Con đường sa ngã của cựu Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre Lê Đức Thọ

Nhận hối lộ “thông” giới hạn tín dụng hàng ngàn tỷ đồng

Đối với tội “Nhận hối lộ” của bị cáo Lê Đức Thọ và “Đưa hối lộ” của các bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh (SN 1979, nguyên Giám đốc kiêm Chủ tịch Hội đồng thành viên Xuyên Việt Oil), Vũ Trung Thành (SN 1981, nguyên Giám đốc 1 ngân hàng thương mại Chi nhánh Thanh Xuân) chủ yếu trong việc xin phê duyệt hạn mức tín dụng (HMTD) cho Xuyên Việt Oil tại Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (viết tắt Vietinbank) Chi nhánh TP Hồ Chí Minh và Chi nhánh Chương Dương.

Công ty Xuyên Việt Oil có quan hệ tín dụng với Ngân hàng Vietinbank Chi nhánh TP Hồ Chí Minh. Đầu năm 2018, Mai Thị Hồng Hạnh quen ông Lê Đức Thọ có thẩm quyền phê duyệt cấp giới hạn tín dụng (GHTD) trên 3.000 tỷ đồng cho khách hàng. Để được tạo điều kiện thuận lợi trong việc cấp GHTD, kéo dài thời gian duy trì GHTD cho Xuyên Việt Oil tại ngân hàng, tháng 1/2019, Mai Thị Hồng Hạnh và Nguyễn Thị Như Phương (SN 1992, Phó Giám đốc Công ty Xuyên Việt Oil) đến gặp ông Thọ tại phòng làm việc của ông Thọ.

Tại cuộc gặp, Mai Thị Hồng Hạnh xin ông Thọ hỗ trợ, tạo điều kiện giúp đỡ Xuyên Việt Oil được cấp GHTD 7.000 tỷ đồng. Ông Lê Đức Thọ nhận lời và đề nghị Hạnh cung cấp đủ hồ sơ để xem xét giải quyết. Kết thúc cuộc gặp, Hạnh đưa ông Thọ 100.0000 USD. Ngày 18/4/2019, ông Thọ thay mặt HĐQT ngân hàng ký nghị quyết 107/NQ-HĐQT-NHCT2.1 phê duyệt cấp GHTD 7.000 tỷ đồng cho Xuyên Việt Oil.

Lần gặp thứ 2 giữa bị cáo Hạnh và Lê Đức Thọ, có sự giúp sức của Vũ Trung Thành. Vào đầu năm 2019, Vũ Trung Thành được bổ nhiệm làm Giám đốc Ngân hàng Vietinbank Chi nhánh Chương Dương. Khi đó, Vũ Trung Thành tiếp cận và đề nghị Hạnh nối lại quan hệ tín dụng với ngân hàng. Biết Thành có mối quan hệ tốt với ban lãnh đạo Ngân hàng Vietinbank và Lê Đức Thọ nên Hạnh đồng ý. Khi được Hạnh hỏi nên gặp cá nhân tại ngân hàng để xin hỗ trợ, giải quyết cấp GHTD năm 2020-2021 cho Xuyên Việt Oil, thì Thành nói Hạnh nên gặp nhờ ông Thọ giúp đỡ.

Để chuẩn bị tiền "bôi trơn", Hạnh chỉ đạo Phương chuyển 21 tỷ đồng cho Vũ Trung Thành để nhờ mua giúp 900.000 USD (Phương không biết mục đích chuyển tiền của Hạnh). Vũ Trung Thành sử dụng tài khoản cá nhân của Phan Quang Tùng để nhận tiền của Hạnh (Tùng cũng không biết mục đích chuyển tiền của Hạnh). Đầu tháng 1/2020, Thành liên hệ Nguyễn Như Nguyện, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Thương mại Anh Quang Hà Vũ để mua 900.000 USD, hướng dẫn Nguyện nhận 21 tỷ đồng tiền mặt từ Tùng.

