Ấm tình quân - dân nơi biên cương Cha Lo

Tiết xuân. Trời lất phất mưa bụi, phủ mờ trên những cánh hoa giấy mỏng manh bên doanh trại của Bộ Chỉ huy Biên phòng tỉnh. Xe đưa chúng tôi vượt qua bao dốc núi, đèo cao, bao con đường ngoằn ngoèo trong màn sương sớm. Phía trước, những hàng cây cổ thụ xuất hiện. Xa xa, nhấp nhô những ngọn núi đá vôi trùng điệp kéo dài theo con đường cheo leo. Tất cả chúng tôi lắc lư theo chiếc xe đang uốn lượn.

Đoàn dừng chân dâng hương "Di tích lịch sử Quốc gia đường Hồ Chí Minh Đông Trường Sơn" tại Cổng Trời. Đây là điểm du lịch lịch sử văn hóa độc đáo của Quảng Bình, thuộc quần thể Di tích lịch sử và danh lam thắng cảnh Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng.

Cổng Trời nằm trên quốc lộ 12 nối đường Hồ Chí Minh Đông - Tây Trường Sơn, Cụm trọng điểm bị không quân Mỹ đánh phá ác liệt từ 1965 - 1973; là nơi có trận địa pháo phòng không - không quân nổi tiếng của Tiểu đoàn Nguyễn Viết Xuân Anh hùng; Nơi có Chỉ huy Sở Binh trạm 12. Đây là nơi ghi dấu nhiều chiến công huyền thoại mà quân và dân ta đã lập được trong kháng chiến chống Mỹ; đây cũng là nơi tưởng niệm, tri ân các thế hệ đi trước đã hy sinh xương máu giành độc lập dân tộc.

Sau lễ dâng hương, tôi men theo lối nhỏ bên Cổng Trời, ngắm nhìn khung cảnh thiên nhiên tựa chốn bồng lai tiên cảnh. Địa hình nơi đây hiểm trở cùng với cây rừng chen chúc nhau tầng tầng, lớp lớp trong khung cảnh núi non hùng vĩ của Trường Sơn đại ngàn.

Lên xe rồi mà lòng ai cũng như gửi lại hồn mình những tình cảm sâu lắng về những chiến công oanh liệt của quân đội ta, về sự hùng vĩ của đất nước. Ngồi bên cạnh tôi là anh Đinh Tư, quê ở xã Tân Hóa - Minh Hóa, anh cho biết, những năm chống Mỹ, Cha Lo mịt mù khói lửa, đạn bom. Trên tuyến đường lịch sử này đã không biết bao nhiêu người con trên mọi miền Tổ quốc đã đổ xương máu để xây dựng và bảo vệ con đường huyết mạch này.

Vượt qua chặng đường dài hơn 150km, qua bao dốc đèo, khe suối, đến với những di tích lịch sử như: Đồi Cha Quang, Cổng Trời, Khe Ve... đoàn chúng tôi đã đến được Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Cha Lo - Quảng Bình lúc 12h30. Như đã hẹn trước, đoàn chúng tôi được các đồng chí trong Ban Chỉ huy (BCH) Đồn đón tiếp đón thật chu đáo.

Chiều cùng ngày, Đoàn đi tham quan Cửa khẩu Quốc tế Cha Lo, đến với cột mốc 528 biên giới Việt - Lào. Đi đến nơi nào có những dấu tích lịch sử, chúng tôi được các chiến sĩ biên phòng, hướng dẫn thăm thú, dâng hương và giới thiệu cặn kẽ.

Theo đồng chí biên phòng cùng đi trong đoàn cho biết, Cửa khẩu Quốc tế Cha Lo là cửa khẩu Quốc tế nằm trên đèo Mụ Giạ tại vùng đất bản Cha Lo xã Dân Hóa, huyện Minh Hóa. Cửa khẩu Quốc tế Cha Lo là điểm cuối quốc lộ 12A trên đất Việt Nam, thông thương Bualapha tỉnh Khammuane, CHDCND Lào. Theo định hướng đến năm 2030, khu kinh tế cửa khẩu Cha Lo sẽ là trung tâm kinh tế và đô thị phía Tây của tỉnh Quảng Bình, là đầu mối trung chuyển, trung tâm xuất nhập khẩu hàng hóa và dịch vụ của tỉnh Quảng Bình với Lào và các tỉnh Đông Bắc Thái Lan.

Đoàn trở lại Đồn lúc 16h30. Tuy còn sớm, nhưng tiết trời ở đây đang chìm đắm trong sương chiều nên có vẻ âm u. Tôi thong thả đi về phía bếp ăn đang lan man tỏa khói. Gặp đồng chí nuôi quân tôi hỏi:

- Chuyện ăn uống ở đây chắc vất vả lắm đồng chí nhỉ?

Người chiến sĩ ngừng tay dao đang làm bếp ngẩng lên nhìn tôi:

- Báo cáo! (nghiêm túc như trong hàng ngũ vậy) đơn vị chúng em ở đây chuyện đời sống không thiếu thốn cái gì đâu! Này nhé! Gà, vịt, ngan, cá... thì nuôi, rau thì trồng, gạo thì dưới xuôi đưa lên. Chỉ thiếu là… là bàn tay nội trợ khéo léo của phụ nữ thôi.

Tôi nhìn đồng chí nuôi quân rồi "à" lên, chợt hiểu và thông cảm.

Rồi đồng chí nuôi quân đưa tôi đi xem công trình "Chuồng, ao, vườn" của đơn vị. Vườn rau cải, rau mùi xanh tốt mượt mà đang vươn lên, chống đỡ cái rét đang còn sót lại. Bên kia đàn gà, vịt, ngan đang gọi nhau về chuồng. Xa xa tiếng cá quẫy đuôi bì bõm.

