Cảnh giác mỹ phẩm giả, thực phẩm bẩn
Chỉ còn khoảng hơn một tháng nữa là đến Tết Nguyên đán Nhâm Dần. Thời điểm này, nhiều doanh nghiệp cũng như hộ kinh doanh cá thể đã và đang bước vào giai đoạn nước rút chuẩn bị hàng hóa cho một mùa kinh doanh sôi động.
Cũng thời điểm này những năm trước, lực lượng chức năng đã phát hiện không ít những đường dây buôn bán hàng giả, hàng cấm, hàng kém chất lượng, ảnh hưởng trực tiếp đếp sức khỏe của người tiêu dùng.
Mỹ phẩm rởm được thổi giá lên 20 lần
Dù lên lịch hẹn từ nhiều tuần, song phải đến những ngày cuối tháng 12-2021, chúng tôi mới có buổi làm việc với Phòng Cảnh sát Phòng chống tội phạm về Môi trường (CSPCTPVMT), Công an TP Hà Nội. Đại tá Trần Anh Tuấn, Trưởng phòng cho biết, năm 2021, cùng với nhiều ngành nhiều cấp, đơn vị phải thực hiện "nhiệm vụ kép" là vừa chống dịch COVID-19 hiệu quả, lại phải vừa hoàn thành tốt nhiệm vụ đấu tranh phòng chống tội phạm.
Trong đó nổi lên hàng loạt những thủ đoạn mới trong kinh doanh như livestream bán các loại mỹ phẩm giả, nhái, kém chất lượng. Đặc biệt là trong thời gian giãn cách xã hội, các đối tượng lợi dụng các phương tiện được cấp thẻ luồng xanh để vận chuyển, tập kết, kinh doanh hàng hóa là lương thực thực phẩm, vật tư y tế không rõ nguồn gốc xuất xứ, không đảm bảo VSATTP về địa bàn thành phố Hà Nội để tiêu thụ...
Cũng theo Đại tá Tuấn, tháng 7-2021, đơn vị đã phối hợp cùng Đội QLTT số 9 – Cục QLTT thành phố Hà Nội và Công an quận Tây Hồ (Hà Nội) tổ chức mật phục, bắt giữ đối tượng có hành vi mua bán, kinh doanh hơn 11 ngàn sản phẩm nước hoa ghi nhãn mác nước ngoài, có dấu hiệu giả mạo.
“Đây được cho là vụ việc với số lượng hàng hóa có dấu hiệu vi phạm lớn nhất từ trước đến nay bị phát hiện trên địa bàn thành phố. Mọi phương thức giao dịch được các đối tượng thực hiện qua mạng xã hội, cùng nhiều chiêu trò đối phó cơ quan chức năng” - Đại tá Tuấn cho biết.
Theo một chỉ huy Đội Phòng chống tội phạm môi trường trong lĩnh vực công nghiệp (Đội 5, Phòng CSPCTPVMT), khoảng đầu tháng 5-2021. các trinh sát phát hiện một “kênh” phân phối sản phẩm mỹ phẩm cực lớn qua mạng xã hội, với tiêu chí: “Khách hàng cần bao nhiêu cũng sẽ được đáp ứng”.
Đáng chú ý kênh phân phối này chỉ cung cấp cho các đại lý, “đầu nậu” và thường bán ra tỉnh ngoài. Tổ chức điều tra, cơ quan công an có được thông tin các đầu mối giao nhận, quy luật hoạt động của đường dây này. Đặc biệt tổng kho tập kết sản phẩm mỹ phẩm trên lại nằm bí mật trong khuôn viên Công ty xây dựng Hà Nội (có địa chỉ tại 76 An Dương, phường Yên Phụ, quận Tây Hồ).
“Đối tượng thuê địa điểm ở địa chỉ trên có sự tính toán rõ ràng, bởi để vào được kho hàng, “người lạ” phải qua sự kiểm tra của nhân viên bảo vệ Công ty xây dựng Hà Nội. Chưa hết, ngoài cửa kho, đối tượng kê chắn các thanh gỗ lớn nhằm tránh sự chú ý. Đặc biệt mỗi lần hàng về, đối tượng sẽ không giữ lại kho quá 1 ngày, lập tức được vận chuyển đi các tỉnh” - trinh sát Đội 5 nhớ lại.
Chiều 30-6-2021, Tổ công tác bất ngờ đột kích vào kho hàng trên. Cơ quan chức năng lập biên bản tạm giữ gần 12 ngàn sản phẩm nước hoa, kem dưỡng da, đắp mặt, xịt mùi cơ thể, nước tẩy trang các loại có nhãn mác đều là các sản phẩm "hàng hiệu" của Pháp, Ý như: Christian Dior, Chanel, Gucci, Valentino, Louis Vuitton....
