Venezuela bước sang giai đoạn nguy hiểm

• Venezuela: Nhìn từ góc độ mô hình, 1998-2018
• Khủng hoảng Venezuela: Căng thẳng chuyển ra biên giới
• Venezuela cân nhắc đóng cửa biên giới với Brazil để chặn hàng viện trợ

Nhóm Liên lạc Quốc tế (ICC) do EU đứng đầu bao gồm Costa Rica, Ecuador và Uruguay lại ban hành một tuyên bố riêng, nhấn mạnh vào việc tổ chức các cuộc bầu cử mới. Uruguay nói mình có thể hỗ trợ cả 2 quan điểm. Bolivia từ chối hỗ trợ.

Cả hai nhóm dự định cử đại diện đến Venezuela để theo đuổi các giải pháp riêng biệt của họ. Juan Guaido, Chủ tịch Quốc hội kiêm Tổng thống lâm thời tự xưng, đã từ chối Cơ chế Montevideo. Tổng thống Nicolas Maduro đã từ chối điều kiện được đưa ra bởi ICC. Các cuộc tham vấn ở Montevideo dường như không đạt được gì.

Vấn đề viện trợ nhân đạo hiện đang là tâm điểm của cuộc xung đột khi Maduro từ chối cho phép nhập hàng cứu trợ từ Mỹ, cáo buộc nó sẽ được sử dụng như một vỏ bọc cho sự can thiệp của quân đội Mỹ nhằm lật đổ chế độ của ông.

Mỹ đã đệ trình nghị quyết lên Hội đồng Bảo an LHQ kêu gọi viện trợ nhân đạo cho Venezuela để được coi là giao hàng viện trợ quốc tế. Điều này sẽ cho phép LHQ cho phép sử dụng vũ lực cho việc tạo ra các điều kiện an ninh cần thiết cho việc cung cấp hỗ trợ nhân đạo. Nga đã nói rõ rằng họ sẽ phủ quyết nghị quyết, nhưng Mỹ đã nhiều lần cho thấy họ sẵn sàng hành động đơn phương.

Không có giải pháp hòa bình nào được nhìn thấy trong cuộc chiến giữa Maduro và Guaido. Maduro đã báo hiệu rằng ông sẵn sàng đối thoại với Guaido nhưng các cuộc bầu cử mới là điều không cần thiết. Guaido đã từ chối tham gia vào bất kỳ cuộc đối thoại nào, nhấn mạnh rằng Maduro phải từ chức và cuộc bầu cử mới phải được tổ chức.

Maduro có lý do chính đáng để sợ kết quả của cuộc bầu cử mới. Trong cuộc bầu cử tổng thống đáng tin cậy gần đây nhất, được tổ chức vào tháng 4-2013, ông đã giành chiến thắng với tỷ lệ hẹp dưới 2%. Vào thời điểm đó, giá dầu - 95% nguồn thu của đất nước - ở mức hơn 100 đô la Mỹ/thùng và tình hình kinh tế không tồi tệ như hiện nay.

Sau đó, liên minh phe đối lập đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử quốc hội được tổ chức vào tháng 12-2015 với tỷ lệ hơn 15%, chiếm 112 trong tổng số 167 ghế trong Quốc hội.

Chính những cú sốc bầu cử này đã thúc đẩy Maduro thực hiện các thỏa thuận bầu cử, lập pháp và lập hiến của Venezuela. Tòa án Tối cao chứa đầy những người trung thành với Maduro, tước bỏ Quốc hội hầu như tất cả các quyền lực của nó và một Quốc hội lập hiến mới được thành lập để thực hiện các quyền lực đó.

Henrique Capriles, người đã thua Maduro trong cuộc bầu cử năm 2013, đã bị cấm giữ chức vụ công cộng trong 15 năm vì cáo buộc xử lý sai quyên góp và các bất thường hành chính khác. Nhân vật đối lập nổi bật nhất tiếp theo, Leopoldo Lopez, đã bị kết án 15 năm tù với tội danh nghiêm trọng. Công tố viên tại phiên tòa của mình, Franklin Nief, người sau đó đã trốn khỏi đất nước, tuyên bố rằng ông bị buộc phải sử dụng bằng chứng giả để đảm bảo việc kết án. Lệnh bắt giữ trước đó đã được ban hành buộc tội Lopez với bạo lực kích động tại một cuộc biểu tình phản đối chưa diễn ra mà ông không tham dự.

Hai trong số các đảng chính trị hàng đầu trong liên minh đối lập, Tư pháp Trước tiên và Ý chí Đa số, đã bị cấm các ứng cử viên cho cuộc bầu cử tổng thống được tổ chức vào năm ngoái trước thời gian dự kiến. Hầu như không có nghi ngờ rằng các cuộc bầu cử đã được đưa ra bởi vì sự suy thoái trong điều kiện kinh tế đã tăng lên. Liên minh phe đối lập đã tẩy chay các cuộc bầu cử, kết quả là Maduro chiếm được 68% số phiếu bầu.

Tổng thống Donald Trump không loại trừ sự can thiệp của quân đội Mỹ vào Venezuela, một quan điểm đã lặp lại vào tuần trước bởi Chủ tịch Ủy ban Vũ trang Thượng viện. Mặc dù Đạo luật Quyền lực Chiến tranh đòi hỏi sự chấp thuận của Quốc hội đối với tuyên bố chiến tranh của Mỹ, nhưng nó cho phép tổng thống triển khai lực lượng quân sự ở nước ngoài tới 60 ngày mà không cần sự chấp thuận của Quốc hội. Các tổng thống kế tiếp gồm Bill Clinton, George W. Bush và Barack Obama đã bỏ qua luật này bằng cách ra lệnh gia nhập quân sự kéo dài ở những nơi như Bosnia, Kosovo, Libya, Syria và Yemen. Tổng thống Donald Trump dường như không ngại làm điều tương tự.