Nhiều khó khăn, bất cập trong xúc tiến thương mại liên kết vùng

Thứ Năm, 06/06/2024, 08:13

Để tận dụng tiềm năng sẵn có, vùng Đồng bằng sông Hồng cần phát huy tối đa các nguồn lực, thực thi hiệu quả các chương trình hành động mang tính đột phá.

Tại Hội nghị Xúc tiến thương mại và phát triển xuất nhập khẩu vùng Đồng bằng sông Hồng do Bộ Công Thương tổ chức ngày 5/6 tại Hà Nội, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, vùng Đồng bằng sông Hồng là địa bàn đặc biệt quan trọng về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của đất nước; là cửa ngõ phía Bắc của đất nước và ASEAN về kết nối phát triển kinh tế, thương mại với Trung Quốc – thị trường rộng lớn nhất thế giới.

Vùng có hạt nhân là Thủ đô Hà Nội, có vai trò là 1 trong 2 trung tâm kinh tế lớn nhất của cả nước, động lực phát triển hàng đầu của cả nước với 3 cực tăng trưởng là Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh. Năm 2023, kim ngạch xuất nhập khẩu (XNK) của toàn vùng đạt trên 260,88 tỷ USD, cao nhất trong 6 vùng kinh tế, chiếm 38% kim ngạch XNK của cả nước. Bắc Ninh là địa phương dẫn đầu vùng về kim ngạch XNK, tiếp theo là Hà Nội, Hải Phòng, Vĩnh Phúc, Hải Dương, Hà Nam, Quảng Ninh, Hưng Yên… Thu hút đầu tư nước ngoài của vùng lớn nhất nước, ước đạt 17,382 tỷ USD, trong đó 5/11 địa phương trong vùng thuộc nhóm 10 địa phương dẫn đầu cả nước.

Tuy nhiên, vùng đang đối mặt với những vấn đề cần giải quyết như: Kinh tế vùng phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế, vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng của vùng; các địa phương phát triển không đồng đều, phụ thuộc nhiều vào vốn và lao động; chưa hình thành được những chuỗi giá trị (chưa tạo lập được các chuỗi sản xuất) và các cụm liên kết ngành; chưa có những đột phá về phát triển các khu kinh tế, khu công nghiệp, khu thương mại tự do. Vùng cũng chưa hình thành các cụm liên kết ngành, các vùng sản xuất nông sản tập trung.

Bà Vũ Thị Kim Phượng, Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Hải Dương cho hay, quý 1/2024, tăng trưởng kinh tế của Hải Dương ước đạt 9,8%, đứng thứ 6 cả nước và đứng thứ 2 vùng Đồng bằng sông Hồng. Hầu hết nông sản của tỉnh đã được đẩy mạnh ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, chuyển đổi số, cấp mã số vùng trồng, cấp chứng nhận VietGAP, GlobalGAP; hình thành mô hình chuỗi liên kết; nhiều sản phẩm được xuất khẩu (XK) với số lượng lớn, thị trường XK được mở rộng sang nhiều nước, nhất là các thị trường cao cấp như châu Âu, Mỹ, Pháp, Nhật Bản, Hàn Quốc… đem lại giá trị kinh tế cao. Song, theo bà Phượng, hoạt động liên kết vùng, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất, tiêu thụ và XK nông sản tại một số địa phương, trong đó có Hải Dương vẫn còn bộc lộ một số khó khăn, vướng mắc. Trong đó, nhiều hợp tác xã chưa mạnh dạn tham gia tiêu thụ nông sản; chưa phát huy được vai trò cầu nối nông dân với doanh nghiệp (DN), một số DN có tham gia nhưng cũng ở mức độ, quy mô hạn chế. Hơn nữa, liên kết, hợp tác giữa DN và nông dân chưa bền vững, chủ yếu vẫn là thỏa thuận mua bán, việc tiêu thụ còn qua nhiều trung gian, hiệu quả kinh tế chưa cao.

3.jpg -0
Hội nghị được tổ chức trực tiếp kết hợp trực tuyến, thu hút khoảng 200 đại biểu tham dự.