Tại thời điểm kiểm tra, chủ kho hàng là Hoàng Quốc Phương (SN 1989, thường trú tại An Dương, phường Yên Phụ, quận Tây Hồ, Hà Nội) không xuất trình được bất cứ giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ hợp pháp của các sản phẩm. Phương khai nhận đặt mua nước hoa giả mạo các nhãn hiệu nước ngoài trên mạng xã hội, với giá từ 40 ngàn đồng đến 120 ngàn đồng, tùy theo loại sản phẩm và dung tích. Trên các trang mạng xã hội, những mặt hàng này sẽ được quảng cáo là "hàng Auth" và được bán với giá chênh lên đến 10-20 lần.
Quá trình kiểm tra, cơ quan chức năng đã mời đại diện chủ thể quyền các nhãn hiệu đến kho hàng để phối hợp xác định chất lượng sản phẩm. Đại diện các nhãn hàng đều khẳng định hàng hóa tại kho hàng liên quan đến Hoàng Quốc Phương không phải sản phẩm chính hãng.
Phát hiện nhiều vụ việc nghiêm trọng
Cũng theo Đại tá Trần Anh Tuấn, cứ vào dịp Tết Nguyên đán, lượng thực phẩm được người tiêu dùng mua và sử dụng tăng cao rất nhiều so với những ngày thường. Đây cũng là thời điểm trên thị trường xuất hiện các sản phẩm thực phẩm của các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm theo thời vụ, không chấp hành đầy đủ các quy định về điều kiện bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP), phân phối, tiêu thụ kinh doanh thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng kém chất lượng hoặc quá hạn sử dụng không đảm bảo VSATTP...
Thời gian vừa qua cơ quan công an đã làm rõ nhiều vụ vận chuyển tàng trữ thực phẩm bẩn, điển hình như: Tháng 9-2021, Đội 4 Phòng CSPCTPVMT phối hợp với Đội QLTT số 20, Đội Cảnh sát Kinh tế - Ma túy huyện Đan Phượng đã kiểm tra một cơ sở kinh doanh tại Đội 6 (xã Thọ An, huyện Đan Phượng, TP. Hà Nội) phát hiện thu giữ trên 1 ngàn thùng, khoảng trên 10 ngàn sản phẩm (gồm bánh kẹo trẻ em, thạch các loại...) với khối lượng ước tính khoảng 10 tấn hàng hóa. Chủ hàng là Lê Hồng Sơn (SN 1987, thường trú tại xã Thọ An) không xuất trình được giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ và hóa đơn chứng từ của lô hàng trên. Làm việc với lực lượng chức năng, Lê Hồng Sơn khai nhận đã thu mua số hàng hóa trên từ các tỉnh biên giới phía Bắc của những người không quen biết, sau đó phân phối ra thị trường Hà Nội và một số tỉnh lân cận.
Tháng 7-2021, Cơ quan chức năng phát hiện tại làng Kim 1 (xã Kim Quan, huyện Thạch Thất, Hà Nội) hơn 3 tấn thực phẩm đông lạnh gồm các loại thịt, sườn bò, trâu, lợn đông lạnh, chân gà, đùi gà đông lạnh chưa xuất trình được giấy tờ, hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc, xuất xứ.
Trong số này chỉ có 370 kg có hóa đơn, còn lại hơn 2,8 tấn không có hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ. Ngoài ra còn hơn 100 kg các loại thịt đã hỏng, được cất trữ trong tủ đông lạnh để bán lẻ. Toàn bộ số hàng hóa này đều có nhãn mác nhập từ nước ngoài, qua 2 công ty nhập khẩu rồi mới đến tay chủ cơ sở.
Cũng trong tháng 7-2021, Cơ quan chức năng phát hiện một xe tải (trên địa bàn quận Hai Bà Trưng) có nhiều biểu hiện nghi vấn. Tổ chức khám xét, lực lượng chức năng phát hiện khoảng 10 tấn nội tạng động vật bao gồm tràng trứng, nầm lợn, kê gà, cánh gà, lườn ngỗng hun khói, râu bạch tuộc... đựng trong các thùng xốp và bao tải dứa màu xanh. Phần lớn các loại hàng hóa đều có nhãn mác, bao bì nước ngoài.
