Nhà thiết kế thời trang Nguyễn Xuân Thảo: Khát vọng Việt

Có cảm giác như những kiến thức anh được học, những kinh nghiệm cuộc đời anh đã trải qua và những thành tích anh đạt được là quá nặng so với tuổi 35 của mình.

Vóc người nhỏ, đôi mắt sáng và khả năng diễn đạt khúc chiết mọi vấn đề, Nguyễn Xuân Thảo chinh phục người nghe ngay từ phút đầu tiên. Thảo không giống các nhà thiết kế thời trang tôi từng gặp. Anh giống một nhà nghiên cứu thời trang thì đúng hơn. Cảm giác này hoàn toàn chính xác khi  lật giở lý lịch trích ngang của anh.

Chàng trai này đã tốt nghiệp xuất sắc bậc thạc sĩ chuyên ngành họa sĩ thiết kế mẫu thời trang tại Học viện Mỹ thuật và thiết kế Kharkov (Ukraine) và hiện chỉ còn một năm nữa là anh sẽ giành tấm bằng Tiến sĩ. Tôi không rõ ở Việt Nam mình có thạc sĩ thời trang hay chưa (mà nếu có chắc cũng không nhiều), nhưng chắc chắn rằng Tiến sĩ ngành thời trang thì trước Nguyễn Xuân Thảo chưa từng có ai.

Tại Ukraine, một đất nước có ngành công nghiệp thời trang vô cùng phát triển, Nguyễn Xuân Thảo là nhà thiết kế thời trang duy nhất xây dựng thành công tên tuổi của mình, đứng ngang tầm, thậm chí là vượt trội so với nhiều nhà thiết kế thời trang danh tiếng khác.

Cứ nhìn vào bảng thành tích của anh thì đủ biết, những gì anh đã đạt được có thể là giấc mơ của nhiều nhà thiết kế thời trang trẻ Việt Nam. Nguyễn Xuân Thảo từng giành giải "Ý tưởng độc đáo nhất" cuộc thi thiết kế mẫu thời trang Việt Nam lần thứ 5 và được công nhận là Nhà thiết kế thời trang Việt Nam năm 2004, giải bộ sưu tập phối màu xuất sắc nhất tại Festival Interdesign (Orion - Liên bang Nga năm 2004), giải 3 diễn đàn mỹ thuật quốc tế lần thứ 4 tại Ukraine, giải Grand Prix (Fashion Project Ukraine 2007), giải nhất diễn đàn thiết kế mỹ thuật giáo dục quốc tế lần thứ IV, và được cấp bằng công nhận là nhà thiết kế thời trang Liên bang Nga.

Nguyễn Xuân Thảo là người Việt Nam đầu tiên tại Ukraine tham dự diễn đàn thời trang quốc tế, giảng đường thời trang quốc tế. Ngoài ra, anh còn được mời ngồi ghế ban giám khảo nhiều cuộc thi người đẹp và nhiều cuộc thi thiết kế thời trang tại Ukraine.

Nguyễn Xuân Thảo sinh ra và lớn lên tại Hải Dương. Cha của anh là một sĩ quan quân đội. Bản thân Thảo cũng từng có hai năm binh nghiệp và từng là nhân viên Câu lạc bộ của Bộ Tham mưu Quân chủng Không quân. Được cha mẹ cho học vẽ và học đàn từ nhỏ, Nguyễn Xuân Thảo bộc lộ khả năng hội họa rất sớm. Thời còn ở quân đội, anh thường xuyên vẽ pa-nô, áp phích cho Quân chủng Không quân. Nhưng vì "trót mang tâm hồn nghệ sĩ", với khát vọng được đi nhiều nơi, được tự do sáng tạo, Nguyễn Xuân Thảo quyết định rời quân ngũ, sang Ukraine học tập.

Ban đầu, Thảo theo học Trường Đại học Kinh tế. Nhưng vì hoàn cảnh xa nhà, khó khăn về kinh tế, anh phải bỏ học để đi làm việc kiếm tiền. Những tháng ngày gian truân khó nhọc nơi đất khách quê người đã hun đúc thêm ý chí và nghị lực cho chàng thanh niên trẻ Việt Nam. Năm 2000, Nguyễn Xuân Thảo thi đậu vào Học viện Mỹ thuật và Thiết kế Kharkov - trung tâm đào tạo những họa sĩ thiết kế thời trang, thiết kế trong các ngành công nghiệp, thủ công mỹ nghệ, nội thất và quảng cáo. ít ai ngờ rằng, quyết định trở thành nhà thiết kế thời trang của Thảo lại bắt đầu từ một kỷ niệm đẹp với ca sĩ Mỹ Linh, khi cô và các người mẫu Việt Nam sang biểu diễn tại Ukraine nhân dịp kỷ niệm 25 năm giải phóng miền Nam.

