Đã rõ nguyên nhân cây sâm dược liệu ở Thừa Thiên Huế chết hàng loạt

Chiều 19/8, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết, đã có văn bản chỉ đạo, hướng dẫn phòng trừ bệnh thối gốc hại cây sâm Bố Chính tại một số địa phương trên địa bàn tỉnh.

Theo thống kê, diện tích trồng cây sâm Bố Chính toàn tỉnh Thừa Thiên Huế hiện khoảng 10,47 ha. Trong đó huyện A Lưới trồng khoảng 7 ha, tập trung ở các xã Quảng Nhâm, Sơn Thủy, Hồng Bắc, Lâm Đớt, Hồng Kim và thị trấn A Lưới; thị xã Hương Trà trồng 3 ha tập trung tại các xã Hương Bình, Bình Thành, Bình Tiến; thị xã Hương Thủy trồng 0,5 ha tại phường Phú Bài và huyện Quảng Điền trồng 0,05 ha tại xã Quảng Phú. Hiện có nhiều diện tích trồng sâm Bố Chính tại huyện A Lưới và các địa phương trên địa bàn tỉnh bị chết, trong đó tại huyện A Lưới bị thiệt hại nặng nhất.

Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Thừa Thiên Huế đã phối hợp với Phòng NN&PTNT, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện A Lưới tiến hành kiểm tra cây sâm bị chết tại xã Quảng Nhâm. Qua kiểm tra thực tế cho thấy, cây sâm đang giai đoạn ra hoa và phát triển củ. Một số vườn trồng sâm xuất hiện bệnh gây hại trên lá, nách lá, cổ rễ bị thâm đen và thối gốc làm chết cây với tỷ lệ 30-45%, cục bộ có vườn tỷ lệ cây chết 60-80%.

Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Thừa Thiên Huế đã tiến hành thu mẫu cây bị bệnh gửi Viện Bảo vệ thực vật giám định. Kết quả kiểm tra của Viện Bảo vệ thực vật, đây là bệnh thối gốc rễ hại cây sâm Bố Chính do nấm Fusarium gây ra. Nấm Fusarium có sẵn trong đất tấn công vào chóp rễ, làm rễ cây bị thối. Bệnh phát sinh gây hại nặng trong điều kiện ẩm độ cao, cây trồng mật độ dày, bón phân không cân đối, bón thừa đạm, vườn thường xuyên ngập nước và thoát nước kém.

Trước đó, Báo CAND đã có bài viết “Kiểm tra nguyên nhân cây sâm dược liệu ở vùng cao A Lưới chết hàng loạt”, phản ánh tình trạng nhiều diện tích trồng loại cây sâm Bố Chính ở huyện miền núi A Lưới (tỉnh Thừa Thiên-Huế) bỗng dưng nhiễm bệnh và chết hàng loạt. Trong đó, gia đình bà Hồ Thị Nai là một trong số hộ dân ở Quảng Nhâm có diện tích trồng cây sâm Bố Chính lớn nhất xã với 1ha sâm và dự kiến đến cuối năm nay thu hoạch. Tuy nhiên khi vườn sâm đang phát triển tốt thì bỗng dưng nhiễm bệnh, cây héo úa, lá vàng khô, hoa rụng và sau đó thân cây bị thối dần xuống củ.

Ông Nguyễn Hải Teo, Giám đốc HTX Quảng Nhâm cho hay, vụ sâm năm 2023, toàn HTX trồng được hơn 2,3 ha sâm và được liên kết bao tiêu sản phẩm với doanh nghiệp. Mô hình liên kết này được đánh giá mang lại hiệu quả kinh tế khi doanh nghiệp hỗ trợ về kỹ thuật cho nông dân và đảm bảo đầu ra ổn định đối với sâm dược liệu. Tuy nhiên đến nay có đến 70% tổng diện tích trồng cây sâm của HTX bị nhiễm bệnh, bị chết.

Để chủ động phát hiện, phòng trừ bệnh thối gốc rễ cây sâm nhằm hạn chế bệnh phát tán gây hại trên diện rộng, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Thừa Thiên-Huế yêu cầu các địa phương tiếp tục kiểm tra, đánh giá tình hình phát sinh, phát triển gây hại của bệnh thối gốc rễ cây sâm để phối hợp, hướng dẫn các biện pháp xử lý, phòng trừ bệnh kịp thời.

Các giải pháp trước mắt đối với những cây sâm bị chết cần tiến hành nhổ bỏ, đem ra khỏi vườn tiêu hủy. Đối với các vườn sâm đang bị nhiễm bệnh cần kết hợp phun toàn cây và tưới gốc bằng các loại thuốc hóa học như Insuran 50WG, Ridomil Gold 68WG, Aliette 800WG… nhằm hạn chế bệnh phát tán lây lan trên diện rộng.