Chuyện chiếc răng bị gãy của Tổng thống Nam Phi

Chủ Nhật, 05/02/2006, 07:04

Câu chuyện về chiếc nhẫn cưới của ông Bộ trưởng Phủ Tổng thống và chiếc răng bị đánh gãy của ngài Tổng thống nước Cộng hòa Nam Phi đã để lại ấn tượng sâu đậm đối với tôi và nhiều nhà báo Việt Nam tháp tùng Thủ tướng Phan Văn Khải và Đoàn đại biểu Chính phủ Việt Nam sang thăm ba nước châu Phi là Morocco, Algieri và Nam Phi tháng 11/2004.

Tại Nam Phi, nhân chuyến thăm của Thủ tướng Phan Văn Khải, Phòng Thương mại hai nước cùng phối hợp tổ chức Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam - Nam Phi với hàng trăm nhà doanh nghiệp tham gia tại khách sạn Sheraton, một trong những khách sạn sang trọng vào bậc nhất của Thủ đô Pretoria. Ông Tiến sĩ Esop Pahad, Bộ trưởng Phủ Tổng thống Nam Phi, được mời phát biểu khai mạc Diễn đàn. Với dáng người cao lớn, mái tóc bạc trắng, phong thái hoạt bát, khoáng đạt, đôi mắt sáng và nụ cười rất tươi, vị Bộ trưởng Phủ Tổng thống Nam Phi đã làm cho mọi người có mặt trong phòng họp ngạc nhiên và thú vị trước câu chuyện kể mở đầu bài phát biểu của mình.

Bộ trưởng Esop Pahad hướng về Thủ tướng Phan Văn Khải rồi quay xuống cử tọa, vui vẻ và xúc động: “Đây là lần đầu tiên Thủ tướng Phan Văn Khải và Đoàn đại biểu Chính phủ Việt Nam sang thăm Nam Phi. Nhưng đối với chúng tôi, từ lâu hai tiếng Việt Nam đã trở nên thân thuộc… Năm 1969, khi còn là sinh viên đang học ở nước Anh, tôi được cử làm thành viên Đoàn đại biểu của thanh niên Nam Phi tham dự Đại hội liên hoan thanh niên và sinh viên thế giới tại thủ đô Sofia của Bulgaria. Từ lâu tôi đã biết tên Việt Nam và Hồ Chí Minh, nhưng đây là lần đầu tiên tôi được gặp các bạn Việt Nam, được gặp các chiến sĩ Quân giải phóng miền Nam Việt Nam. Trong cuộc gặp gỡ với các bạn thanh niên Việt Nam, tôi được các bạn tặng một chiếc nhẫn làm bằng xác máy bay Mỹ bị bắn rơi trên miền Bắc Việt Nam. Đó là một kỷ vật vô cùng quý giá đối với tôi, theo tôi trong suốt những năm tháng tham gia đấu tranh giành độc lập, tự do, dân chủ, chống lại chế độ phân biệt chủng tộc trên đất nước chúng tôi. Khi lấy vợ, vì gia đình nghèo, tôi đã dùng kỷ vật quý giá này làm nhẫn cưới tặng vợ tôi. Bây giờ tôi rất muốn có được chiếc nhẫn thứ hai như thế để giữ làm kỷ niệm, bởi vì Việt Nam gắn bó với đời tôi…

Ngừng một lát, Bộ trưởng Esop Pahad quay sang Thủ tướng Phan Văn Khải, nói tiếp:

- Không chỉ riêng tôi mà Tổng thống Thabo Mkebi của chúng tôi cũng có tình cảm rất sâu sắc đối với Việt Nam. Chiều nay khi Thủ tướng gặp Tổng thống Thabo Mkebi, để ý Thủ tướng sẽ thấy Tổng thống của chúng tôi có một chiếc răng bị gãy. Nếu Thủ tướng hỏi Tổng thống Thabo Mkebi về chiếc răng bị gãy này, tôi tin chắc rằng Tổng thống của chúng tôi sẽ kể lại với Thủ tướng câu chuyện thú vị về chiếc răng bị đánh gãy của Tổng thống và nhiều kỷ niệm sâu sắc của Tổng thống đối với Việt Nam

Buổi tối cùng ngày, sau khi dự cuộc tiếp kiến và hội đàm với Tổng thống Thabo Mkebi trở về, trong phòng khách tầng 7 của khách sạn Sheraton, nơi dành riêng cho Thủ tướng, Thủ tướng Phan Văn Khải rất vui khi kể lại với các nhà báo tháp tùng Thủ tướng về buổi gặp Tổng thống Nam Phi Thabo Mkebi. Trong câu chuyện thân tình với Thủ tướng Phan Văn Khải, không đợi Thủ tướng ngỏ lời như gợi ý của ông Bộ trưởng Phủ Tổng thống Nam Phi, Tổng thống Thabo Mkebi đã kể với Thủ tướng câu chuyện về chiếc răng bị đánh gãy của mình.