Ông Phạm Khắc Nam, Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Bắc Ninh cho hay, trên địa bàn tỉnh tập trung nhiều DN sản xuất công nghiệp cũng như lượng hàng hóa XNK rất lớn, đặc biệt thời gian tới, tỉnh cũng cấp phép cho nhiều dự án có qui mô lớn đầu tư hoạt động, do vậy nhu cầu sử dụng điện rất lớn. Do đó, Bắc Ninh kiến nghị Bộ Công Thương quan tâm, giúp địa phương đảm bảo cung ứng điện, phát triển điện mặt trời giúp DN ổn định sản xuất - kinh doanh, đóng góp vào tăng trưởng chung của nền kinh tế.

Để Hà Nội phát huy vai trò trung tâm kết nối kinh tế vùng Đồng bằng sông Hồng, bà Nguyễn Kiều Oanh, Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội cho hay, thời gian tới, thành phố sẽ tiếp tục phối hợp các bộ, ngành, địa phương triển khai giải pháp tham gia chuỗi liên kết phát triển hành lang công nghiệp Hà Nội - Hải Phòng, Hà Nội - Bắc Ninh - Hải Dương - Quảng Ninh, Hà Nội - Vĩnh Yên - Việt Trì, Hà Nội - Lạng Sơn, vành đai kinh tế ven biển Quảng Ninh - Hải Phòng - Thái Bình - Nam Định - Ninh Bình và trục Quốc lộ 10. Cùng với đó, Hà Nội sẽ hình thành các khu công nghiệp - đô thị, tăng cường cụm liên kết ngành và khu công nghiệp chuyên biệt. Đặc biệt, thành phố tiếp tục triển khai cơ chế, chính sách hỗ trợ DN lĩnh vực công nghiệp ưu tiên, DN sản phẩm công nghiệp chủ lực, công nghiệp hỗ trợ, XNK, chương trình xúc tiến thương mại,…

Về vấn đề xúc tiến thương mại, ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương) cho hay, việc triển khai hoạt động xúc tiến thương mại liên kết vùng còn gặp phải một số khó khăn, nhất là hạn chế về cơ cấu tổ chức và nguồn lực thực hiện. Cụ thể, 11 tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng sông Hồng hiện có 3 mô hình trung tâm xúc tiến thương mại, thuộc các đơn vị quản lý khác nhau dẫn đến những bất cập trong công tác quản lý nhà nước. Ngoài ra, một số địa phương gặp khó trong việc bố trí địa điểm, dịch vụ thuận lợi để tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại lớn, thường xuyên. Theo ông Vũ Bá Phú, ngay tại 3 cực tăng trưởng là Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh đến nay vẫn thiếu các trung tâm hội chợ triển lãm, hội nghị đảm bảo diện tích và đầy đủ công năng phù hợp để tổ chức sự kiện mang tính chất khu vực, quốc tế nhằm thu hút đầu tư, thúc đẩy thương mại, quảng bá văn hóa, du lịch quốc gia.

Để tạo ra bước chuyển biến mới mang tính đột phá trong việc phát huy vị trí, vai trò quan trọng đặc biệt và khai thác có hiệu quả hơn tiềm năng, lợi thế phát triển của vùng Đồng bằng sông Hồng, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân khẳng định, cần có giải pháp thúc đẩy khoa học, công nghệ, liên kết chuỗi trong sản xuất nâng cao giá trị sản phẩm, liên kết vùng trong xúc tiến thương mại và XNK theo quy mô chuyên nghiệp. Do vậy, vùng Đồng bằng sông Hồng phải phát huy tối đa các nguồn lực, thực thi hiệu quả chương trình hành động mang tính đột phá. Bên cạnh đó, các đơn vị chức năng của Bộ trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của mình, trao đổi về những phương pháp hoặc hướng tháo gỡ cho các địa phương trong vùng đang còn vướng mắc với hoạt động liên kết phát triển XNK, tận dụng cơ hội thị trường nước ngoài và xúc tiến thương mại.

Lưu Hiệp
.
.
.