Vì sao cần giảm bớt hình phạt tử hình?
Việc thi hành hình phạt tử hình bằng xử bắn có tác dụng răn đe tội phạm, tuyên truyền phòng ngừa tội phạm cao. Tuy nhiên biện pháp này làm cho thi thể bị cáo không nguyên vẹn và có ảnh hưởng nhiều tới tâm lý, tư tưởng cán bộ chiến sĩ thi hành án.
Việc tổ chức thi hành án tử hình ở Việt
Trước khi thi hành án, Hội đồng thi hành án phải kiểm tra căn cước của người bị kết án, giao cho người bị kết án đọc quyết định thi hành án, quyết định không kháng nghị của Chánh án TAND tối cao và Viện trưởng Viện KSND tối cao, nếu người bị kết án xin ân giảm án tử hình thì phải giao cho họ đọc bản sao quyết định của Chủ tịch nước bác đơn xin ân giảm. Tất cả việc trên, phải được lập biên bản ghi rõ việc đã giao các quyết định cho người bị kết án, ghi rõ những lời nói của họ, ghi rõ những thư từ, đồ vật mà người bị kết án gửi lại cho thân nhân của họ, khi thi hành hình phạt tử hình bằng xử bắn.
Trong trường hợp có tình tiết đặc biệt, Hội đồng thi hành án hoãn thi hành và báo cáo lên Chánh án TAND tối cao. Thực tiễn đã có một số trường hợp, Hội đồng thi hành án đã hoãn thi hành, vì người bị kết án khai ra đồng phạm khác như trường hợp đối với bị cáo Siêng Phêng bị kết án tử hình về tội mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy từ nước ngoài vào Việt Nam năm 1995, do Siêng Phêng khai, nên Cơ quan điều tra đã khám phá ra đường dây buôn lậu ma túy do Vũ Xuân Trường tổ chức cùng nhiều tên khác.
Trung bình một năm ở Việt
Vào năm 2005 trên thế giới có 2.756 người bị kết án tử hình ở 63 quốc gia và 1.146 án tử hình được thực thi ở 28 quốc gia. Năm 2002 tại Trung Quốc có 1.060 án tử hình được thực thi. Năm 2003 tại Trung Quốc có 726 người bị thi hành án tử hình, tại Mỹ có 65 người bị thi hành án tử hình. Con số này tại
So với các nước như Mỹ, Trung Quốc, v.v... tỉ lệ án tử hình ở Việt
Qua thực tiễn điều tra, xử lý tội phạm và tổ chức thi hành hình phạt tử hình ở nước ta cho thấy số tội phạm hiện nay quy định hình phạt tử hình vẫn còn rộng. Trên thực tế có một số tội phạm có rất ít bản án áp dụng khung hình phạt này, ví dụ như các tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh (quy định tại điều 157 Bộ luật Hình sự); tội sử dụng trái phép chất ma túy (quy định tại điều 197 Bộ luật Hình sự), v.v...
Về các quy định thi hành hình phạt tử hình trong Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2003 có một số điểm chưa thật phù hợp. Việc thi hành hình phạt tử hình bằng xử bắn có tác dụng răn đe tội phạm, tuyên truyền phòng ngừa tội phạm cao. Tuy nhiên biện pháp này làm cho thi thể bị cáo không nguyên vẹn và có ảnh hưởng nhiều tới tâm lý, tư tưởng cán bộ chiến sĩ thi hành án.
Trong quá trình thi hành hình phạt tử hình đã xuất hiện nhiều vướng mắc như kiểm tra căn cước, xác định vân tay của tử tù, hoãn thi hành án, gia đình xin nhận xác bị án về mai táng. Đã có nhiều vụ án phải hoãn thi hành án, vì các tử tù đã đề nghị hoãn thi hành án để khai ra một số kẻ đồng phạm đang còn giấu mặt ngoài xã hội. Bên cạnh đó trong thời gian qua có nhiều trường hợp gia đình xin nhận xác người thân về mai táng sau khi hình phạt tử hình đã được thi hành. Vì vậy cần phải có những quy định rõ về các trường hợp trên để tiện xử lý trong thực tiễn.--PageBreak--
Về pháp trường thi hành án tử hình: Trong thời gian qua các địa phương rất khó tìm địa điểm làm pháp trường, nhất là các tỉnh đồng bằng. Có tỉnh như Nghệ An phải đi xa 140km mới có địa điểm thi hành án tử hình.
Chính vì vậy, thực hiện tiến trình cải cách tư pháp của Đảng và Nhà nước, xuất phát từ thực tiễn đấu tranh phòng chống tội phạm, Bộ Công an đã có báo cáo Chính phủ và Nhà nước tiếp tục đổi mới chính sách hình sự và hệ thống pháp luật tố tụng hình sự về án tử hình:
1- Đề nghị Quốc hội, Chính phủ nghiên cứu, tiếp tục đổi mới, bổ sung Bộ luật Hình sự năm 1999 theo hướng bỏ khung hình phạt tử hình đối với 9 tội danh: tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Điều 139); tội buôn lậu (Điều 153); tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh (Điều 157); tội làm, tàng trữ, vận chuyển, lưu hành tiền giả, ngân phiếu giả, công trái giả (Điều 180); tội sử dụng trái phép chất ma túy (Điều 197); tội đưa hối lộ (Điều 289); tội phá hoại hòa hình, gây chiến tranh xâm lược (Điều 341); tội chống loài người (Điều 342); tội phạm chiến tranh (Điều 343).
2- Nhà nước cần tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, sửa đổi Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2003 theo hướng quy định: Hình phạt tử hình được thi hành bằng xử bắn đối với những kẻ phạm tội là chủ mưu nguy hiểm cầm đầu các băng, nhóm tội phạm đặc biệt nghiêm trọng. Các trường hợp tử hình khác có thể áp dụng phương pháp thi hành bằng tiêm thuốc độc tại buồng giam như Trung Quốc và nhiều nước trên thế giới đang áp dụng.
Án tử hình và thi hành hình phạt tử hình là một vấn đề được sự quan tâm nhiều của dư luận quốc tế và trong nước trong tiến trình cải cách tư pháp ở nước ta. Vận dụng hợp lý và đổi mới các quy định pháp luật về vấn đề này có tầm quan trọng đặc biệt để nâng cao hiệu quả đấu tranh phòng chống tội phạm ở nước ta trong tình hình mới.