Trong số đó, mặt hàng nầm lợn đã có dấu hiệu không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, đã bốc mùi ôi thiu và hôi thối. Lái xe không xuất trình được đầy đủ hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ các loại hàng hóa thực phẩm được vận chuyển trên xe. Phần lớn hàng hóa được các đối tượng thu gom từ nhiều nguồn khác nhau trên biên giới các tỉnh phía Bắc sau đó thuê phương tiện để vận chuyển về nội địa…
Đối tượng buôn lậu thay đổi phương thức thủ đoạn
Theo Cơ quan công an, để kiếm lời phi pháp thông qua việc kinh doanh các mặt hàng mỹ phẩm giả, nhái và thực phẩm bẩn, các đối tượng thường xuyên sử dụng nhiều thủ đoạn tinh vi để qua mắt cơ quan chức năng. Trước đây, hàng hóa được chuyển thẳng từ các tỉnh biên giới phía Bắc về Hà Nội thì nay, các đối tượng buôn lậu đã thay đổi phương thức thủ đoạn.
Các đối tượng vận chuyển hàng hóa là lương thực thực phẩm, phụ gia thực phẩm, thực phẩm chức năng…. từ nước ngoài qua các tỉnh biên giới phía Bắc về các tỉnh lân cận Hà Nội sau đó chia lẻ hàng hóa lên các xe ôtô loại nhỏ, xe khách, xe du lịch, xe ba bánh (thậm chí cả xe máy) vận chuyển vào nội thành để tiêu thụ. Có trường hợp các đối tượng làm giả giấy tờ kiểm định của cơ quan thú y nhằm qua mắt, đối phó với các lực lượng chức năng của Hà Nội.
Trước tình hình trên, Phòng CSPCTPVMT đã chủ động nắm tình hình và áp dụng các biện pháp nghiệp vụ phòng ngừa, kiểm tra, kiểm soát phát hiện đấu tranh xử lý đối với các vi phạm pháp luật về an toàn thực phẩm, góp phần ngăn chặn, không để thực phẩm bẩn, không rõ nguồn gốc xuất xứ, không đảm bảo VSATTP được lưu thông kinh doanh trên thị trường, khống chế ngộ độc thực phẩm, hạn chế các bệnh lây lan xảy ra trên địa bàn thành phố Hà Nội, điều tra xử lý nghiêm các cơ sở vi phạm quy định về ATTP.
Cơ quan công an khuyến cáo người tiêu dùng, để có cái Tết an toàn cần chủ động lựa chọn các sản phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng khi mua, sử dụng thực phẩm tại những cơ sở, địa điểm cố định, có địa chỉ rõ ràng, có uy tín, được phép kinh doanh thực phẩm, thực hiện đầy đủ các quy định về điều kiện sản xuất kinh doanh thực phẩm.
Đối với sản phẩm, thực phẩm bao gói chú ý sản phẩm phải còn nguyên bao gói, không rách, không ẩm mốc, có đầy đủ thông tin về sản phẩm như tên, địa chỉ cơ sở sản xuất, chất lượng ATTP, cách bảo quản, cách sử dụng, ngày sản xuất, hạn sử dụng, sản phẩm nhập khẩu có nhãn phụ Tiếng Việt, khi mở bao gói thấy màu sắc, mùi vị thơm đặc trưng của sản phẩm.
Đối với thực phẩm tươi sống, nhận biết bằng cảm quan và kinh nghiệm của người tiêu dùng. Đối với từng loại thực phẩm như thịt, hải sản, rau củ quả đều phải có màu sắc tự nhiên, mùi vị đặc trưng riêng, không có dấu hiệu bất thường.
Khi người tiêu dùng phát hiện cơ sở vi phạm, cần cung cấp tin báo tố giác tội phạm cho Phòng CSPCTPVMT qua số điện thoại 0692198229 hoặc gửi đơn tố giác tới địa chỉ Phòng Cảnh sát PCTP về môi trường: số 2 đường Trung Yên 3, Trung Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội.
Năm 2021, Phòng CSPCTPVMT đã trực tiếp phát hiện, phối hợp với các cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý 700 vụ, trong đó chuyển CQĐT 17 vụ, 31 đối tượng. Nhiều vụ án có tiếng vang, được các cấp khen thưởng, nhân dân ghi nhận.
Trong tháng cao điểm về hành động vì an toàn thực phẩm (từ 15/4 - 15/5/2021), lực lượng chức năng Thành phố Hà Nội đã kiểm tra 166 vụ vi phạm về an toàn thực phẩm, xử phạt trên 470 triệu đồng.
Chỉ tính riêng Phòng CSPCTPVMT trong đợt cao điểm hành động vì an toàn thực phẩm, đã thu giữ 880 kg thực phẩm đông lạnh các loại không rõ nguồn gốc xuất xứ, 100 hộp thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc xuất xứ, 2.055 sản phẩm thực phẩm đóng gói các loại không rõ nguồn gốc, không đảm bảo chất lượng.