Đột phá để đưa nông nghiệp châu thổ Cửu Long phát triển

Nhưng vấn đề được nhắc đến nhiều lần trên các diễn đàn đó là nền nông nghiệp manh mún, nhỏ lẻ, tự phát, thiếu tính liên kết vùng. Châu thổ Cửu Long có 13 tỉnh, thành phố với khoảng 150 đơn vị cấp huyện, hơn 1.000 đơn vị cấp xã, gần 10 triệu hộ nông dân đang đứng trước lựa chọn chuyển từ "tư duy sản xuất nông nghiệp" sang "tư duy kinh tế nông nghiệp".

Hệ sinh thái tự nhiên, đa dạng sinh học bị suy thoái sau thời gian dài lạm dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, đặt ra thách thức lớn với định hướng tiến đến một nền NN xanh. Tư duy theo mùa vụ của người nông dân, tầm nhìn theo thương vụ của doanh nghiệp (DN) vô tình gây trở ngại cho mục tiêu liên kết bền vững giữa sản xuất và tiêu thụ. Vùng nguyên liệu cây ăn trái, thủy sản, lúa gạo tương đồng, phân tán khiến công tác quảng bá hình ảnh, xây dựng thương hiệu và xúc tiến thương mại nông sản gặp nhiều khó khăn.

Tại Hội nghị thúc đẩy phát triển nông nghiệp ĐBSCL thích ứng với BĐKH mới đây tại Kiên Giang, ông Nghiêm Xuân Thành, Bí thư Tỉnh ủy Hậu Giang cho rằng, việc ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo trong NN của vùng còn hạn chế. Vấn đề liên kết vùng chưa chặt chẽ; bản đồ thổ nhưỡng chưa được xây dựng một cách bài bản.

Hạ tầng giao thông của khu vực còn yếu, cả đường bộ và đường thủy; chưa có sự đột phá chiến lược về kinh tế và lựa chọn các trụ cột kinh tế để phát triển và phát huy lợi thế. Chưa có nhiều sản phẩm nông nghiệp giá trị cao xuất khẩu vào thị trường các nước phát triển. Ông Nghiêm Xuân Thành kiến nghị Chính phủ sớm ban hành các cơ chế, chính sách đưa các mục tiêu, nhiệm vụ quy hoạch vùng ĐBSCL vào thực tiễn, đồng thời, sớm ban hành các chính sách hỗ trợ phát triển lĩnh vực NN.

 Ông Nguyễn Tiến Hải, Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau chia sẻ, hai khâu yếu nhất của vùng vẫn là nhân lực và hạ tầng. Ông đề xuất cần có các chính sách đặc thù thu hút DN đầu tư vào các công trình phòng, chống sạt lở bờ sông, bờ biển, đồng thời quan tâm, sớm hỗ trợ đầu tư phát triển hạ tầng nông nghiệp, nông thôn.

Bộ NN&PTNT đề ra mục tiêu đến năm 2025 vùng ĐBSCL phải đạt tốc độ tăng GDP nông nghiệp trên 3%/năm. Thu nhập bình quân đầu người ở khu vực nông thôn tăng ít nhất 2 lần so với năm 2018. Tỷ lệ lao động nông nghiệp giảm xuống dưới 30% tổng số lao động và tỷ lệ nông dân được đào tạo nghề nông nghiệp trên 30%. Tỷ lệ sản lượng sản phẩm trồng trọt, thủy sản nuôi trồng được cấp chứng nhận sản xuất bền vững trên 20%. Tỷ lệ cơ sở sản xuất chăn nuôi trên địa bàn xử lý chất thải bằng biogas hoặc các giải pháp công nghệ xử lý, sử dụng hiệu quả, sạch 50%. Tỷ lệ diện tích đất sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản được tưới tiêu hiện đại, thân thiện môi trường trên 30%. Tỷ lệ diện tích rừng sản xuất được quản lý bền vững có xác nhận 50%. Tổn thất sau thu hoạch các mặt hàng nông sản chủ lực giảm từ 0,5% đến 1,0%/năm. Tỷ lệ người dân được sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn là 75%...

Bộ NN&PTNT đã  nêu ra các giải pháp cần tập trung. Đó là, xây dựng, tổ chức thực hiện các quy hoạch, kế hoạch và các đề án lớn cho phát triển nông nghiệp và nông thôn vùng. Đồng thời, tổ chức lại sản xuất nông nghiệp, nông thôn; đẩy mạnh hợp tác, liên kết sản xuất giữa DN và các hợp tác xã, phát huy vai trò của các hợp tác xã nông nghiệp trong kết nối nông dân với DN. Phân bổ, sử dụng hiệu quả nguồn lực đầu tư công cho phát triển nông nghiệp và nông thôn…

Phát biểu kết luận tại Hội nghị thúc đẩy phát triển nông nghiệp ĐBSCL mới đây, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, đối với ĐBSCL, phát triển nông nghiệp phải chủ động thích ứng với BĐKH; phát triển nông nghiệp phải trong mối quan hệ và gắn chặt với phát triển công nghiệp, dịch vụ. Phải có tư duy đột phá, tầm nhìn chiến lược, chủ động thích ứng; chuyển đổi linh hoạt, nâng cao giá trị. ĐBSCL phải là một thực thể, 13 tỉnh, thành phải bổ sung cho nhau, cùng nhau liên kết.

Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị, các tỉnh, thành phố tập trung phát triển toàn vùng ĐBSCL nhanh và bền vững. Các bộ, ngành nhanh chóng hoàn thiện thể chế, cơ chế chính sách, trong đó phải thực hiện 4 tốt trong quy hoạch, đẩy mạnh đào tạo nghề, chuyển đổi nghề; đầu tư khoa học, công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp; xây dựng thương hiệu sản phẩm của vùng và tranh thủ các hiệp định thương mại mà Việt Nam đã ký kết để mở rộng thị trường, tiêu thụ sản phẩm…