Dân Đồng Lương vẫn canh cánh khi phải sống cạnh trại gà Hoà Phát Phú Thọ
Không có "dây chuyền xử lý chất thải hiện đại của Hàn Quốc"?
Ngày 12-12 là đến thời hạn 40 ngày Công ty Gia cầm Hòa Phát Phú Thọ phải thực hiện cam kết với người dân là sẽ xử lý hoàn toàn các hố phân được chôn lấp trái phép trong khuôn viên công ty.
Ngày 10-12, trong buổi làm việc với Công ty Gia cầm Hòa Phát Phú Thọ, ông Phan Trọng Tấn - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ đã yêu cầu kết quả khắc phục hậu quả sau vi phạm của công ty phải được công khai, có sự kiểm tra, giám sát của người dân trên địa bàn xã Đồng Lương...
 |
| Trong buổi đối thoại với đại diện cư dân Đồng Lương, đại diện Công ty Hòa Phát Phú Thọ đã đưa ra lời xin lỗi chính thức. |
Tuy nhiên, quá trình kiểm tra giám sát với sự chứng kiến của phóng viên cho thấy, mặc dù công ty đã báo cáo là đã lắp đặt thêm hệ thống quạt có công suất lớn, lắp đặt 2 bể sục khí nhưng khu vực nhà xử lý phân mùi hôi thối vẫn bốc lên nồng nặc. Khi người dân bước vào trong nhà xử lý phân, lượng khí thải lớn sinh ra từ khối lượng chứa ở trong kho đã khiến những người có mặt bị cay mắt và rất khó thở. Điều này hoàn toàn phù hợp với nghi vấn của người dân về việc, hằng đêm công ty tiến hành mở cửa để xả mùi, xả khí độc thoát ra ngoài, khiến nhiều người dân mất ngủ vì mùi hôi thối.
Chưa hết, mặc dù phía công ty luôn "quảng cáo" rằng, đã đầu tư một hệ thống và dây chuyền xử lý lên tới vài chục tỉ đồng, nhưng theo quan sát, bên trong nhà xử lý phân thực ra chỉ là một kho chứa rất sơ sài, không có dấu hiệu nào của sự tồn tại một "dây chuyền hiện đại của Hàn Quốc". Chỉ có 1-2 máy trộn dùng để trộn đều phân gà tươi với trấu, xỉ than và các chế phẩm sinh học theo một tỉ lệ nhất định để thành "phân hữu cơ" bán cho các đơn vị, cá nhân dùng trồng cây. Các công đoạn làm việc hầu như vẫn được thực hiện một cách hết sức... thủ công.
Chính quyền tỉnh quá "nương tay" với Công ty Gia cầm Hòa Phát Phú Thọ?
Tại khuôn viên của công ty trước đây có hàng chục hố phân được đào và lưu chứa trái phép, đại diện người dân cho tiến hành kiểm tra ngẫu nhiên bằng việc đào 1 hố rộng 2m, dài 5m ở chiều sâu 2-3m đã phát hiện các lớp phân gà tươi, bốc mùi hôi thối. Vì vậy, đại diện người dân đã lập biên bản và ông Lê Tuấn Anh - Phó Giám đốc công ty cũng thừa nhận việc xử lý "còn thiếu sót", đồng thời ký vào biên bản ghi nhận tại hiện trường và cam kết trong biên bản là sẽ không chôn lấp phân trong khuôn viên nữa.
 |
| Sau 1 năm rưỡi hoạt động, hệ thống thu gom, xử lý nước thải đúng quy cách mới đang được công ty xây dựng. |
Trong khi đó, ngày 21-11-2019, khi Sở Tài nguyên và Môi trường Phú Thọ phối hợp với UBND huyện Cẩm Khê, UBND xã Đồng Lương tổ chức kiểm tra thực tế việc thực hiện các yêu cầu của UBND tỉnh Phú Thọ thì trong biên bản làm việc này đã được ghi nhận: "Kiểm tra thực tế, phân được lưu chứa tại 3 hố chính trong khuôn viên đã được công ty hút về bể bioga và thực hiện lấp đất hầu hết các hố, đoàn kiểm tra đã yêu cầu công ty bố trí máy xúc để múc đất tại 3 hố chính để kiểm tra. Kết quả cho thấy không còn phân gà tại các vị trí đào".
Hơn nữa, hiện tại theo báo cáo từ phía công ty, đơn vị đang tiến hành khắc phục hậu quả bằng cách đào 1 hố lớn có dung tích 15.000m3, sử dụng màng chống thấm HDPF nhập khẩu để gom toàn bộ lượng phân gà và nước thải gây ô nhiễm trong công ty lại để xử lý theo phương pháp yếm khí, hạn chết phát tán mùi hôi thối gây ô nhiễm không khí như trước đây.
