Sau thuế môi trường, xăng dầu có giảm tiếp thuế khác?
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng, dầu, mỡ nhờn từ ngày 1/4 đến hết ngày 31/12.
Theo đó sẽ giảm thuế 2.000 đồng/lít xăng, 1.000 đồng/lít dầu diesel, dầu mazut và dầu nhờn. Nhiều chuyên gia nhận định, với quyết định giảm thuế này, giá xăng dầu trong nước thời gian tới sẽ được hạ nhiệt, giúp giảm nhẹ gánh nặng lên chi phí sản xuất, tiêu dùng của người dân.
Thị trường xăng dầu thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, giá xăng dầu sau khi giảm trong những ngày giữa tháng 3 lại đang có xu hướng tăng trở lại do lo ngại nguồn cung cho thị trường sẽ giảm mạnh khi nguồn xăng dầu, khí đốt từ Nga bị cấm vận, trong khi OPEC chưa quyết định gia tăng sản lượng cung cấp.
Theo đó, có thời điểm, giá dầu thế giới tăng cao lên sát 140 USD/thùng và đang dao động quanh mốc 100 USD/thùng. Điều này khiến giá xăng dầu trong nước biến động tăng mạnh gây ra nhiều gánh nặng cho ngành vận tải, sản xuất và đời sống người dân.
Đại diện Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho hay, quyết định giảm thuế bảo vệ môi trường ở mức 2.000 đồng/lít xăng và 1.000 đồng/lít dầu thực hiện từ 1/4 tới đây sẽ giúp cho giá xăng trong kỳ điều hành lần tới của liên Bộ Công Thương - Tài chính giảm mạnh.
Theo Bộ Công Thương, tại kỳ điều hành vừa qua (ngày 21/3), giá bình quân các sản phẩm xăng dầu trên thị trường thế giới giữa 2 kỳ điều hành giảm so với giá bình quân kỳ trước (mặc dù lại đang có xu hướng tăng trở lại trong vài ngày gần đây), mức chi Quỹ bình ổn giá cho các mặt hàng xăng dầu (Quỹ BOG) cho các mặt hàng đang được áp dụng ở mức tương đối cao (từ 300-1.500 đồng/lít) trong khi số dư Quỹ BOG đã gần hết (tại 13 doanh nghiệp quỹ đã âm).
Trước tình hình trên, để có dư địa điều hành giá trong các kỳ tới khi thị trường còn diễn biến phức tạp, Liên Bộ Công Thương - Tài chính quyết định giảm chi sử dụng Quỹ BOG đối với các mặt hàng xăng dầu, bắt đầu trích lập Quỹ BOG đối với một số mặt hàng để giá các mặt hàng xăng dầu trong nước biến động theo xu hướng của giá thế giới, giảm áp lực cho Quỹ BOG và có dư địa để điều hành giá cho các kỳ tiếp theo, bảo đảm góp phần thực hiện mục tiêu kiểm soát lạm phát và bình ổn thị trường, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp trong quá trình phục hồi hoạt động sản xuất, kinh doanh. Như vậy, ở kỳ điều hành lần tới, việc sử dụng Quỹ bình ổn sẽ không còn nhiều tác động để giảm giá xăng. Lúc này, mức giảm thuế bảo vệ môi trường vừa được thông qua sẽ phát huy hiệu quả.
Ông Trần Duy Đông, Vụ trưởng Vụ thị trường trong nước (Bộ Công Thương) cho biết, quỹ bình ổn đang âm do đó, không thể trông chờ vào Quỹ này để kìm đà tăng giá xăng dầu, mà chỉ có thể trông chờ vào biện pháp từ giảm thuế, phí cấu thành giá. Trong cơ cấu giá xăng dầu cơ sở, mỗi lít xăng, dầu bán ra đang chịu 4 loại thuế gồm: Thuế giá trị gia tăng, nhập khẩu, tiêu thụ đặc biệt và bảo vệ môi trường.
Theo ông Trần Duy Đông, thời gian qua, Quỹ BOG có thời điểm dôi dư rất nhiều, nhưng với diễn biến xăng dầu thế giới và thực hiện Chỉ đạo của Chính phủ về hỗ trợ doanh nghiệp, người dân, kiểm soát CPI, nên dư địa quỹ đã không còn nhiều.
Còn tác dụng của quỹ để giữ giá xăng dầu, như khi giá thế giới biến động từ 40-60%, nhưng thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, liên Bộ cố gắng giữ giá ở mức chịu đựng được của nền kinh tế để hỗ trợ cho doanh nghiệp, người dân và giá xăng dầu trong nước chỉ tăng từ 24-40%, đây là tác động của quỹ.
Nhưng quỹ cũng có hạn, trong bối cảnh như thế, Bộ Công Thương mạnh dạn đề xuất giảm 50% thuế bảo vệ môi trường, nhưng chúng ta phải tính dài hơn hơn, có kịch bản nhiều hơn nữa, như khi giá xăng dầu biến động mạnh hơn, Bộ đã lên kịch bản, nếu giá 130 USD, 150USD/thùng thì Bộ đề xuất đưa ra kịch bản tiếp tục giảm các thuế đối với xăng dầu, như thuế môi trường, tiêu thụ đặc biệt, VAT; đa dạng hóa nguồn cung…
Nhiều bài toán căn cơ phải tính tới, các gói an sinh xã hội cũng phải tính tới. Theo ông Nguyễn Tiến Thỏa, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính), khi giá dầu thế giới tăng cao, Việt Nam sẽ hưởng lợi từ các hoạt động xuất khẩu dầu thô, kèm theo đó là nguồn thu từ các loại thuế, phí đối với dầu thô, xăng dầu thành phẩm trong nước, góp phần tăng thu ngân sách nhà nước.
Hiện tại, việc áp dụng giảm thuế bảo vệ môi trường sẽ giúp hạ nhiệt giá xăng. Nhưng về lâu dài, “cần có các giải pháp cải cách để điều hành xăng dầu đúng với cơ chế thị trường. Cùng với đó, có thể tiến tới bỏ định giá theo chu kỳ, chuyển theo hướng doanh nghiệp tự định giá, cạnh tranh về giá theo tín hiệu khách quan của thị trường”, ông Thoả đề xuất.