Năm 1966, Tổng thống Thabo Mkebi là sinh viên, theo học đại học tại London, Thủ đô Vương quốc Anh. Thời kỳ này, cuộc chiến tranh Việt Nam đã lan ra cả nước, máy bay Mỹ liên tục ném bom miền Bắc Việt Nam. Phong trào chống chiến tranh Việt Nam bùng phát và lan rộng khắp nơi. Hằng ngày, hằng giờ tin tức về việc Mỹ leo thang ném bom miền Bắc Việt Nam tràn ngập trên báo chí, đài phát thanh, đài truyền hình, gây xúc động và phẫn nộ cho mọi người có lương tri trên toàn thế giới. Anh sinh viên Nam Phi Thabo Mkebi cùng đông đảo sinh viên nhiều nước đang theo học tại Thủ đô Vương quốc Anh liên tục tham gia các cuộc mít tinh, biểu tình của hàng vạn nhân dân London chống lại Mỹ gây chiến tranh Việt Nam. Trong một cuộc xuống đường tham gia biểu tình do nhiều tổ chức quốc tế cùng phối hợp với phong trào chống chiến tranh của Anh tổ chức, với tư cách đại diện của các tổ chức hòa bình Nam Phi, Thabo Mkebi có mặt trong hàng đầu của cuộc biểu tình. Khi cuộc biểu tình bị đàn áp, Thabo Mkebi bị cảnh sát Anh đánh gãy răng…

Mới đây, có dịp được gặp Tiến sĩ G.Leonard Pitso, Đại sứ Cộng hòa Nam Phi tại Việt Nam, tôi được ông cho biết thêm, từ khi bị cảnh sát Anh đánh gãy răng đến nay, Tổng thống Nam Phi Thabo Mkebi vẫn giữ nguyên chiếc răng bị gãy, không làm lại, dù cho có rất nhiều người khuyên ông nên làm một chiếc răng giả thay thế. Ông nói, ông giữ chiếc răng bị đánh gãy này như giữ mãi tình cảm và kỷ niệm tốt đẹp, sâu sắc của ông đối với Việt Nam. Và câu chuyện chiếc răng của Tổng thống Thabo Mkebi bị đánh gãy đã trở thành câu chuyện kể của nhiều người Nam Phi mỗi khi biểu lộ tình cảm của mình đối với Việt Nam.--PageBreak--

Sau khi tốt nghiệp đại học tại Vương quốc Anh, trở về nước, Tổng thống Thabo Mkebi là một trong những thành viên lãnh đạo của Đại hội Dân tộc Phi ANC do Nelson Mandela, nhà hoạt động chính trị nổi tiếng thế giới, lãnh tụ yêu mến của nhân dân Nam Phi làm Chủ tịch. Sau khi chế độ thực dân và phân biệt chủng tộc ở Nam Phi sụp đổ, Nelson Mandela trở thành Tổng thống đầu tiên của nhà nước Cộng hòa Nam Phi mới, Thabo Mkebi trở thành Phó Tổng thống. Năm 1997, khi Nelson Mandela không tiếp tục đảm nhận cương vị Tổng thống thêm một nhiệm kỳ nữa, Thabo Mkebi được bầu làm Chủ tịch ANC và trở thành vị Tổng thống thứ hai của Nhà nước Cộng hòa Nam Phi mới hiện nay…

Tháng 8/2005 vừa qua, nhận lời mời của Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Việt Nam Đoàn Mạnh Giao, ông Esop Pahad, Bộ trưởng Phủ Tổng thống Nam Phi và vợ lần đầu tiên sang thăm Việt Nam. Bà vợ của Bộ trưởng Esop Pahad là một người Anh, cũng là người giầu tình cảm đối với Việt Nam. Bà đã tham gia các hoạt động chống chiến tranh Việt Nam cùng với chồng trong những năm hai người còn là sinh viên tại Anh.

Trong các cuộc làm việc với Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Đoàn Mạnh Giao và trong các cuộc tiếp xúc với các vị lãnh đạo Đảng và Nhà nước, với nhân dân các địa phương, ông bà Esop Pahad nhiều lần nhắc lại những kỷ niệm tốt đẹp đối với Việt Nam và các bạn Việt Nam. Trong chuyến thăm này, ông bà nhờ Bộ trưởng Đoàn Mạnh Giao và Đại sứ Nam Phi tại Hà Nội tìm giúp địa chỉ của vợ chồng một người bạn Việt Nam từ hơn hai mươi năm nay đã không còn nhận được tin tức.

