Tăng thuế tài nguyên: Doanh nghiệp kêu trời

Doanh nghiệp kêu khó

Phía doanh nghiệp (DN) cho rằng việc tăng thuế là tận thu quá mức ảnh hưởng tiêu cực tới DN, trong khi cơ quan soạn thảo khẳng định tăng thuế để tăng thu ngân sách và bảo toàn khai thác tài nguyên bền vững.

Theo Dự thảo nghị quyết do Bộ Tài chính soạn thảo, hầu hết mức thuế suất các loại khoáng sản đều được điều chỉnh tăng từ 2% đến 12%. Trong đó, nhóm khoáng sản kim loại được đề xuất cụ thể như đối với sắt áp dụng khung thuế suất 7-20% so với thuế suất hiện hành là 12%; titan có khung thuế suất 7-20% so với thuế suất hiện hành là 16%; vàng áp khung thuế suất 9-25% so thuế suất hiện hành là 15%; wonfram và antimoan: khung thuế suất là 7-25%, thuế suất hiện hành là 18%; đồng áp khung thuế suất 7-25%, thuế suất hiện hành là 13%... Bên cạnh đó, khung thuế suất thuế tài nguyên đề xuất đối với nhóm khoáng sản không kim loại, trong đó đáng chú ý đối với than antraxit hầm lò và than khác là 4-20% so với thuế suất hiện hành 7%; đối với than antraxit và than nâu, than mỡ 6-20% so với thuế suất hiện hành là 9%...

Tài nguyên khoáng sản đang bị khai thác một cách lãng phí.

Tăng thuế, đồng nghĩa với việc các DN khai thác tài nguyên sẽ phải “nghiêng hầu bao” của mình để rót thêm tiền vào ngân sách nhà nước (NSNN). Thuế tăng, ngay cả “đại gia” khai thác khoáng sản như Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) cũng lo lắng.

Ông Nguyễn Văn Biên, Phó TGĐ Vinacomin cho rằng việc điều chỉnh tăng này là chưa phù hợp với thực tế hoạt động của DN trong thời gian gần đây. Theo ông Biên, trong vòng 4 năm trở lại đây, sản lượng khai thác than chỉ đạt khoảng 300 triệu tấn mà không hề tăng. Nếu vẫn tiếp tục tăng thuế tài nguyên, rất có thể sẽ gây ảnh hưởng tới sản lượng khai thác than của các DN. Đặc biệt, trong điều kiện hiện nay, nhiều DN khai thác than và khoáng sản đang rất khó khăn. Nếu thuế tài nguyên được phê duyệt tăng như mức nêu trong dự thảo thì chỉ sau một năm thực hiện, DN sẽ không còn lợi nhuận.

Đồng quan điểm, ông Vũ Hồng, Phó TGĐ Công ty TNHH Khai thác chế biến khoáng sản Núi Pháo thuộc tập đoàn Masan, cho rằng chính sách thuế phí thay đổi liên tục trong một thời gian ngắn, trong đó có tăng thuế suất thuế tài nguyên cùng với phải nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản sẽ gây ra tác động kép tới hoạt động của DN khoáng sản của Việt Nam.

Ông Nguyễn Cảnh Nam, đại diện Hội Khoa học và Công nghệ mỏ Việt Nam cũng cho rằng, chính sách thuế, phí với khoáng sản ở Việt Nam đang ở mức “cao nhất thế giới”. Đáng lo ngại là trong các thuế, phí, có những khoản thu trùng lắp theo kiểu phí chồng phí, thuế trùng thuế như tiền cấp quyền khai thác, khiến DN khó có thể chịu được. Ông Nam cho rằng tăng thuế chỉ giúp tăng thu trước mắt, còn về lâu dài, thu ngân sách sẽ giảm vì DN làm ăn thua lỗ.

Điều chỉnh thuế là cần thiết

Từ phía cơ quan soạn thảo, Bộ Tài chính cho rằng mức thuế suất tài nguyên hiện hành chưa góp phần bảo vệ, khai thác hợp lý tiết kiệm, hiệu quả nguồn tài nguyên, nhất là trong bối cảnh hội nhập.

Cụ thể hơn, ông Phạm Đình Thi, Vụ trưởng Vụ chính sách thuế phân tích: với nhóm khoáng sản kim loại- đây là loại tài nguyên không tái tạo, có giá trị kinh tế lớn. Tuy nhiên, việc khai thác một số khoáng sản kim loại vẫn chưa hiệu quả, gây lãng phí tài nguyên; đa số các khoáng sản kim loại chưa được chế biến sâu.

Vì vậy, để góp phần bảo vệ, khai thác tài nguyên hợp lý, tiết kiệm, có hiệu quả, đảm bảo nguồn tài nguyên phục vụ nhu cầu trong nước trong thời gian tới, cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó việc nghiên cứu điều chỉnh mức thuế suất thuế tài nguyên là một trong những giải pháp cần thiết, có tính khả thi.

“Bên cạnh đó, với lộ trình hội nhập rất sâu và nhanh chóng hiện nay, theo tiến trình đàm phán và hoàn tất ký kết các Hiệp định thương mại tự do của Việt Nam thì thời điểm phải thực hiện việc xóa bỏ thuế xuất khẩu theo các cam kết đã rất gần. Khi thực hiện xóa bỏ thuế xuất khẩu theo cam kết quốc tế, số thu NSNN chắc chắn bị tác động, trong khi khai thác các loại tài nguyên này cho xuất khẩu có thể sẽ tăng mạnh, không đảm bảo được nguồn tài nguyên sản xuất trong nước. Do đó, cần phải rà soát, điều chỉnh lại nguồn thu nội địa đối với tài nguyên thông qua điều chỉnh mức thu thuế suất tài nguyên cho phù hợp là cần thiết để tiếp tục phát huy nguồn tài nguyên cho sự phát triển của nền kinh tế đất nước, đồng thời đảm bảo thu ngân sách”, ông Thi lý giải.