Cuộc tìm kiếm 173 chiến sỹ đặc công hy sinh tại chân đồi Cồn Tiên (Quảng Trị)

Đại úy Nguyễn Đức Ti, trợ lý chính trị Ban Chỉ huy Quân sự huyện Gio Linh nói: "Đêm nay, anh em lợp thêm mấy tấm tôn để các Anh hùng liệt sĩ tạm ở nơi này được ấm áp".     

Cuộc tìm kiếm, cất bốc hài cốt các Anh hùng liệt sĩ hy sinh tại căn cứ đồi Cồn Tiên (cao điểm 158) trong trận huyết chiến với kẻ thù năm 1967, sau khi đã chọc thủng hàng rào điện tử McNamara, đoạn qua Dốc Miếu (Gio Linh), tiến đánh cao điểm này để mở thông huyết mạch vào chiến trường phía Nam, đợt 2 bắt đầu từ cách nay 5 ngày. Lực lượng tìm kiếm gồm Huyện đội Gio Linh cùng đông đảo người dân xã Hải Thái. Họ tổ chức đào bới, tìm kiếm trên diện rộng bằng sức người và máy móc.

Đại úy Nguyễn Đức Ti rọi đèn pin một lượt quanh cái hố sâu, cho biết: "Qua 5 ngày nỗ lực đào bới (từ ngày 7/ - 11/9) trên diện tích 400m2, chúng tôi đã tìm thấy được 6 di hài liệt sĩ, nằm cách nhau từ 3-5 mét, bị chôn lấp ở độ sâu 2 mét. Chúng tôi sẽ đào mở rộng diện tích gấp đôi, ở độ sâu tương tự, với hy vọng tìm thấy nhiều di hài liệt sĩ nữa".

Việc tìm kiếm kể trên đã được tiến hành trước đó, vào ngày 20/6/2006, theo một bản thông báo của Hội Cựu chiến binh Mỹ cung cấp cho phía Việt Nam về vị trí chôn 173 thi hài quân giải phóng. Họ hy sinh trong trận tấn công vào cứ điểm đồi Cồn Tiên năm 1967.

Đại úy Nguyễn Đức Ti cho biết thêm, đến nay chưa tìm thấy bất kỳ tư liệu nào nói đến sự hy sinh của 173 chiến sĩ đặc công trong trận huyết chiến với kẻ thù năm đó tại căn cứ đồi Cồn Tiên. Tuy nhiên, theo lời kể của người dân địa phương, cũng như sự phân tích của các nhà Quân sự, thì cuối năm 1967 là thời điểm chúng ta ráo riết chuẩn bị cho Chiến dịch Mậu Thân 1968, nhằm giải phóng các tỉnh miền Trung. Do vậy, nhiệm vụ quan trọng hàng đầu bấy giờ là phải chọc thủng bằng được tuyến hàng rào điện tử McNamara. Đồng thời làm được điều đó chỉ có thể là Bộ đội đặc công.

Sau khi đột nhập qua khỏi "con mắt thần" của Mỹ - quân đội Sài Gòn (tuyến hàng rào điện tử McNamara), lực lượng này đã bí mật vây ráp căn cứ đồi Cồn Tiên. Theo một vài nhân chứng là dân quân du kích xã Hải Thái làm nhiệm vụ dẫn đường lúc đó hiện còn sống kể lại, căn cứ đồi Cồn Tiên năm 1967 được Mỹ - quân đội Sài Gòn bố trí lực lượng canh gác rất nghiêm ngặt, cùng với 9 lớp hàng rào gai kẽm bùng nhùng vây kín quanh chân đồi.

Trước lúc tiến đánh, các chiến sĩ trinh sát đặc công đã đột nhập vào sát chân đồi, vẽ lại toàn bộ sơ đồ và đếm được số lớp hàng rào gai kẽm bùng nhùng kể trên. Tuy nhiên, công tác trinh sát dường như bị bại lộ, phía địch đã bí mật giăng thêm 7 lớp hàng rào.

Do vậy, kế hoạch của ta đến 4h sáng là cắt xong 9 lớp hàng rào, thành ra đến lúc đó, hàng rào vẫn còn nhiều. Trong tình huống đó, phía ta rút không được, dùng cây khô làm chỗ đứng chân bắc ngang qua hàng rào, cảm tử tiến lên. Địch đã lợi dụng tình huống này, nhả đạn từ đỉnh đồi xuống, đồng thời gọi pháo từ các căn cứ của chúng như đồi A1 - Quán Ngang và đồi Mới, xã Gio Bình (Gio Linh) nã đạn vào vùng chân đồi. Do thế lực không cân bằng, các cán bộ, chiến sĩ đặc công của ta đã anh dũng hy sinh.

Trong đợt tìm kiếm vào tháng 6/2006 (thời gian 15 ngày), Bộ đội huyện Gio Linh và người dân xã Trung Sơn đã tìm thấy 4 bộ hài cốt, ở độ sâu 2-3m, cách địa điểm tìm kiếm mới bây giờ 30 mét về phía Bắc.   

Trao đổi với chúng tôi, Thượng tá Nguyễn Văn Minh, Chủ nhiệm chính trị Ban Chỉ huy Quân sự Gio Linh nhận định: "Chắc chắn là có điểm chôn hài cốt liệt sĩ tập thể  nhưng do bom đạn đào xới, hủy diệt suốt nhiều năm trong chiến tranh, cộng với sau năm 1967, đồi Cồn Tiên và một số địa phương lân cận vẫn là cứ điểm của giặc, trong đó phần lớn là lực lượng Mỹ nên để vệ sinh môi trường, chúng đã đào hố, hoặc tận dụng hào chống tăng (sâu 2-3m) dập xác anh em xuống đó, rồi đổ xăng bột để đốt, công tác tìm kiếm vì thế gặp rất nhiều khó khăn.

Sau khi Huyện đội Gio Linh tạm ngưng đợt tìm kiếm thứ nhất, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh đã cử Đoàn 584 và 968 tìm kiếm từ tháng 12/2006 đến nay trong phạm vi toàn khu vực chân đồi Cồn Tiên, nhưng vẫn chưa tìm thấy. Hiện tại, điểm vừa tìm thấy 6 di hài liệt sĩ nói trên rất có thể là điểm chôn lấp tập thể 173 chiến sĩ đặc công. Huyện đội Gio Linh sẽ huy động thêm lực lượng để tìm kiếm rốt ráo khu vực này".

Rời căn cứ đồi Cồn Tiên trong màn mưa đêm bạc xám, chúng tôi cầu mong các anh sẽ tìm thấy hết di hài của các Anh hùng liệt sĩ đã anh dũng xả thân mình vì nền độc lập, thống nhất Tổ quốc