Hai ca mang thai hộ thành công đầu tiên

Ca mang thai hộ thành công đầu tiên có song thai

Ngày 17/9, bác sĩ chuyên khoa II Trần Ngọc Hải, Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp, Bệnh viện Phụ sản Từ Dũ TP Hồ Chí Minh (BV Từ Dũ) đã thông tin cho báo chí về kết quả kể từ khi kỹ thuật mang thai hộ được triển khai tại BV này.

Theo bác sĩ Hải cho biết, từ tháng 7/2015 đến nay, BV Từ Dũ đã tiếp nhận 18 trường hợp đăng ký đủ điều kiện để được xét mang thai hộ, trong đó 13 trường hợp hoàn tất hồ sơ theo quy định và đã có 8 ca được hội đồng chuyên môn duyệt, bước vào giai đoạn điều trị. Sau khi chuyển phôi, đến nay đã có hai trường hợp thụ thai thành công. Như vậy, tỷ lệ thành công là 50%. Tất cả các bệnh nhân dù đậu thai hay chưa đều còn phôi dự trữ, và vẫn có thể tiến hành thụ tinh ống nghiệm lại nhiều lần.

Đứa con là niềm mong mỏi khôn xiết của các cặp vợ chồng hiếm muộn.

Thông tin cụ thể về hai trường hợp mang thai hộ thành công, ThS.BS Lê Thị Minh Châu, Trưởng Khoa hiếm muộn BV Từ Dũ vui mừng chia sẻ, trường hợp thứ nhất là cặp vợ chồng hiếm muộn, ngụ tại tỉnh Khánh Hòa, đã kết hôn 4 năm. Chị vợ 28 tuổi, bị khiếm khuyết về cơ quan sinh sản (không có cổ tử cung, tử cung nhi hóa - tử cung không phát triển lớn lên được mà chỉ như của một bé gái) nên không thể mang thai bình thường. Người nhận mang thai hộ cho cặp vợ chồng này là chị em con cô con cậu, 33 tuổi. Hiện người mang thai hộ đã đậu thai được 7 tuần, siêu âm thấy tim thai là song thai. Có thể nói, trường hợp mang thai hộ này được xem là thành công đầu tiên tại BV Từ Dũ.

Trường hợp thứ hai là một phụ nữ ở Bà Rịa - Vũng Tàu 31 tuổi, cũng mắc chứng tử cung nhi hóa. Chị này đã kết hôn 7 năm và từng điều trị tại BV Từ Dũ 6 lần không thành công. Khi nghị định mang thai hộ có hiệu lực, chị nộp hồ sơ và nhờ một người em họ 27 tuổi mang thai hộ. Hiện người mang thai hộ cho cặp vợ chồng này đã mang thai được hơn 5 tuần, dự kiến trong tuần tới các bác sĩ sẽ cho siêu âm lại để kiểm tra tín hiệu tim thai.

Theo ThS.BS Lê Thị Minh Châu, khi biết tin trường hợp của mình đã thụ thai hộ thành công, các cặp vợ chồng hiếm muộn này bày tỏ sự vui mừng khôn xiết. Thực sự, quá trình họ tìm kiếm một đứa con vô cùng gian nan, vất vả. "Tuy không thể tự mang thai nhưng trứng và tinh trùng của hai vợ chồng họ hoàn toàn bình thường. Những phụ nữ này tâm sự nếu không có nghị định cho phép mang thai hộ có lẽ họ không bao giờ được hưởng niềm hạnh phúc làm mẹ", BS. Châu cho hay.

 Đây chỉ là hai trường hợp mang thai hộ thành công đầu tiên, vì trước đó đã có ca thực hiện kỹ thuật mang thai hộ tại BV Từ Dũ nhưng chưa đạt hiệu quả như mong muốn. Trường hợp này là một nữ Việt kiều 44 tuổi bị hội chứng suy thận (bệnh lý nội khoa không thể mang thai) nhiều lần chữa trị vô sinh, thụ tinh trong ống nghiệm tại Mỹ và Việt Nam đều thất bại. Khi pháp luật Việt Nam cho phép mang thai hộ, người này về nước làm hồ sơ thủ tục nhờ người em họ mang thai giúp. Tuy nhiên, trường hợp này chưa thành công. Dù vậy bệnh nhân vẫn còn rất nhiều trứng và phôi, có thể làm lại kỹ thuật mang thai hộ vào lần sau…

