Kỳ vọng gì ở Thượng đỉnh Nga – Triều Tiên
Thông cáo trùng khớp với thời điểm bất hòa trong nỗ lực của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump, nhằm đạt được thỏa thuận với ông Kim nhằm chấm dứt căng thẳng hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên.
Triều Tiên hôm 18-4 tuyên bố họ không còn muốn hợp tác với Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và kêu gọi Nhà Trắng thay thế ông Pompeo bằng "ai đó trưởng thành hơn" trong các cuộc đàm phán sắp tới. Yêu cầu này được đưa ra chỉ vài giờ sau khi Bình Nhưỡng tuyên bố thử vũ khí lần đầu tiên kể từ hội nghị thượng đỉnh cuối cùng giữa hai ông Trump - Kim tại Việt Nam vào tháng 2 đã kết thúc mà không có thỏa thuận nào.
Tờ báo thân Kremlin Izvestia đã trích dẫn một nguồn tin ngoại giao hôm 17-4 cho biết cuộc gặp giữa hai ông Putin - Kim có thể sẽ diễn ra vào tuần tới tại Nga, ở thành phố Vladivostok trước khi ông Putin bay tới một hội nghị thượng đỉnh vào 26 đến 27-4 tại Trung Quốc. Tờ báo cũng cho biết thêm rằng sự thay đổi kế hoạch đột ngột của nhà lãnh đạo Triều Tiên không thể bị bác bỏ.
 |
Điện Kremlin không đưa ra thêm thông tin chi tiết nào trong một tuyên bố trên trang web của mình, nhưng Moskva đã nói trong nhiều tháng rằng họ đang chuẩn bị cho một cuộc họp như vậy. Một quan chức của Triều Tiên, Kim Chang Son, đã tới thành phố Vladivostok trong tuần này. Người ta thấy ông vào ngày 17-4 đang kiểm tra nhà ga xe lửa ở thành phố Thái Bình Dương và kiểm tra an ninh, Hãng tin Nga RIA đưa tin hôm 18-4.
Đại diện đặc biệt của Mỹ tại Triều Tiên Stephen Biegun đã có mặt tại Moskva vào 17 và 18-4, gặp gỡ các quan chức Nga để thảo luận về cách tiến tới một "xác thực phi hạt nhân hóa của Triều Tiên", Washington cho biết hôm 16-4. Cuộc gặp Trump - Kim tại Việt Nam, hội nghị thượng đỉnh lần thứ hai giữa hai nhà lãnh đạo, đã bị phá dỡ do xung đột trong các yêu cầu của 2 bên. Triều Tiên muốn giảm nhẹ lệnh trừng phạt trong khi Mỹ đòi Triều Tiên từ bỏ chương trình hạt nhân trước. Tháng sau đó, Washington áp đặt một vòng trừng phạt mới đối với Bình Nhưỡng. Các quan chức chính quyền của Trump đã thả nổi khả năng của một hội nghị thượng đỉnh thứ ba.
Andrei Lankov, chuyên gia về Triều Tiên của Nga tại Đại học Seoul Kookmin, cho biết Nga muốn trở thành một người chơi quan trọng trong khu vực nhưng thiếu ảnh hưởng ở Washington hoặc Bình Nhưỡng để thực sự đưa mình vào quá trình ngoại giao của Triều Tiên. Nhưng tính toán ở Bình Nhưỡng có thể đã thay đổi sau sự cố của Hội nghị thượng đỉnh tháng 2 với ông Trump tại Hà Nội.
Hồi đầu tháng, ông Kim nói cho Mỹ hết cuối năm để thay đổi căn bản lập trường của mình. Ngoài Nga, ông Kim có khả năng sẽ tìm đến Trung Quốc để được hỗ trợ ngoại giao và vượt qua các biện pháp trừng phạt.
Lee Jai-chun, cựu Đại sứ Hàn Quốc tại Nga, cho rằng nếu ông Kim đang cố nói với ông Trump rằng Triều Tiên có những người bạn khác, thì ông cũng có thể đang gửi tín hiệu tương tự cho nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình. Quan hệ với Trung Quốc đã được cải thiện đáng kể trong năm qua, nhưng vẫn còn nhiều sự ngờ vực sâu xa giữa Bình Nhưỡng và Bắc Kinh.
David Kim, một nhà phân tích nghiên cứu tại Trung tâm Kích thích ở Washington, cho biết ông Kim không muốn đặt tất cả trứng của mình vào giỏ Trung Quốc vì có sự phụ thuộc lớn vào đất nước đối với sinh kế kinh tế của Triều Tiên. Càng ở dưới cái bóng của Trung Quốc càng có nhiều lý do để chống lại nó.
Năm ngoái, Nga đã cố gắng đưa mình vào các cuộc đàm phán hạt nhân bằng cách đưa ra lời đề nghị bí mật với Triều Tiên để xây dựng một nhà máy điện hạt nhân nếu họ tháo dỡ vũ khí hạt nhân và tên lửa đạn đạo, các quan chức Mỹ cho biết. Tháng trước, Bộ trưởng Phát triển Viễn Đông của Nga Alexander Kozlov được trích dẫn khi nói rằng Nga đang tìm kiếm những cách thức mới để thúc đẩy thương mại với Triều Tiên mà không vi phạm lệnh trừng phạt.
Các chuyên gia cho biết, đã có nhiều cuộc thảo luận về đầu tư của Nga vào các dự án đường sắt và khí đốt đầy tham vọng nối liền cả Triều Tiên với Nga, nhưng ngay cả khi các lệnh trừng phạt được dỡ bỏ, các công ty Nga vẫn không muốn nhấn chìm hàng tỷ đô la vào các dự án có thể dễ dàng trở thành con mồi cho địa chính trị.
Nói tóm lại, cuộc gặp gỡ của ông Putin với ông Kim có thể nặng về biểu tượng và những lời hay ý đẹp, nhưng nhẹ về hiệu quả thực chất.