Trong bữa tiệc kết thúc chuyến thăm Việt Nam của Tiến sĩ Esop Pahad, Bộ trưởng Phủ Tổng thống Nam Phi, do Tiến sĩ G.Leonard Pitso, Đại sứ Cộng hòa Nam Phi tại Việt Nam tổ chức, mọi người có mặt rất xúc động được chứng kiến tình cảm của vợ chồng ông Esop Pahad đối với vợ chồng người bạn Việt Nam mà ông mới tìm được. Đó là vợ chồng nhà báo Hồ Sĩ Bằng, nguyên Trưởng ban Xây dựng Đảng của Tạp chí Cộng sản. Ông bà Esop Pahad và ông bà Hồ Sĩ Bằng quen biết nhau từ đầu những năm 1980. Khi đó, từ 1981 đến năm 1986, nhà báo Hồ Sĩ Bằng được cử làm đại diện của Đảng ta tại Tạp chí Những vấn đề hòa bình và chủ nghĩa xã hội, trụ sở tại 16616 Praha 6, Thủ đô Tiệp Khắc. Tạp chí này là ấn phẩm chung của các Đảng Cộng sản và Công nhân quốc tế, được xuất bản bằng 5 thứ ngữ, có tới 70 đảng cử đại diện tham gia vào Ban Biên tập và vào công tác biên tập của Tạp chí; trong đó có 8 vị là Ủy viên Bộ Chính trị, 37 vị là Ủy viên Trung ương của các Đảng Cộng sản và Công nhân các nước. Ông Esop Pahad và vợ là đại diện của Nam Phi tại Tạp chí.

Gặp vợ chồng nhà báo Hồ Sĩ Bằng, ông bà Esop Pahad nhắc lại từng kỷ niệm của vợ chồng ông với vợ chồng người bạn Việt Nam trong những năm cùng ở Tiệp Khắc. Ông bà Esop Pahad "khoe" đứa con trai lớn từng nhiều lần gửi ông bà Hồ Sĩ Bằng trông hộ mỗi khi có việc bận, nay đã thành một chàng trai cao lớn, giống bố, đã tốt nghiệp đại học, có việc làm ổn định và đã có gia đình riêng. Còn nhà báo Hồ Sĩ Bằng, năm nay đã gần 80 tuổi, thì nhớ mãi một kỷ niệm nhỏ, rất nhỏ trong nhiều kỷ niệm đối với vợ chồng ông bạn Esop Pahad. Đó là một lần tình cờ thấy ông Bằng người nhỏ lại quá thấp nên với mãi mới tới dây phơi quần áo trong khu nhà chung cư đã được mắc sẵn, phù hợp với chiều cao của người châu Âu, nhưng lại không phù hợp với vóc người Việt Nam, ông Esop Pahad tìm gặp người quản trị ngôi nhà đề nghị hạ thấp dây phơi để vợ chồng ông Bằng phơi quần áo cho đỡ vất vả. Chỉ một cử chỉ nhỏ đó thôi mà vợ chồng nhà báo Việt Nam mãi không quên người bạn Nam Phi này!

Còn Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Đoàn Mạnh Giao đã làm cho vợ chồng ông Bộ trưởng Phủ Tổng thống Nam Phi Esop Pahad thật sự bất ngờ và xúc động về món quà nhỏ của mình. Biết được nguyện vọng của ông Esop Pahad, ông Đoàn Mạnh Giao đã nhờ một người bạn là Trung tướng Nguyễn Đức Soát, Phó Tổng tham mưu trưởng QĐND Việt Nam, nguyên Tư lệnh Bộ đội Không quân, "kiếm" cho không phải một mà là bốn chiếc nhẫn bằng xác máy bay B.52 của Mỹ bị bắn rơi và một chiếc lược cũng bằng xác máy bay B.52 để tặng riêng cho bà vợ Bộ trưởng Phủ Tổng thống Nam Phi. Có lẽ ông Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Việt Nam tặng tới bốn chiếc nhẫn cho ông Bộ trưởng Phủ Tổng thống Nam Phi vì biết rằng, không chỉ có vợ chồng ông Esop Pahad, mà còn có nhiều người bạn Nam Phi khác, trong đó có vợ chồng ông Aziz Pahad, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nam Phi, em trai của ông Bộ trưởng Phủ Tổng thống cũng là người vô cùng yêu quý Việt Nam

.
.
.