Sẵn tài hội họa, chàng trai Xuân Thảo vẽ tặng Mỹ Linh một bức chân dung và lên sân khấu tặng cô. Bất ngờ và xúc động, Mỹ Linh ôm hôn tác giả bức tranh và nói lời cảm ơn. Từ buổi ấy, Nguyễn Xuân Thảo chợt nghĩ, anh cần phải trở thành một họa sĩ thiết kế thời trang, để giúp các ca sĩ và người mẫu có được những trang phục đẹp để xuất hiện trên sân khấu Việt Nam và quốc tế.

Nhờ những nỗ lực không ngừng nghỉ, ngày hôm nay Xuân Thảo đã trở thành một nhà thiết kế thời trang tên tuổi tại Ukraine và trở thành một gương mặt rất quen thuộc với các nhà làm thời trang và các người mẫu danh tiếng tại quốc gia này. Tuy nhiên ở Việt Nam, Nguyễn Xuân Thảo còn được rất ít người biết đến. Phần vì bận công việc học tập, nghiên cứu và thiết kế trang phục cho các sàn diễn lớn nên anh không thể trở về quê nhà thường xuyên, phần vì anh là người rất khiêm tốn, không bao giờ muốn tự nói về mình.

Nguyễn Xuân Thảo rất thích một câu nói mà ông bà ta để lại: "Hữu xạ tự nhiên hương". Anh hãy làm việc và cống hiến hết mình, nếu anh thực tài, ắt hẳn sẽ có ngày mọi người biết đến anh, không cần phải khua chiêng gõ trống hay vỗ ngực tự xưng danh. Nguyễn Xuân Thảo nói: "Một họa sĩ thiết kế thời trang đúng nghĩa phải là người có niềm đam mê lớn, có tình yêu lớn đối với con người và thiên nhiên. Trang phục không có nghĩa đơn thuần chỉ là những bộ quần áo. Nó còn là văn hóa, là nghệ thuật. Người thiết kế thời trang phải giàu ý tưởng, phải có kiến thức về con người, về văn hóa và phải tạo ra được phong cách riêng của mình, không thể trộn lẫn với bất kỳ ai. Hay nói khác đi, anh ta phải dựng được chân dung của chính mình, thông qua những mẫu trang phục".

Những bộ sưu tập của Nguyễn Xuân Thảo thường hướng tới sự đơn giản mà sang trọng, mạnh mẽ mà không cứng nhắc, kín đáo mà vẫn gợi cảm, mềm mại. Nó vừa mang tính quốc tế mà lại cũng rất Việt Nam. Hướng về quê hương cũng là hướng vào đời sống nội tâm sâu thẳm của chính mình, nhà tạo mẫu trẻ đặt tên cho những bộ sưu tập của mình như đặt tên cho những nỗi nhớ: "Tổ quốc", "Rồng Việt", "Việt Nam hôm nay", "Vì một thế giới ngày mai"... Và trên những trang phục hiện đại được khoác trên người những siêu mẫu quốc tế, những họa tiết, hoa văn biểu tượng Việt Nam đã được tôn vinh, như màu cờ Tổ quốc, hình ảnh con rồng thời Lý...

Thành danh ở nước ngoài nhưng Nguyễn Xuân Thảo lại ấp ủ dự định quay về Việt Nam, góp phần mình vào sự phát triển của thời trang Việt Nam, bắt đầu bằng việc phối hợp với ca sĩ Hồ Quỳnh Hương, thiết kế trang phục và cố vấn nghệ thuật cho cô.

Với đôi mắt quan sát của mình, nhà thiết kế thời trang Nguyễn Xuân Thảo nhận định: "Thời trang Việt Nam hiện nay đang phát triển mạnh, đến mức cung thừa cầu, nhưng lại rất lộn xộn. Chúng ta chưa có một hệ thống để cho các nhà tạo mẫu có cơ hội phát triển khả năng của mình ra thế giới. Cái Tôi của từng cá nhân làm nghề quá lớn. Họ chưa đoàn kết nhau lại, bảo vệ quyền lợi của nhau và đưa ra được những mục tiêu lớn.

