Truy tố đối tượng trong đường dây buôn lậu, trốn thuế
Trong khi các đối tượng trong đường dây buôn lậu lần lượt bị bắt giữ và trả giá đắt cho hành vi phạm tội đã gây ra thì Trần Hữu Thân (SN 1968, nơi ở đường Lê Lợi, phường Cẩm Tây, TP Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh), mắt xích quan trọng trong đường dây đã nhanh chân cao chạy xa bay.
8 năm Thân bỏ trốn cũng là ngần ấy thời gian các điều tra viên Cục An ninh điều tra (ANĐT), Bộ Công an và các đơn vị nghiệp vụ lao tâm, khổ tứ, lần theo dấu vết của đối tượng nghi vấn.
Từ công tác vận động của Cục An ninh điều tra, đối tượng Thân đã ra đầu thú sau 8 năm lẩn trốn. Quá trình phục hồi điều tra vụ án, đến ngày 20/5, Cơ quan ANĐT đã hoàn thành bản kết luận điều tra vụ án “Buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, trốn thuế” xảy ra tại tỉnh Quảng Ninh, chuyển hồ sơ đến Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đề nghị truy tố Thân về tội “Buôn lậu”.
Trước đó, ngày 28/7/2014, Cục Cảnh sát giao thông đường thủy Bộ Công an phối hợp với Văn phòng Cơ quan CSĐT Bộ Công an bắt quả tang Tàu Quang Phúc 08 do thuyền trưởng Trần Văn Quang điều khiển cùng 10 thủy thủ khi đang trên đường vận chuyển 3.834,49 tấn than sang Trung Quốc. Số than trên tàu có nguồn gốc từ cảng của Công ty Cổ phần đầu tư 324 (Công ty 324), địa chỉ: Km6 phường Quang Hanh, TP Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh.
Kết quả điều tra, truy tố, xét xử vụ án năm 2016 đã làm rõ vai trò của các đối tượng trong vụ án như sau: Lương Ngọc Tâm, thành viên Hội đồng quản trị Công ty 324 là đối tượng tổ chức mua than trôi nổi của người dân trên địa bàn TP Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh bán cho đối tượng tên là A Đồng người Trung Quốc (không xác minh được thông tin về lý lịch) để vận chuyển trái phép sang Trung Quốc; Trung Đình Quang có vai trò giúp sức tích cực trong việc môi giới, tổ chức vận chuyển. Tại Trung Quốc, Bùi Đình Lanh thực hiện giám sát việc cân than để giao. Tại Việt Nam, Thân thực hiện theo chỉ đạo của Lương Ngọc Tâm liên hệ với Trịnh Văn Tuấn điều hành phương tiện thực hiện rót than từ cảng xuống tàu.
Hành vi của Trung Đình Quang, Bùi Đình Lanh phạm vào tội “Buôn lậu” với giá trị hàng hóa hơn 4,4 tỷ đồng; Trịnh Văn Tuấn, Trần Hữu Thân có vai trò giúp sức. Các đối tượng Trần Văn Nho, Trần Văn Quang, Nguyễn Văn Nho, Nguyễn Văn Quyền, Trần Văn Bình, Trần Văn Thuận, Trần Văn Vinh, Trần Văn Tiến có vai trò vận chuyển than sang Trung Quốc phạm vào tội “Vận chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới”. Đối tượng Thân có vai trò trông coi kho bãi cho Lương Ngọc Tâm; liên hệ trực tiếp để Trịnh Văn Tuấn điều hành phương tiện tổ chức rót than từ bãi xuống tàu Quang Phúc 08.
Ngày 23/7/2014, Thân đã bỏ trốn, Cơ quan ANĐT Bộ Công an đã ra quyết định truy nã, quyết định tạm đình chỉ điều tra vụ án đối với bị can Thân. Ngoài ra, trong vụ án có 3 cá nhân khác gồm: Lương Ngọc Phượng, Giám đốc Công ty 324; Nguyễn Thị Mai, Chánh văn phòng Công ty 324 và Lương Thanh Tùng, nhân viên Công ty 324 cũng bị khởi tố về tội “Buôn lậu” nhưng kết quả điều tra xác định 3 cá nhân này không phạm vào tội “Buôn lậu”, chỉ có Lương Ngọc Phượng có dấu hiệu phạm tội “Trốn thuế” nhưng sau đó đã khắc phục lại toàn bộ số tiền thuế nên Cơ quan ANĐT - Bộ Công an đã ra quyết định đình chỉ điều tra đối với Lương Ngọc Phượng, Nguyễn Thị Mai, Lương Thanh Tùng.
