Giáo dục một chiều, bài học qua vấn đề khí hậu

• Một con cá voi bằng cả khu rừng trong cuộc chiến khí hậu
• Đô thị ngầm chống khủng hoảng khí hậu
• Hội nghị biến đổi khí hậu Madrid và “Paris 2015”

Hệ thống trường học không còn là nguồn kiến thức chính. Dòng chảy giáo dục đã có một bước nhảy vọt về mặt lượng tử khi internet đưa toàn bộ kiến thức có sẵn của loài người lên màn hình. Mọi quan điểm về bất kỳ vấn đề nào, từ góc độ này đến góc độ khác, đều có sẵn. Tuy nhiên, thông tin đại chúng đã không dẫn đến sự khôn ngoan lên hàng loạt.

Có lẽ xuất phát từ ý thức đạo đức chân chính nhưng bị đặt nhầm chỗ, các nhà giáo dục đang ngày càng trình bày một phiên bản được chấp nhận cẩn thận của các sự thật được chấp nhận đa số, trong khi bác bỏ các sự thật khó khăn và không thoải mái, che chở các sinh viên khỏi những ý tưởng thách thức quan niệm truyền thống. 

Có những ví dụ ngày càng tăng từ hệ thống giáo dục ở tất cả các cấp độ trong đó các chủ đề nhất định được coi là không thể chạm tới, hoặc khi một tập hợp các sự kiện không đầy đủ dẫn đến một kết luận bị bỏ qua. Một trường hợp điển hình là những tranh cãi xung quanh biến đổi khí hậu.

Cái gọi là cuộc chiến ngăn chặn biến đổi khí hậu đã thúc đẩy nhiều thanh niên hành động, đặc biệt nhà hoạt động tuổi teen Greta Thunberg. Hành động để mang lại sự thay đổi tích cực là đáng khen ngợi và dạy cho những người trẻ tuổi phải làm nhiều hơn là những người quan sát thụ động khi nói đến những vấn đề quan trọng. Tuy nhiên, đối với các cuộc tranh luận về khí hậu, các sự kiện có liên quan xung đột với câu chuyện đang thịnh hành không được kiểm chứng và thậm chí còn bị tấn công.

Tiến sĩ Susan Crockford là một chuyên gia về nhận dạng xương động vật và nhà nghiên cứu gấu Bắc Cực, người đã viết 5 cuốn sách về các loài động vật. Tiến sĩ Susan nghi ngờ việc cô bị đuổi khỏi Đại học Victoria vào tháng 5-2019 là vì phát hiện của cô rằng gấu Bắc Cực không hề đối mặt với sự tuyệt chủng, ngược lại với tuyên bố của các nhà hoạt động biến đổi khí hậu.

Nghiên cứu của Crockford cho thấy mặc dù có nhiều giả định ngược lại, quần thể gấu Bắc Cực trong thực tế lại đang gia tăng và thực sự phát triển mạnh. Thay vì được đón nhận nồng nhiệt như một tin mừng, thông tin này được cho là đe dọa những tuyên truyền hiện tại. Nghiên cứu của Crockford được cho là “quá sai về mặt chính trị” đối với sinh viên.

Vì Crockford chọc một lỗ hổng trong câu chuyện đang thịnh hành nên cô phải im lặng. Loại phản ứng này không hề tốt cho sinh viên. Ông Petteri Taalas, Tổng thư ký của Tổ chức Khí tượng Thế giới, gần đây đã lên tiếng lo ngại rằng cuộc đối thoại về biến đổi khí hậu đã bị tấn công bởi những kẻ cực đoan khí hậu và những kêu gọi hành động cực đoan của họ.

“Bây giờ, chúng ta nên giữ bình tĩnh và suy ngẫm xem đâu là giải pháp thực sự cho vấn đề này”, ông Taalas phát biểu trên tạp chí Talouselämä ở Phần Lan. “Đây sẽ không phải là ngày tận thế. Thế giới đang trở nên thách thức hơn. Ở nhiều nơi trên thế giới, điều kiện sống ngày càng tồi tệ, nhưng con người đã sống sót được trong điều kiện khắc nghiệt”.

Tuyên bố của Taalas, cùng với đơn tố cáo của ông đối với những người cực đoan, là một lời kêu gọi sự hợp lý trong cuộc tranh luận về khí hậu. Tuy nhiên, ông đã bị phỉ báng bởi những kẻ cực đoan trong phong trào môi trường.

Vấn đề không phải là tranh luận về khoa học về biến đổi khí hậu mà là củng cố nhu cầu thiết yếu để giữ một tâm trí cởi mở khi suy nghĩ thông qua các vấn đề quan trọng. Ôm giữ một khía cạnh thực tế không đầy đủ, bị ảnh hưởng chính trị của một cuộc tranh luận mặc dù có bằng chứng mâu thuẫn, đã dẫn đến các quyết định phi lý.

Hệ thống trường học phải nhận ra điều đó và không ngại trình bày cho học sinh những sự kiện và quan điểm cân bằng xung quanh các vấn đề như biến đổi khí hậu để học sinh có thể đưa ra quyết định đúng đắn và đi đến kết luận của riêng họ.