Theo Nghị định số 10/2015/NĐ-CP ngày 28/1/2015 do Chính phủ ban hành, quy định về sinh con bằng kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm và điều kiện mang thai hộ vì mục đích nhân đạo, BV Từ Dũ là một trong ba đơn vị trên toàn quốc (hai đơn vị còn lại là BV Phụ sản Trung ương và BV Phụ sản Trung ương Huế) được thí điểm thực hiện kỹ thuật trên. Sau khi nghị định có hiệu lực từ tháng 3/2015, BV Từ Dũ đã thành lập hội đồng khoa học kỹ thuật, thiết lập những quy trình cụ thể để các bác sĩ hiếm muộn đủ cơ sở tư vấn sàng lọc và tiến hành các thủ tục cho những trường hợp mang thai hộ.

Quá trình kiểm tra tinh trùng để thụ tinh trong ống nghiệm.

Mang thai hộ chính danh tức là con sinh học của một cặp vợ chồng được mang trong tử cung của một người khác. Mang thai hộ được chỉ định trong trường hợp phụ nữ không có tử cung hoặc dị dạng tử cung bẩm sinh không thể mang thai hay bị cắt tử cung. Phụ nữ mắc các bệnh mà việc mang thai có thể ảnh hưởng đến tính mạng của mẹ và thai nhi. Người sẩy thai nhiều lần, tử cung không thể giữ thai đến đủ tháng và thất bại nhiều lần với kỹ thuật hỗ trợ sinh sản. Thỏa thuận mang thai hộ phải có thông tin đầy đủ, cam kết thực hiện quyền và nghĩa vụ của cả hai bên, lập thành văn bản có công chứng, có xác nhận của cơ sở y tế thực hiện và không được ủy quyền cho bên thứ ba.

Vợ chồng nhờ mang thai hộ, người mang thai hộ, trẻ được sinh ra nhờ mang thai hộ được đảm bảo an toàn về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình và được pháp luật tôn trọng, bảo vệ. Mang thai hộ vì mục đích nhân đạo được thực hiện trên nguyên tắc tự nguyện. Đặc biệt, người mang thai hộ phải là họ hàng với vợ hoặc chồng, đã có con, được xác nhận đủ điều kiện của tổ chức y tế và chỉ được mang thai hộ một lần. Trường hợp người mang thai hộ đã có gia đình thì phải được sự đồng ý bằng văn bản của người chồng.

Để thực hiện việc nhờ mang thai hộ, vợ chồng có nhu cầu cần gửi hồ sơ đề nghị đến BV được thí điểm thực hiện kỹ thuật trên. Hồ sơ sẽ được xem xét và cả người muốn có con lẫn người mang thai hộ sẽ được tư vấn các kiến thức cần thiết. ThS.BS Lê Thị Minh Châu cho biết, chi phí và kỹ thuật mang thai hộ giống với thực hiện một ca thụ tinh ống nghiệm. Theo đó, bác sĩ sẽ lấy trứng của mẹ (hoặc của người hiến tặng trứng) và tinh trùng của người cha để thụ tinh trong ống nghiệm, sau đó chuyển phôi cho một phụ nữ khác nhờ mang thai hộ. Đứa trẻ sinh ra vẫn mang gene di truyền, nhóm máu của cha hoặc mẹ chứ không phải của người mang thai hộ. Theo đánh giá, kỹ thuật này đã phát triển tại BV Từ Dũ từ rất lâu với tỉ lệ thành công khoảng 45%, cao hơn so với nhiều nước trong khu vực.

Còn không ít khó khăn về mặt pháp lý

Xung quanh vấn đề mang thai hộ, hiện vẫn còn không ít người ngộ nhận. Phát biểu tại hội thảo phổ biến Nghị định về sinh con bằng kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm và điều kiện mang thai hộ vào cuối tháng 3 vừa qua, TS.BS Hoàng Thị Diễm Tuyết cho biết, vì ngộ nhận nên không ít người đã liên hệ với BV nhờ tư vấn mang thai hộ, trong đó có cả các cặp vợ chồng hiếm muộn mới thụ tinh ống nghiệm thất bại một lần nhưng vì quá sốt sắng, nóng ruột nên một hai đòi thực hiện việc mang thai hộ. Thậm chí có những cô gái vì muốn giữ gìn vóc dáng, tuổi thanh xuân, sợ sinh nở nên nghĩ rằng có thể nhờ người khác mang thai giúp…

Sự thành công của hai ca mang thai hộ ở BV Từ Dũ đánh dấu sự tiến bộ của y học nói riêng và nhân đạo của pháp luật Việt Nam nói chung.