Ngày 1/8/2016, TAND tỉnh Quảng Ninh đã mở phiên tòa xét xử vụ án tuyên phạt: Lương Ngọc Tâm 5 năm tù giam, Trung Đình Quang 5 năm tù giam, Bùi Đình Lanh 2 năm tù, Trịnh Văn Tuấn 19 tháng 3 ngày tù giam về tội “Buôn lậu” quy định tại Điều 153 BLHS; Trần Văn Nho 2 năm tù, các đối tượng Trần Văn Quang 2 năm 4 ngày tù giam, Trần Văn Bình 15 tháng 22 ngày, Nguyễn Văn Nhé 15 tháng 22 ngày, Quyền 15 tháng 22 ngày, Trần Văn Tiến 11 tháng 27 ngày, Trần Văn Vinh 11 tháng 27 ngày, Trần Văn Thuận 15 tháng 22 ngày tù giam về tội “Vận chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới” theo quy định tại Điều 154 BLHS.
Về phần Thân, sau khi đối tượng bỏ trốn, các cán bộ Cục ANĐT phối hợp với các đơn vị đã nhiều lần gặp gỡ, thuyết phục người thân trong gia đình Thân vận động đối tượng ra cơ quan Công an đầu thú. Đến ngày 5/1, Thân đã ra đầu thú tại Cơ quan CSĐT Công an TP Móng Cái (Quảng Ninh). Tại cơ quan Công an, Thân khai nhận: Từ tháng 8/2014 - tháng 9/2021, Thân lẩn trốn tại TP Vũng Tàu, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu kiếm sống bằng nghề lao động tự do. Trong quá trình này, để tránh sự phát hiện của cơ quan Công an, đối tượng không có nơi ở cố định, khi có tiền thì thuê nhà trọ bình dân, không có tiền thì ở gầm cầu. Từ tháng 9/2021 - 5/1/2022, Thân lẩn trốn tại khu vực TP Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh, không cư trú tại một địa chỉ cố định.
Kết quả phục hồi điều tra xác định: Thân làm nhân viên cho Lương Ngọc Tâm với vai trò trông coi kho bãi than do Tâm quản lý riêng tại Cảng Công ty 324, Km6 Quang Hanh từ năm 2009 và được Tâm trả lương 5 triệu/tháng (không phải là nhân viên của Công ty 324). Ngày 22/7/2014, Lương Ngọc Tâm gọi điện thoại chỉ đạo Trinh Văn Tuấn (Tuấn già) chuẩn bị phương tiện tại cảng xe, Thân liên hệ với Trịnh Văn Tuấn rót khoảng 4.000 tấn than lên tàu Quang Phúc ngày 23/7/2014 để bán cho đối tượng A Đồng người Trung Quốc để vận chuyển sang Trung Quốc. Theo sự chỉ đạo của Tâm, Thân đã liên hệ báo với Trịnh Văn Tuấn sắp xếp phương tiện tại cảng.
Ngày 23/7/2014, Thân được Quang thông báo tàu Quang Phúc 08 đã vào cảng, yêu cầu Thân báo với Trịnh Văn Tuấn cho phương tiện rót than xuống tàu. Khi được Trung Đình Quang báo, Thân đã gọi điện thoại cho Trịnh Văn Tuấn điều phương tiện rót khoảng 4.000 tấn than từ khu vực kho 2 Cảng Công ty 324 lên tàu Quang Phúc 08. Ngoài ra, Thân còn thực hiện việc chấm chuyến xe tải (nhằm xác định sơ bộ khối lượng than rót lên tàu và để phòng xe tải không qua trạm cân làm thất thoát than của Lương Ngọc Tâm).
Kết quả điều tra vụ án đủ cơ sở kết luận Thân là đồng phạm giúp sức cho Lương Ngọc Tâm thực hiện buôn lậu hơn 3,8 tấn than trị giá hơn 4,4 tỷ đồng, với vai trò cụ thể là trông coi kho bãi, liên hệ phương tiện rót than lên tàu, chấm chuyến xe trong quá trình rót than lên tàu Quang Phúc 08 ngày 23/7/2014. Căn cứ vài các tài liệu thu thập được, Cơ quan ANĐT đã chuyển hồ sơ sang Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đề nghị truy tố Thân về tội “Buôn lậu”.