Ở Ukraine chỉ có 5.000 người Việt, nhưng nhờ có sự đoàn kết ghê gớm mà họ đã tạo ra được những thành quả không hề nhỏ. Cụ thể nhìn vào ngành Dệt may Việt Nam tôi thấy rất đáng tiếc là họ đã không có được một hệ thống các nhà thiết kế tốt. Và vì vậy, dù có giỏi đến đâu thì chúng ta vẫn chỉ là những người đi làm thuê cho thế giới. Thời trang Việt Nam đang thiếu rất nhiều thứ, thiếu thông tin, thiếu trình độ, thiếu sự đầu tư và quan trọng là thiếu những người hoạch định chiến lược ở tầm vĩ mô". Nhận xét sắc sảo ấy của Nguyễn Xuân Thảo chắc hẳn rất đáng để những người làm thời trang Việt Nam suy ngẫm.

Mong muốn trở về tham gia vào đời sống ngành thời trang trong nước để góp phần vào sự phát triển chuyên nghiệp của thời trang Việt là mục đích lớn nhất của Nguyễn Xuân Thảo. Anh quan niệm mục đích khác với "ý đồ". Khi người ta làm việc gì đó để phục vụ lợi ích cá nhân mình thì gọi là ý đồ, còn vì cộng đồng, vì cái ta chung thì đó là mục đích.

"Tôi không tôn sùng cá nhân, dù thừa nhận rằng khát vọng được mọi người biết đến thì ai cũng có. Tôi cho rằng mục đích của một nhà thiết kế đưa thời trang Việt ra thế giới và mục đích của một người quét rác làm sạch đường phố là như nhau, xét về ý nghĩa cao đẹp của nó. Sự hoang tưởng của những người làm trong một số lĩnh vực liên quan đến nghệ thuật có nhiều khi làm tổn hại chính tài năng của họ. Cần giữ một cái nhìn bình đẳng với mọi người để khai thác chiều sâu tâm hồn của họ. Thời trang phải là thứ ngôn ngữ được cất lên từ lòng người, từ sự nâng niu cái đẹp của con người".

Thành công trong học tập và nghề nghiệp, nhưng nhà thiết kế thời trang Nguyễn Xuân Thảo đến nay vẫn đi về lẻ bóng. Hỏi: "Lúc nào anh cũng ở bên cạnh những cô gái đẹp rực rỡ, sao lại vẫn cô đơn được chứ?".

Nguyễn Xuân Thảo cười: "Sự thật tôi vẫn chưa có một tình yêu đúng nghĩa nào. Chính xác ra thì có một mối tình, nhưng đó chỉ là tình yêu đơn phương. Tình yêu đích thực theo tôi, người đàn ông và người đàn bà phải vừa là tri kỷ, vừa là tình nhân. Và quan trọng là phải có lòng tin tuyệt đối vào nhau. Càng trải nghiệm cuộc sống tôi càng hiểu rằng, tìm kiếm một tình yêu như vậy trong cuộc đời thật khó khăn. Nó còn khó khăn hơn cả công việc, sự nghiệp. Tôi cảm thấy rằng những thứ mình đang có, dù là rất quan trọng đấy, nhưng nếu mình vẫn thiếu đi tình yêu, gia đình, thì cũng chỉ là phù phiếm, vô nghĩa. Luôn luôn chúng ta cần đến một người yêu thương mình, hiểu mình và có tâm hồn đồng điệu với mình. Tôi đã có một người con gái để thương nhớ, chờ đợi, để đặt lòng tin. Nhưng tôi cũng cảm thấy điều đó quá mong manh".

Tôi nhận thấy trái tim của Nguyễn Xuân Thảo quá nghệ sĩ. Anh là một nghệ sĩ thì đúng hơn. Sự thật thà, hồn nhiên, lòng tin con người và sự cả tin vào con người đã khiến cho anh nhiều lần trả giá bằng những mất mát không nhỏ, cả về tình cảm lẫn vật chất đến mức có giai đoạn anh rơi vào sự trầm cảm. Nhưng anh không vì thế mà hoài nghi, mà quên đi ước mơ vươn tới sự hoàn mỹ trong công việc và tình yêu.

Tôi rất thích câu nói của vị Tiến sĩ tương lai ngành thời trang Nguyễn Xuân Thảo: "Con người nếu sống không có mục đích, và không làm việc thì ông Trời nhất định sẽ tạo cho cơ hội để chết. Vì anh ta chẳng có lý do gì để tồn tại cả". Với tinh thần ấy, tôi tin Nguyễn Xuân Thảo sẽ làm được nhiều việc hữu ích cho thời trang Việt Nam trên nền tảng những gì anh đã có trong hành trang những năm sống, học tập và làm việc ở nước ngoài. Và một niềm tin cho những chờ đợi của anh về một tình yêu lớn trong đời, sẽ không bao giờ mong manh...