Ngày 9/1/2020, Hạnh cùng Phương đến gặp Thành để nhận 900.000 USD do Nguyện bán. Sau đó, Hạnh và Thành, Phương và Vũ Văn Hải, Phó phòng khách hàng doanh nghiệp Vietinbank Chi nhánh Chương Dương đến trụ sở chính của ngân hàng tại TP Hà Nội. Khi Hạnh hỏi đưa bao nhiêu tiền cho ông Thọ, thì Thành cho rằng nên đưa 200.000 USD - 300.000 USD, Hạnh thống nhất đưa ông Thọ 300.000 USD, nhưng sau đó tự quyết định đưa ông Thọ lên 500.000 USD (tương đương hơn 11,5 tỷ đồng). 

Trong cuộc gặp này, Hạnh xin ông Thọ tạo điều kiện giúp Xuyên Việt Oil được ngân hàng cấp GHTD 5.000 tỷ đồng năm 2020–2021, và tiếp tục chia sẻ GHTD cho ngân hàng Chi nhánh Chương Dương, mở rộng điều kiện về tín chấp cho Xuyên Việt Oil là 30%. Ông Lê Đức Thọ đồng ý giúp và đề nghị Hạnh cung cấp đủ hồ sơ để giải quyết, kết thúc cuộc gặp Hạnh biếu ông Thọ 500.000 USD.

Do Xuyên Việt Oil chưa cung cấp đủ hồ sơ đề nghị cấp GHTD năm 2020 - 2021, nên Hạnh tiếp tục đề nghị ông Thọ cho kéo dài thời gian duy trì GHTD và được đồng ý. Ngày 25/5/2020, ông Thọ thay mặt HĐQT ngân hàng ký ban hành Nghị quyết 207/NQ-HĐQT-NHCT2.1 phê duyệt kéo dài GHTD 5.000 tỷ đồng đối với Xuyên Việt Oil đến hết ngày 31/8/2020.

Ngoài nhận hối lộ 600.000 USD của Hạnh, ông Lê Đức Thọ còn được Hạnh nhiều lần tặng tiền với mục đích làm quen, tạo mối quan hệ, gồm: 470.000 USD và 1 đồng hồ Patek Philippe trị giá 1.163.350.110 đồng. Tổng số tiền 1.070.000 USD ông Thọ nhận của Hạnh (gồm khoản tặng và đưa hối lộ), ông Thọ khai gửi 440.000 USD tại nhà em trai là Lê Anh Tuấn (Tuấn đã tự nguyện giao nộp cho Cơ quan ANĐT Bộ Công an vào ngày 15/12/2023), số tiền còn lại chi tiêu cá nhân.

Chỉ trong việc phê duyệt GHTD cho Xuyên Việt Oil tại ngân hàng, bị cáo Lê Đức Thọ nhận hối lộ 600.000 USD của Mai Thị Hồng Hạnh; đối với Vũ Trung Thành có hành vi giúp sức cho Hạnh, nhưng Thành chỉ chịu trách nhiệm hình sự số tiền 300.000 USD trong số 500.000 USD mà Hạnh đưa cho bị cáo Thọ tại lần đưa hối lộ thứ 2.

Nhận tiền có hệ thống, sống xa hoa với xe ô tô, đồng hồ tiền tỷ

Về hành vi “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi” của bị cáo Lê Đức Thọ được xác định: Vào ngày 3/7/2021, khi được điều động, phân công giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre (nhiệm kỳ 2020-2025). Để nâng cao uy tín bản thân, ông Lê Đức Thọ nhiều lần đề nghị Hạnh lập chi nhánh hoặc công ty con của Xuyên Việt Oil tại Bến Tre để nộp thuế nhằm tăng nguồn thu ngân sách cho tỉnh. Ông Thọ hứa tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ Hạnh được thực hiện các dự án bất động sản, cảng biển, du lịch tại Bến Tre.

