nguồn gốc được bán rất nhiều và đã được FDA Hoa Kỳ cảnh báo. Do đó, người dân không tự ý mua bút tiêm giảm cân rao bán trên mạng xã hội để sử dụng giảm cân, điều trị béo phì, kẻo tiền mất tật mang. Chuyên gia cũng khuyến cáo, nếu muốn giảm cân cần phải thực hiện biện pháp giảm cân khoa học, kết hợp giữa chế độ ăn uống và luyện tập, vừa duy trì vóc dáng, vừa đảm bảo sức khoẻ.