Xử phạt các dự án bất động sản: Có giơ cao đánh khẽ?
Bị phạt số tiền kỷ lục hơn 1,6 tỷ đồng
Mới đây, UBND TP Hồ Chí Minh đã ra quyết định xử phạt đối với Công ty TNHH Đầu tư bất động sản Tân Bình (Công ty Tân Bình) - chủ đầu tư Dự án Tổ hợp nhà ở - nhà xã hội Tân Bình (Tân Bình Apartment) với mức phạt 1,64 tỷ đồng. Ngoài ra, doanh nghiệp này còn bị đình chỉ hoạt động kinh doanh 12 tháng, đình chỉ hoạt động xây dựng 6 tháng.
Cụ thể, Quyết định số 2753/QĐ-XPVPHC do ông Trần Vĩnh Tuyến, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh ký, nêu rõ: Công ty Tân Bình tại số 32 Hoàng Bật Đạt (phường 15, quận Tân Bình) do ông Đỗ Việt Tân làm Tổng giám đốc đã thực hiện 19 hành vi vi phạm tại dự án Tân Bình Apartment.
 |
| Người mua đã nhiều lần tới dự án Tân Bình Apartment để đề nghị chủ đầu tư giao căn hộ. |
Đáng nói là công ty này đã nhiều lần vi phạm tại nhiều hạng mục công trình của dự án với quy mô lớn, ảnh hưởng đến chất lượng công trình và gây bức xúc cho dư luận. Trong đó, công ty đã ký kết 67/117 hợp đồng mua bán với khách hàng mà diện tích căn hộ không được xác định theo diện tích thông thủy của căn hộ. Hành vi này còn bị buộc hoàn trả lại chủ sở hữu, người sử dụng nhà chung cư khoản tiền chênh lệch do tính sai diện tích theo quy định.
Công ty không có hợp đồng bảo lãnh của ngân hàng về bảo lãnh nghĩa vụ tài chính của chủ đầu tư đối với khách hàng; ký hợp đồng mua bán nhà ở hình thành trong tương lai khi chưa được Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh xác nhận dự án đủ điều kiện. Hành vi này còn bị xử phạt bổ sung đình chỉ kinh doanh 12 tháng.
Ngoài ra, còn có 16 vi phạm khác, như không tổ chức nghiệm thu, phê duyệt hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công; không kiểm tra xuất xứ nhãn mác hàng hóa, chứng nhận hợp chuẩn với vật liệu thi công; không dành đủ diện tích nhà ở xã hội để cho thuê theo quy định. Chủ đầu tư dự án Tân Bình Apartment còn bị đình chỉ hoạt động xây dựng 6 tháng do không đủ năng lực hành nghề để quản lý đầu tư xây dựng công trình.
Đáng nói là những vi phạm của chủ đầu tư tồn tại trong suốt một thời gian dài, mặc cho nhiều người gửi đơn cầu cứu tới các cơ quan chức năng, nhiều cơ quan báo chí liên tục phản ánh; cơ quan thanh tra xây dựng vào cuộc..., nhưng chủ đầu tư vẫn chây ì, bất hợp tác.
Trước đó, UBND TP Hồ Chí Minh đã yêu cầu Thanh tra thành phố tiến hành thanh tra toàn diện dự án Tân Bình Apartment. Ngoài ra, Ban Nội chính Thành ủy cũng đề nghị xử lý cán bộ có dấu hiệu bao che, hợp thức hóa sai phạm tại dự án này.
Tân Bình Apartment trước đây là dự án Tổ hợp nhà ở - nhà ở xã hội, do Công ty Tân Bình làm chủ đầu tư. Ban đầu đây là dự án nhà ở thương mại, sau đó chủ đầu tư chuyển đổi công năng 88 căn hộ thương mại thành 168 căn nhà ở xã hội, được hưởng ưu đãi trong gói 30.000 tỷ đồng.
Nếu theo kế hoạch, tháng 3-2016, đơn vị này phải bàn giao nhà cho người dân nhưng liên tục sai phạm, xử lý, đến nay người mua vẫn chưa được bàn giao nhà.
