Nghệ sĩ kinh doanh: Thăng nhiều, trầm ít
Nghệ sĩ khi biểu diễn có thể phiêu đến tận đẩu tận đâu nhưng đã bước vào kinh doanh thì rất căn cơ, đâu ra đó. Không có chuyện bữa nay có người quen, bạn thân đến là không cho trả tiền. Hôm nào họ lên tiếng mời thì tiệc đó là miễn phí, còn lại, một ly trà đá, một cái khăn lạnh cũng được tính sòng phẳng.
Tất nhiên không phải ai cũng vậy. Có một số chủ quán thích thể hiện tính nghệ sĩ của mình trên hóa đơn (không tính tiền hoặc giảm giá) để cuối cùng phải dẹp quán vì lỗ nặng.
Thường thì ít nghệ sĩ nào sống được bằng thu nhập từ nghề. Để tạo cho mình cơ sở vật chất ổn định, yên tâm làm nghệ thuật, ngày càng có nhiều nghệ sĩ lao vào kinh doanh. Quán nghệ sĩ, nhà hàng nghệ sĩ, shop nghệ sĩ lần lượt ra đời theo nhu cầu của cuộc sống. Và rồi xung quanh chuyện làm ăn của nghệ sĩ cũng có lắm chuyện thăng trầm.
Nhà hàng Maxim của gia đình NSƯT Bảo Quốc trước đây rất nổi tiếng, nhưng kinh doanh được một thời gian thì phải dời địa điểm vì xuống cấp và chi phí cho mặt bằng quá cao. Dời qua đường Lê Duẩn, ông đặt tên mới là "Bảo Quốc Sài Gòn". Đến địa điểm mới thường phải mất một thời gian để khôi phục lại lượng khách, nhưng đối với nhà hàng của ông, hầu hết khách cũ đều đi theo ủng hộ, cộng thêm khách mới nên đêm nào nhà hàng cũng có người đặt tiệc.
Không cần nói ai cũng biết đông khách đến với nhà hàng của ông trước tiên là vì cái danh của một nghệ sĩ hài nổi tiếng, song để giữ khách lại là một nghệ thuật. Ngoài việc biểu diễn, NSƯT Bảo Quốc cùng gia đình chăm sóc nhà hàng này rất kỹ. Ngày nào, gia đình ông cũng có mặt đến tận khuya. Riêng ông dù bận diễn ở đâu cũng phải ra nhà hàng thu xếp công việc trước rồi mới đi. Vợ chồng ông có một phòng riêng để dành tiếp khách. Họ là những người đặt tiệc, khán giả mến mộ đi dự tiệc đến chào hỏi hoặc góp ý. Hỏi bà về hiệu quả kinh doanh, bà bảo điều mà vợ chồng bà vui nhất là có nhiều khách, nhất là những cặp vợ chồng đến đặt tiệc cưới, một thời gian sau họ lại đến đặt tiệc thôi nôi cho con, hết đứa lớn đến đứa nhỏ, rồi sinh nhật, mừng thọ người trong gia đình…
Làm nhà hàng tiệc cưới theo công nghệ cao, sân khấu đẹp, phòng cưới sang trọng, thức ăn ngon, có website để khách chọn lựa, đặt tiệc… phải kể đến "Quốc Thanh" và "Nhân đôi" của ông "bầu" Phước Sang. Là Công ty Cổ phần đầu tư giải trí nên Phước Sang đầu tư khá rộng: Sân khấu kịch, làm phim, và nhà hàng… Với tên tuổi và uy tín của anh, từ khi mở nhà hàng đã có khoảng 90% nghệ sĩ, người nhà của nghệ sĩ tổ chức đám cưới ở đây.
Phước Sang nói rất đơn giản: "Quan niệm của tôi là tổ chức sao cho cả hai bên cô dâu, chú rể đều vui vẻ, một bên vui, một bên buồn là không được". Cách nói của anh đúng theo kiểu nghệ sĩ hài làm gì cũng phải gắn với chữ vui. Phước Sang bảo nhà hàng anh vừa tổ chức tiệc cưới cho cặp vợ chồng nghệ sĩ hài Thái Hòa và Cát Phượng xong. Mà niềm vui anh chia sẻ thực tế với họ là nghệ sĩ tổ chức cưới ở chỗ anh sẽ được ưu đãi, giảm giá từ 5 - 10%.
Mỗi lần gọi điện thoại cho Mỹ Khanh, chị lại hẹn đến quán Asure của chị trên đường Lê Quý Đôn trò chuyện cho thoải mái. Quán chủ yếu là phục vụ cà phê, nước giải khát và ăn nhẹ. Mỹ Khanh vốn là diễn viên kịch khá quen thuộc đối với khán giả truyền hình và các sân khấu. Theo tôi biết, điều kiện kinh tế của gia đình chị khá ổn định, chắc chắn không phải nhờ vả vào lợi nhuận kinh doanh ở quán này. Tính Mỹ Khanh cũng thẳng thắn nên có thể nhận thấy ngay chị mở quán là vì thích, muốn bước vào lĩnh vực kinh doanh thử xem sao.
Bẵng đi một thời gian, Mỹ Khanh nhắn đã dời quán về Đinh Tiên Hoàng, mời mọi người đến ủng hộ, giảm 20%. Tôi đến, thấy ngay cái tính nghệ sĩ và cái "máu" đạo diễn của Mỹ Khanh thể hiện ở cách bài trí quán. Mặt bằng chị thuê trong vòng từ sáng đến chiều bán điểm tâm, cà phê và cơm trưa văn phòng, buổi tối là quán nhậu. Thức ăn của quán thuộc dạng bình dân như cơm tấm, bánh mì xíu mại… Nhưng Mỹ Khanh nâng cấp lên bằng những bộ bàn ghế gỗ mới, khăn bàn sạch sẽ, mỗi bàn một lọ hoa, trên tường bài trí các bình gốm, rồi tranh, ảnh nghệ thuật, đàn ghi - ta treo trên vách… Một quán ăn bình dân nhưng trông hiện đại, dễ thương.
