"Lách luật" để thực hiện hủ tục cắt bộ phận sinh dục nữ ở Uganda
Đây được coi là cách "lách luật" bởi luật pháp Uganda quy định hình phạt nghiêm khắc với những ai thực hiện hủ tục này.
"Tôi rất hạnh phúc vì đã trở thành một người phụ nữ đúng nghĩa"
Gladys Chemtai, 27 tuổi, đã có gia đình và hai con nhỏ sống ở Kapchorwa, miền đông Uganda nói rằng, cô cảm thấy nhẹ nhõm sau khi trải qua FGM thời gian gần đây. "Đó là thủ tục mà tôi phải làm như tất cả những người phụ nữ khác. Tôi rất hạnh phúc vì đã trở thành một người phụ nữ đúng nghĩa và được tôn trọng. Tôi có thể phát biểu trong cuộc họp và mọi người lắng nghe. Tôi đã có quyền của một người phụ nữ trong cộng đồng của cộng đồng này", Chemtai nói.
 |
| Giải quyết hủ tục FGM vẫn là vấn đề nan giải ở một số quốc gia thuộc châu Phi, Trung Đông và châu Á, trong đó có Uganda. |
Chemtai là một trong hàng chục ngàn phụ nữ đã lập gia đình ở Uganda bí mật trải qua FGM - việc làm bị coi là bất hợp pháp ở Uganda. Một cuộc khảo sát ở miền đông Uganda do Chương trình giáo dục Cộng đồng Uganda (REACH) tiến hành vào tháng 9/2017 cho thấy, 24% trẻ em gái trong độ tuổi từ 10 đến 14 đã trải qua FGM trong khi 76% phụ nữ trong độ tuổi từ 25 đến 35 tiến hành hủ tục này trong thời gian gần đây. Con số này dự kiến sẽ tăng trong thời gian tới.
"Hủ tục FGM với các bé gái giảm dần, thay vào đó là sự gia tăng đối tượng phụ nữ đã lập gia đình", Beatrice Chelangat, Giám đốc điều hành của REACH nhận định. Lý giải vấn đề này, Beatrice Chelangat cho biết thêm, do ảnh hưởng của đạo luật được Uganda thông qua vào năm 2010 cấm thực hành FGM đối với trẻ em gái và phụ nữ vì đó là hủ tục lạc hậu, vi phạm nhân quyền.
Jane Cherotich, một người có thâm niên 15 năm trong nghề thực hành FGM ở Kapchorwa nói rằng, "chúng tôi không thực hiện FGM với những bé gái trẻ nữa vì nguy cơ chảy máu nặng dẫn đến tử vong cao. Khi một cô gái bị thương hoặc chết trong khi làm FGM, chính quyền sẽ bắt giữ những người có liên quan, kể cả cha mẹ bọn trẻ. Chúng tôi hiện đang tập trung vào phụ nữ đã lập gia đình vì bất cứ điều gì xảy ra, họ sẽ tự chịu trách nhiệm. Bên cạnh đó, rất khó phát hiện việc thực hiện FGM với phụ nữ đã lập gia đình".
Áp lực từ gia đình và xã hội
Theo Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA), mặc dù đối tượng thực hiện FGM đã chuyển dần sang phụ nữ có gia đình nhưng vẫn có khoảng 100 nghìn bé gái ở Kapchorwa, Kween và Bukwo thuộc miền đông Uganda có khả năng đã trải qua FGM. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính, trên toàn cầu, hơn 200 triệu trẻ em gái và phụ nữ trải qua FGM, phổ biến nhất ở một số quốc gia thuộc châu Phi, Trung Đông và châu Á.
Ở miền đông Uganda, nơi bộ tộc Sabiny thống trị, các cô gái phải trải qua FGM trong độ tuổi từ 9 đến 14, sau đó kết hôn. Sau khi Chính phủ ban hành lệnh cấm vào năm 2010, hủ tục FGM có dấu hiệu "hạ nhiệt". Tuy nhiên, những người phụ nữ phải chịu áp lực từ chồng, mẹ chồng và xã hội buộc phải thực hiện FGM. Các thành viên trong cộng đồng nói rằng, người phụ nữ không thực hiện FGM không được kết hôn, không được tôn trọng và rất đáng nguyền rủa.
 |
| Lưỡi dao và bột chống chảy máu được nhiều "lang y vườn" sử dụng phổ biến trong hủ tục FGM. |
"Phụ nữ không thể phục vụ thức ăn hoặc nói chuyện với những người lớn tuổi nếu không thực hiện FGM. Những người đứng đầu cộng đồng cho phép các cô gái trẻ kết hôn trước khi trải qua FGM vì các quy định nghiêm ngặt của chính phủ. Các thành viên bộ tộc nói rằng, FGM là một phần của nền văn hóa, yếu tố xác định đạo đức của phụ nữ trong hôn nhân", Chemtai nói. John Kibet, 30 tuổi nói rằng, anh muốn vợ Chemtai trải qua FGM để hòa nhập với xã hội.
Trước thông tin trên, các quan chức Uganda nói rằng, sẽ trừng trị thích đáng những đối tượng có hành vi "lách luật" để thực hiện FGM. Kato Cherop, một quan chức chính quyền địa phương ở Kapchorwa cho biết, "thực hiện FGM là hành vi bất hợp pháp. Người thực hiện hành vi này có thể bị phạt tù đến 10 năm".