Ngày 7/12/2021, theo đề nghị của ông Thọ, Hạnh lập Công ty Cổ phần Việt Oil (Công ty Việt Oil), đăng ký kinh doanh tại phường 5, TP Bến Tre (tỉnh Bến Tre) do Hạnh làm Tổng Giám đốc. Lúc này, Hạnh đề nghị có chính sách ưu đãi, hỗ trợ, tạo điều kiện thuận lợi cho Công ty Việt Oil được vay vốn ngân hàng và được ông Thọ đồng ý giúp vay vốn tại Ngân hàng Vietinbank Chi nhánh Bến Tre. Sau đó, ông Thọ nhiều lần gặp, gọi điện cho Nguyễn Thanh Trường, Giám đốc Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Bến Tre, yêu cầu liên hệ Hạnh để tìm hiểu nhu cầu vay vốn của Công ty Việt Oil, hỗ trợ giải quyết nhanh về hồ sơ, thủ tục. Khi biết Ngân hàng Vietinbank Bến Tre dự kiến thu phí 100 triệu đồng đối với tài khoản số đẹp cấp cho Công ty Việt Oil, ông Thọ yêu cầu Trường làm tờ trình Hội sở Ngân hàng Vietinbank xin miễn phí mở tài khoản cho Công ty Việt Oil và được chấp thuận.

Sau khi đàm phán, thống nhất với Công ty Việt Oil, ngày 20/1/2022, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Bến Tre có tờ trình đề xuất Tổng Giám đốc ngân hàng phê duyệt cấp GHTD 400 tỷ đồng cho Công ty Việt Oil với tỉ lệ tài sản đảm bảo 50%, tín chấp 50%, nhưng không được phê duyệt vì lý do Xuyên Việt Oil (công ty mẹ của Công ty Việt Oil) đang được cấp tín dụng với tỉ lệ tài sản đảm bảo là 80%, tín chấp là 20%. Lúc này, Hạnh yêu cầu tỉ lệ tín chấp từ 40% trở lên thì mới đồng ý vay vốn. Sau đó Trường gặp, báo cáo ông Thọ và được yêu cầu khẩn trương thẩm định, lập hồ sơ trình Hội sở Ngân hàng Vietinbank phê duyệt GHTD theo đề nghị của Hạnh.

Theo yêu cầu của ông Thọ, ngày 15/2/2022, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Bến Tre có tờ trình thẩm định, đề xuất Tổng Giám đốc ngân hàng xem xét phê duyệt cho Công ty Việt Oil vay 400 tỷ đồng, tỉ lệ tín chấp 40%, và được phê duyệt vào ngày 1/3/2022. Từ ngày 3/3/2022 đến 3/8/2022, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Bến Tre giải ngân vốn vay 20 lần cho Công ty Việt Oil, tổng số tiền 892.266.093.637 đồng.

Trước, trong và sau khi tác động Giám đốc Trường và Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Bến Tre giải quyết cho Công ty Việt Oil vay, ông Thọ đã 3 lần được Hạnh đưa tiền, tài sản. Lần 1 vào đầu năm 2022, Hạnh tặng ông Thọ 1 bộ gậy golf trị giá 1,1 tỷ đồng và 1 đồng hồ hiệu Patek Philippe Plus trị giá 421.000 USD; lần 2 vào ngày 28/3/2022, Hạnh đưa cho ông Thọ 200.000 USD; lần thứ 3 vào tháng 5/2022, Hạnh mua tặng ông Thọ xe ôtô hiệu Mercedes Ben-S450 Luxury trị giá 6.669.880.000 đồng. Ngoài tiền, tài sản nhận được do lợi dụng chức vụ, quyền hạn thúc đẩy giám đốc Trường và Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Bến Tre giải quyết khoản vay cho Công ty Việt Oil, trong thời gian giữ chức Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre, ông Thọ còn được Hạnh nhiều lần tặng tiền và quà, gồm: 200.000 USD và 300 triệu đồng; 3 đồng hồ Patek Philippe.

Trong việc lợi dụng chức vụ, quyền hạn của cựu Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre và lợi dụng nguyên là Chủ tịch HĐQT ngân hàng để giải quyết cho Công ty Việt Oil vay vốn tại ngân hàng ở Bến Tre, bị cáo Thọ hưởng lợi 200.000 USD và một số tài sản (1 bộ gậy golf trị giá 1,1 tỷ đồng; 1 đồng hồ hiệu Patek Philippe trị giá 421.000 USD; xe ôtô hiệu Mercedes S450 Luxury, trị giá gần 6,7 tỷ đồng). 

Trả lời tại phiên tòa xét xử, bị cáo Lê Đức Thọ thừa nhận các hành vi sai phạm như cáo trạng truy tố và cho biết đã nộp lại tiền để khắc phục hậu quả.