Hỏi chị sao lại dời quán về đây, lại thay đổi "gu" (quán cũ là phòng lạnh, ghế nệm sang trọng), Mỹ Khanh cho biết, thấy làm ăn được, chủ nhà lấy lại mặt bằng, vả lại chị vừa học xong khóa đạo diễn nên thích sắp đặt mọi thứ theo sở thích của mình. Mới đây gặp lại, chị bảo đang đạo diễn một bộ phim truyền hình. "Mình mê làm phim quá đành bỏ quán thôi". Làm kinh doanh còn có hy vọng doanh thu nhiều. Còn làm phim, với tình hình điện ảnh như ở ta, nhất là phim truyền hình, thù lao đạo diễn có đáng là bao. Nhưng cái tính nghệ sĩ của Mỹ Khanh đã trỗi dậy và niềm đam mê điện ảnh trong chị quá lớn.
Tuy nhiên, Mỹ Khanh tâm sự: Dù sao thời gian mở quán cũng đã giúp chị thêm kinh nghiệm rất nhiều trong ứng xử, giao tiếp. Chị vốn biết tính mình bộc trực và nóng nảy, gặp chuyện gì không vừa ý là trút cơn giận ào ào vào người khác. Từ ngày mở quán, phải chiều chuộng khách từ khẩu vị, cách nấu, trình bày món ăn, phục vụ và nhẫn nhịn mỗi khi khách phàn nàn, nên chị đằm tính dần và bây giờ thì biết mình cần phải làm gì mỗi khi nổi giận.--PageBreak--
Chuyện kinh doanh của nhóm " Bạch Tuyết và Bảy Chú Lùn" kể ra vừa thương vừa tội. Từ khi thành lập công ty có chức năng tổ chức biểu diễn. Mặc dù ít "sô" trong khi chi phí cho sinh hoạt của nhóm khá cao nhưng khi một đơn vị mời nhóm tham gia hội chợ từ thiện, nghệ sĩ Thu Minh, Giám đốc kiêm quản lý nhóm đồng ý ngay. Công việc của nhóm là mở gian hàng chụp ảnh khai thác hình ảnh của nàng "Bạch Tuyết và Bảy Chú Lùn" để cho khách tham quan chụp hình chung. Mỗi kiểu ảnh là 5.000đ. Cũng khá nhiều khách đến chụp hình chung với nhóm, nhưng về tổng kết lại, số tiền thu được chưa bằng chi phí bỏ ra đầu tư trang trí lâu đài, thuê trang phục, ăn uống…
Tất nhiên, số tiền thu được đều góp vào quỹ từ thiện, còn số tiền đầu tư của nhóm, do đơn vị tổ chức thấy lỗ nên khất lại, từ từ thanh toán. Xem như gian hàng vừa rồi là hoạt động xã hội của nhóm nên "nàng Bạch Tuyết" Thu Minh phải bỏ tiền riêng của mình để trả cho các chú lùn tham gia làm "người mẫu".
Tạm gác lại ước mơ hát ở quê nhà, do chưa được cấp phép biểu diễn nên ca sĩ hải ngoại Quang Bình, trong thời gian chờ đợi quyết chí… kinh doanh. Mấy năm trước, anh hùn vốn cùng em trai là đạo diễn Quang Đại mở nhà hàng ở quận 3. Khách đông nhưng chi phí mặt bằng quá cao, đành dẹp quán. Gặp một số người quen rủ hùn vốn mở karaoke gia đình, đang thích làm ăn, anh bỏ vào một số vốn mà không biết rằng mình đang giao tiền cho kẻ xấu. Những cổ đông hùn vốn không lừa anh, nhưng họ lại kinh doanh kiểu biến tướng karaoke… ôm. Không đồng ý với cách làm đó, anh rút vốn ra.
Khi ở hải ngoại về Việt
Khó có thể đếm hết những mô hình kinh doanh có thâm niên và thành công của nhiều nghệ sĩ ở Tp. Hồ Chí Minh. Trong số đó phải kể đến nhà hàng Ca Thay của nghệ sĩ Kim Cương, bà vừa khai trương thêm một nhà hàng mới trên đường Bùi Thị Xuân; quán Cà Phê của ca sĩ Cao Minh ở Bình Thạnh; quán Vợ Thằng Đậu của Lê Vũ Cầu; shop cung cấp hoa tươi, quà tặng qua mạng của diễn viên điện ảnh Chi Bảo…
Một năm trở lại đây, theo xu hướng kinh doanh song hành hoặc "nuôi" lòng đam mê nghệ thuật, hàng loạt nghệ sĩ đua nhau mở quán, mở shop như quán "Ngã Ba Sông" nằm trên đường Nguyễn Hữu Cảnh, quận 1 của vợ chồng nghệ sĩ Hồng Vân - Lê Tuấn Anh; shop quần áo với những kiểu thời trang nhí nhảnh, dễ thương của diễn viên hài Việt Hương trên đường Lê Văn Sỹ, quận 3; diễn viên Lý Hương cùng chồng mở shop thời trang đi biển trên đường Nguyễn Trãi, quận 1. Mới đây nhất là ca sĩ Lam Trường đầu tư và tự mình đứng ra quán xuyến việc mở nhà hàng tiệc cưới trên đường Tôn Đức Thắng….
Việt