Theo phê duyệt ban đầu, Tân Bình Apartment được xây dựng 14 tầng. Quyết định điều chỉnh ngày 8-8-2014, do Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh ban hành, cũng thể hiện dự án có 2 block, chiều cao 14 tầng (không kể một tầng hầm và mái che cầu thang) với 168 căn hộ có diện tích 30-68,3m2/căn.
Tuy nhiên, cuối tháng 8-2016, Thanh tra Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh phát hiện tổng diện tích sai giấy phép của dự án là 2.197,23m2. Tân Bình Apartment đã xây thêm hai tầng và xây bít một ô thông tầng, một tầng mái để tạo thêm hai tầng nữa, tăng thêm 28 căn hộ.
 |
| Chủ đầu tư dự án Thảo Điền Sapphire từng bị phạt 1 tỷ đồng. |
Cơ quan chức năng đã có văn bản yêu cầu chủ đầu tư phải tháo dỡ các hạng mục tự ý xây và giao cho Đội 3 - Thanh tra cơ động thuộc Thanh tra Sở Xây dựng phối hợp với UBND quận Tân Bình thực hiện, đến tháng 10-2017 phải giao nhà cho người dân…
Thực tế cho thấy, Tân Bình Apartment không phải là dự án đầu tiên tại TP Hồ Chí Minh vi phạm nghiêm trọng trong hoạt động xây dựng. Bởi kỷ lục mức xử phạt trước đó là 1 tỷ đồng thuộc về dự án Thảo Điền Sapphire do Công ty CP TDS làm chủ đầu tư, vì xây dựng tăng diện tích tầng trệt, vi phạm khoảng lùi sông Sài Gòn - với tổng diện tích 1.127m2.
Bên cạnh những dự án bị phạt số tiền "khủng" như trên, nhiều dự án khác trên địa bàn thành phố cũng đã bị cơ quan chức năng xử lý vì nhiều sai phạm. Ví dụ như Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Thuận Việt bị phạt hơn 108 triệu đồng khi chào bán dự án New City (tại Khu đô thị Thủ Thiêm, quận 2) khi chưa đủ điều kiện, không được phép đưa vào kinh doanh, không báo cáo cơ quan quản lý nhà nước về xây dựng để kiểm tra theo quy định; thẩm định, phê duyệt tờ thiết kế, dự toán xây dựng công trình không đúng trình tự, thủ tục…
Dự án chung cư New City nằm trong chương trình tái định cư 12.500 căn của Khu đô thị mới Thủ Thiêm. Dự án này lúc bị xử phạt vẫn chưa có quyết định chính thức của thành phố cho chuyển từ nhà tái định cư sang nhà thương mại nhưng chủ đầu tư là Công ty Thuận Việt đã đem bán gần hết hơn 1.300 căn hộ với mức giá rất cao, có khi lên đến 70 triệu đồng/m2.
Mức phạt chưa tương xứng với hành vi vi phạm?
Đặc biệt, vào cuối tháng 6 vừa qua, TP Hồ Chí Minh đã chuyển cơ quan điều tra tài liệu liên quan đến hai dự án là Khu dân cư Bắc Rạch Chiếc và Bảy Hiền Tower. Theo đó, dự án Khu dân cư Bắc Rạch Chiếc thuộc phường Phước Long A, có quy mô 78ha nằm trong tổng thể Khu thể dục thể thao Rạch Chiếc, sân golf quận 2, Metro An Phú do Công ty CP Địa ốc 10 thuộc Tổng Công ty Địa ốc Sài Gòn - TNHH một thành viên làm chủ đầu tư. Theo quy hoạch, Bắc Rạch Chiếc sẽ là khu dân cư kiểu mẫu của thành phố, quy mô lớn và hiện đại gồm nhiều khu biệt thự vườn, nhà liền kề, chung cư cao cấp, cao ốc văn phòng, trung tâm thương mại dịch vụ, công viên du lịch, trường học... Tuy nhiên, gần 20 năm qua, hệ thống hạ tầng ở đây vẫn chưa hoàn chỉnh.