Với cách xử lý này, người dân yêu cầu công ty chốt thời hạn bao lâu sẽ chuyển hết lượng phân này đi nơi khác? Ông Lê Tuấn Anh cam kết trong vòng 1 năm nữa, công ty sẽ xử lý triệt để lượng phân trong bể bioga khổng lồ này. Tuy nhiên, điều lạ lùng là Sở Tài nguyên và Môi trường Phú Thọ lại ghi nhận biện pháp khắc phục hậu quả này là đã "cơ bản thực hiện nội dung của UBND tỉnh yêu cầu tại Quyết định số 2856/QĐ-XPVPHC ngày 5-11-2019" thì quả là một điều hết sức... khó hiểu.
Bên cạnh đó, việc trước đây Công ty chăn nuôi Hòa Phát Phú Thọ không thực hiện đúng các nội dung trong đánh giá tác động môi trường (ĐTM) đang được người dân đặt ra nhiều câu hỏi ngờ vực.
Cụ thể, việc một công ty chăn nuôi ở quy mô lên tới 40ha, nhưng không hề có hệ thống thu gom, xử lý nước thải đúng quy cách, đảm bảo về nước "đầu ra" như trong ĐTM đã được UBND tỉnh Phú Thọ phê duyệt, mà nước thải từ trang trại và nhà xử lý phân đều được chảy thẳng vào 3 hố lớn trong khuôn viên, rồi thả bèo tây lên trên, đã được cơ quan chuyên trách về môi trường "bỏ qua" trong nhiều lần thanh tra, kiểm tra là điều không thể chấp nhận được.
 |
| Công ty nói nước hồ Ngả Hai đã trong xanh, nhưng thực tế thì không phải vậy. |
Về nguồn nước ở hồ Ngả Hai, mặc dù Công ty Gia cầm Hòa Phát Phú Thọ khẳng định "nước trong hồ Ngả Hai đã đảm bảo tưới tiêu và nuôi trồng thủy sản" theo kết quả phân tích mẫu nước ngày 14-11-2019, nhưng tại nhiều điểm, người dân cũng như phóng viên vẫn thấy nước có màu đen, sủi bọt, bốc mùi khó chịu.
Ngoài ra, nguồn nước sinh hoạt từ giếng khoan, giếng đào của các hộ dân nằm trong khu vực hạ lưu hồ Ngả Hai đang đứng trước nguy cơ không thể sử dụng được nữa, mà phải sử dụng nguồn nước do Công ty Gia cầm Hòa Phát Phú Thọ cung cấp qua đường ống. Bên cạnh đó, 27 hộ có diện tích ao hồ trước đây sinh sống bằng nghề nuôi cá bày tỏ băn khoăn, không biết đến giờ thì ao hồ của họ mới có thể thả cá trở lại?
Trong buổi họp đối thoại kéo dài 5 giờ đồng hồ (từ 8h30 đến 13h30), người dân cũng đã gửi đến Công ty Gia cầm Hòa Phát Phú Thọ hơn 30 đơn phản ánh những hoạt động xả thải, phun hóa chất - thuốc khử trùng, khử mùi của công ty khiến hoạt động sản xuất chăn nuôi tằm sắn của người dân bị ảnh hưởng nghiêm trọng và có các yêu cầu đòi phía công ty đền bù thiệt hại.
 |
| Bể bioga khổng lồ bằng bạt có sức chứa 15.000m3 đang như một quả "bom nổ chậm" đối với người dân Đồng Lương. |
Không những thế, sức khỏe của người già, trẻ nhỏ trong khu vực ảnh hưởng của công ty đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng với các biểu hiện ho hen, viêm mũi, viêm xoang, viêm phế quản lâu ngày không khỏi... được cho là bị ảnh hưởng bởi nguồn không khí ô nhiễm do trại gà xả thải. Nhưng hiện nay, phương án đền bù cho người dân vẫn chưa được công ty tính đến.
Thực tế những gì họ "mắt thấy tai nghe" khác xa với các báo cáo "đẹp như tranh vẽ" của Công ty Gia cầm Hòa Phát Phú Thọ. Vì vậy, người dân xã Đồng Lương tiếp tục yêu cầu phía Công ty Gia cầm Hoà Phát Phú Thọ khi chưa khắc phục xong những vấn đề về xử lý môi trường, đặc biệt trong việc xử lý mùi hôi thối, thì không được mở rộng quy mô sản xuất lên 1,2 đến 1,5 triệu gà đẻ trứng như lộ trình trước đó là tháng 4-2020 (đã được UBND tỉnh phê duyệt). Việc chính thức đưa giai đoạn 2 đi vào hoạt động phải được thông tin công khai để người dân trong khu vực được biết và giám sát.