Tôi đi một vòng doanh trại. Đang phân vân: Tại sao đơn vị còn cảnh nhà tạm, vách tôn? Xua tan sự suy nghĩ của tôi, Thiếu tá, Bùi Văn Hải cho biết: "Vào chiều 19/10/2020, cán bộ đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Cha Lo phát hiện nhiều vết nứt và sụt lún bất thường ở một số khu vực trong đồn nên cho cán bộ, chiến sĩ sơ tán cùng vũ khí đến nơi an toàn. Đến 19h cùng ngày, một quả đồi đổ sập xuống khu vực gần cổng, chắn ngang quốc lộ 12 và làm sập 2 dãy nhà tập thể của đồn. May mắn là toàn bộ các cán bộ chiến sĩ của đồn đều an toàn.

Hiện nay đồn đang được xây dựng tại một địa điểm mới. Sống xa nhà, nơi cảnh rừng núi heo hút nên cán bộ chiến sĩ cũng nhớ nhà. Sinh hoạt văn hóa văn nghệ cũng thiếu thốn. Vì vậy BCH đơn vị thường tổ chức nhiều hoạt động cho cán bộ, chiến sĩ tham gia các chương trình như: "Tình nguyện mùa đông và xuân tình nguyện", "Tháng thanh niên", "Ngày thứ 7 về bản"… để anh em cuốn hút vào công việc, có lòng gắn bó với đơn vị. 

Đêm về, sương giăng giăng trong màn đêm thanh vắng của núi rừng Cha Lo. Tuy vậy tiếng chim sẻ vẫn ríu ran trên tán cây si bên hiên nhà của BCH đồn. Chương trình giao lưu văn nghệ giữa 2 đơn vị: Phân hội âm nhạc - Hội VHNT tỉnh và các đồng chí cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Cha Lo được tiến hành, ai nấy đều háo hức chờ đợi.

Thượng tá, Ngô Anh Tuấn - Chính trị viên đã nêu lên truyền thống của đơn vị và một số thành tích của Đồn trong thời gian qua: "Đồn đã tăng cường tuần tra, kiểm soát bảo vệ biên giới, cửa khẩu. Phòng, chống hoạt động của các loại tội phạm, các hành vi vi phạm pháp luật, gắn với bảo vệ tài nguyên khoáng sản. Các cán bộ, chiến sĩ của đơn vị luôn bám sát địa bàn, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở khu vực biên giới, cửa khẩu, bảo vệ vững chắc chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc. Đơn vị thường xuyên phối hợp với chính quyền địa phương hỗ trợ, giúp đỡ đồng bào phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm an ninh quốc phòng; duy trì nghiêm pháp luật ở khu vực biên giới, cửa khẩu và làm tốt công tác đối ngoại biên phòng, xây dựng biên giới hòa bình, hữu nghị với nước láng giềng".

Nhân lúc mọi người chuẩn bị cho chương trình văn nghệ, tôi đến bên hai cháu là con nuôi của đơn vị. Cầm tay cháu Hồ Cu Ba, tôi hỏi: "Các cháu ở đây sinh hoạt và học tập thế nào?". Cháu Cu Ba nhìn tôi cười. Cháu Hồ Lanh nhanh nhảu trả lời: "Dạ! Chúng cháu ở đây được các chú bộ đội nuôi dưỡng đầy đủ và cho đi học ở trường. Mọi sinh hoạt không có thiếu thốn gì ạ!". "Vậy hai cháu học hành thế nào?". "Dạ chúng cháu đều đạt học sinh tiên tiến ạ! Ngoài học tập ra chúng cháu còn được rèn luyện thể dục, thể thao, tập văn nghệ nữa. Rồi cùng các chú tăng gia cải thiện đời sống".

Nhìn hai cháu mạnh khỏe, da dẻ hồng hào rắn chắc lòng tôi tràn đầy sự trân trọng đến những người lính biên cương. Họ không chỉ là người chắc tay súng ngày đêm tuần tra bảo vệ biên giới mà còn là người cha, người mẹ, người anh của những đứa con mồ côi, có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.

Chương trình giao lưu văn nghệ giữa hai đơn vị diễn ra hơn hai tiếng đồng hồ. Những tiếng hát của NSƯT Thanh Nhân; của nhạc sĩ, ca sĩ Dương Nguyệt Ánh; nhạc sĩ Phạm Quyền; ca sĩ Ngọc Tân, Thanh Thoản, Nguyễn Thanh, Đinh Tư... với tiếng đàn thánh thót của Anh Tám, Minh Đấu... của phân hội Âm nhạc cất lên làm cho không khí ấm áp lên.

Về phía đơn vị có tiếng hát trầm ấm của Thiếu tá Bùi Văn Hải hòa quyện trong tiếng sáo vén von của Thượng tá Ngô Anh Tuấn và một số chiến sĩ trong đơn vị cùng cất lên như một buổi hòa tấu, rộn ràng cả một góc rừng. Lòng người ấm lên tình thân ái quân - dân trong đêm sương lạnh của tiết khí hậu khắc nghiệt Cha Lo.

Chương trình còn được nghe những bài thơ ca ngợi về những chiến sĩ biên phòng của tác giả Nguyễn Đại Duẫn, Phạm Hiếu - Phân hội Văn học Quảng Bình; của Hoàng Kim Đồng - Phó chi cục trưởng Hải quan Cửa khẩu Quốc tế Cha Lo... đã để lại trong lòng người nghe với những tình cảm sâu lắng.