Trong khi đó, dự án đầu tư xây dựng Trung tâm Thương mại và Xây dựng Thăng Long (Bảy Hiền Tower) do doanh nghiệp tư nhân xây dựng thương mại Thăng Long làm chủ đầu tư. Theo Thanh tra Sở Xây dựng, chủ đầu tư dự án này đã thi công sai thiết kế tổng diện tích xây dựng được sở này duyệt lên đến hơn 722m2. Đồng thời, đã bàn giao 11/170 căn hộ cho khách hàng để hoàn thiện, với 22 nhân khẩu dọn về ở.
Trên đây là những thí dụ điển hình cho sự ngang nhiên hoặc "vô ý" vi phạm của các chủ đầu tư. Tuy nhiên, nó cũng phản ánh phần nào tình trạng có nhiều vi phạm của các chủ đầu tư các dự án bất động sản trên địa bàn thành phố vốn đã ẩn chứa khá nhiều phức tạp.
Theo báo cáo đánh giá giữa nhiệm kỳ thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2016-2018 và xây dựng kế hoạch năm 2019 của Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh, từ năm 2016 đến 6 tháng đầu năm 2018, Thanh tra Sở Xây dựng thành phố đã kiểm tra 269.706 lượt, phát hiện 7.360 trường hợp vi phạm trật tự xây dựng. Các đơn vị liên quan cũng đã thi hành 5.199 quyết định xử phạt với tổng số tiền phạt hơn 70 tỷ đồng, đồng thời thực hiện 104 quyết định khắc phục hậu quả với tổng số tiền hơn 46 tỷ đồng.
 |
| Dự án Tân Bình Apartment mới bị phạt số tiền hơn 1,6 tỷ đồng. |
Mới đây, Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh đã lập kế hoạch kiểm tra chất lượng, công tác quản lý chất lượng, an toàn thi công xây dựng tại 18 công trình xây dựng trên địa bàn. Đây là kế hoạch kiểm tra để đánh giá tình hình thực hiện công tác quản lý chất lượng công trình xây dựng, công tác đảm bảo an toàn trong thi công xây dựng tại các công trình xây dựng.
Ghi nhận các ý kiến, đề xuất, vướng mắc, khó khăn trong việc chấp hành các quy định pháp luật hiện hành để có giải pháp, kiến nghị Bộ Xây dựng, UBND TP Hồ Chí Minh nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý chất lượng công trình xây đựng.
Thiết nghĩ, việc xử phạt nặng với số tiền lớn đối với các chủ đầu tư vi phạm là cần thiết, thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật. Nhưng quan trọng hơn hết là công tác thanh tra, ngăn chặn vi phạm phải kịp thời để bảo đảm kỷ cương phép nước được thực thi; để những người dân dành dụm từng đồng thu nhập để mua nhà với giấc mơ an cư không phải lo lắng, bất an.
Xử lý nghiêm minh sai phạm trong hoạt động xây dựng cũng là biện pháp cần thiết để thanh lọc, giúp thị trường bất động sản ngày càng minh bạch và phát triển lành mạnh hơn...
Phát biểu với báo chí về tình trạng này, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh cho rằng số tiền xử phạt các dự án vi phạm ngày càng lớn là do áp dụng nghị định mới của Chính phủ trong việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản. Đây là những thay đổi lớn, có tính chất răn đe mạnh hơn, cần thiết hơn để ngăn chặn vi phạm…
Tuy nhiên, mức phạt vẫn chưa tương xứng với hành vi vi phạm. Đơn cử, dự án Tân Bình Apartment có 19 vi phạm nhưng chỉ phạt hơn 1,6 tỷ đồng thì chưa đủ răn đe, bởi số tiền thu lại được do vi phạm lớn hơn con số đó rất nhiều lần.
Do đó, cần thay đổi để đủ sức răn đe, triệt tiêu sự tái phạm của bên vi phạm. Thậm chí, với những hành vi sai phạm, đe dọa tính mạng con người như thi công ẩu, không bảo đảm công tác phòng cháy chữa cháy… có thể cân nhắc cả biện pháp xử lý hình sự.
Ngoài ra, theo các chuyên gia, điều quan trọng nhất là cơ quan chức năng phải giám sát chặt chẽ tất cả các dự án ngay từ đầu. Nếu mạnh tay xử lý là đình chỉ thi công hoặc cấm kinh doanh nếu vi phạm thì các chủ đầu tư mới chùn tay không dám vi phạm.