Đó là chưa kể không ít ý kiến thắc mắc về việc người đồng tính muốn có con, có thể sử dụng kỹ thuật này hay không. Theo các bác sĩ, về mặt y học có thể thực hiện được, nhưng luật tại Việt Nam không cho phép, bởi quy định nêu rõ phải là trứng của vợ và tinh trùng của chồng. Trong khi đó, nước ta hiện vẫn chưa công nhận hôn nhân đồng giới…

Có thể nói, không phải trường hợp nào muốn mang thai đều có thể tìm người mang thai hộ, mà phải tuân thủ theo quy định của pháp luật. Theo đánh giá chung, vấn đề phức tạp nhất là xác nhận quan hệ của người mang thai hộ và người nhờ mang thai hộ. Việc này tưởng chừng đơn giản nhưng không hề dễ dàng. 

Bởi Nghị định giải thích người thân thích cùng hàng của bên vợ hoặc bên chồng nhờ mang thai hộ bao gồm anh, chị, em cùng cha mẹ, cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha; anh chị em con chú, con bác, con cô, con cậu, con dì của họ; anh rể, em rể, chị dâu, em dâu của người cùng cha mẹ hoặc cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha với họ. 

Tuy nhiên, để xác định chính xác các mối quan hệ này nhằm tránh những trường hợp "mang tính thương mại, mua bán", các bác sĩ cho rằng việc xác nhận này vượt quá khả năng của cơ quan y tế.

Theo BS. Trần Ngọc Hải, mang thai hộ là một nhu cầu chính đáng của nhiều phụ nữ không có khả năng mang thai do các yếu tố khách quan. Việc thực hiện vẫn có nhiều khó khăn, nhưng chủ yếu là về mặt pháp lý. Tuy nhiên, các khó khăn này đã được giải quyết khi BV Từ Dũ đã ký hợp đồng với văn phòng luật sư của Sở Y tế TP Hồ Chí Minh.

Sở dĩ phải nhấn mạnh yếu tố pháp lý, bởi theo các nhà chuyên môn, việc giao dịch mang thai hộ "chui" nặng tính tiền bạc không những vi phạm pháp luật mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ phiền phức, chẳng hạn người mang thai sau khi sinh không trả lại con cho người thuê dù đã nhận hết tiền hoặc có những tranh chấp, dọa nạt, vòi vĩnh, đòi thêm tiền... của người nhờ mang thai hộ. Vì thế, để tránh rủi ro và đặc biệt bảo vệ quyền lợi của các bên, nhất là đứa trẻ được sinh, chưa kể nhằm loại bỏ việc lách luật, đẻ thuê, Nghị định về mang thai hộ quy định người mang thai hộ khá chặt chẽ như đã đề cập. 

Điều đáng nói, dù là người trong gia đình thân thiết hay họ hàng gần gũi nhưng hai bên vẫn phải làm các giấy tờ, biên bản cam kết. Ngay cả khi người nhờ mang thai hộ độc thân hay đã ly dị thì cũng phải mang giấy chứng nhận có xác nhận của chính quyền phường, xã đến các đơn vị y tế để kiểm tra, như ly dị thì phải có giấy chứng nhận của tòa án cho ly hôn...

Theo BS. Trần Ngọc Hải, trong 6 tháng đầu năm 2015, BV Từ Dũ đã tiếp nhận 18.076 người đến khám hiếm muộn. Đây là con số rất lớn các cặp vợ chồng đang ngày đêm mong mỏi có con. Do đó, Nghị định về vấn đề mang thai hộ đã đáp ứng được nguyện vọng, nhu cầu làm cha, làm mẹ của một bộ phận chị em phụ nữ không thể mang thai được vì nhiều lý do khác nhau, thể hiện tính nhân văn, ưu việt.