Cách dùng thuốc đúng
Giữ nguyên trạng thuốc
Bẻ đôi viên thuốc cho dễ uống, tán nhỏ thuốc để hòa vào nước, pha thêm đường cho đỡ đắng, tách vỏ viên "con nhộng" để chia nhỏ liều, nhai thuốc… là điều mà nhiều người thường làm khi dùng thuốc.
Nhất là với trẻ nhỏ, người lớn hay tìm cách pha chế, đánh lừa vị giác để trẻ chịu uống thuốc. Tuy nhiên, trong mỗi loại thuốc có nhiều hoạt chất rất khác nhau và đã được chế biến thành phẩm ở dạng phù hợp nhất khi đi vào cơ thể.
Ví dụ, ở dạng viên nén, hoạt chất ở bề mặt có thể khác với hoạt chất nằm sâu trong ruột viên thuốc; hoạt chất bên trong sẽ có tác dụng điều trị khi được nghiền nát ở hệ tiêu hóa, nhưng có thể bị biến chất, gây mất tác dụng, gây hại nếu bị bẻ vỡ khi đi vào thực quản. Vì thế, trừ khi có hướng dẫn nhai thuốc, người bệnh nên giữ nguyên trạng viên thuốc, không pha chế dung dịch thuốc khi sử dụng.
Với trẻ em, càng cần tránh bẻ vỡ thuốc hoặc tự ý chia nhỏ liều dùng theo người lớn. Nếu trẻ khó uống viên thuốc to, đắng, nên hỏi ý kiến bác sỹ và tìm các thuốc tương tự dạng siro hoặc dạng có bổ sung hương liệu phù hợp với trẻ em.
Chỉ uống thuốc với nước
Một số hoạt chất trong thuốc sẽ có phản ứng gây hại khi uống với sữa, một số khác lại phản ứng với nước trà, hay gaz trong nước ngọt… Để nhớ được mỗi loại thuốc kị với từng loại đồ uống là điều rất khó. Vì thế, tốt nhất chỉ nên uống thuốc với nước đun sôi. Tuy nhiên, như trên lưu ý, tuyệt đối không hòa tan thuốc vào nước, trừ khi có hướng dẫn với thuốc dạng bột.
Một điểm đáng lưu ý nữa là không nên nuốt khô thuốc. Dù có vội vàng, bận rộn hay đang đi công tác, du lịch, người bệnh cũng cần đảm bảo uống đủ nước, để thuốc đi vào dễ dàng, không bị mắc, nghẹn do thiếu nước. Tuy nhiên, lưu ý chỉ 1 ly nước là đủ để uống thuốc, nếu uống quá nhiều nước có thể làm giảm lượng axít trong dạ dày, không có lợi cho việc hòa tan và hấp thụ thuốc.
Chú ý thời gian
Hướng dẫn sử dụng thuốc thường ghi: ngày uống x viên, chia y lần, uống trước hoặc sau khi ăn. Người bệnh nên chú ý điểm này để phân chia thời gian uống thích hợp. Ví dụ, ngày uống 3 viên, thì cần chia cứ 8h uống 1 viên, thời gian giữa các lần uống nên đảm bảo dàn đều, không gần quá, cũng không xa quá, chứ không nên căn cứ vào giờ ăn, giờ làm hay lúc nào tiện thì uống.
Một đơn thuốc có thể gồm nhiều loại, loại hết trước loại hết sau, người bệnh nên tuân thủ đúng, không nên uống ghép, uống bù loại nhiều viên, để kết thúc sớm quá trình điều trị. Nếu phối hợp dùng nhiều thuốc cùng lúc, thì nên hỏi ý kiến bác sỹ xem thuốc nào nên dùng trước, loại nào dùng sau, có thể cùng uống sau ăn, nhưng mỗi loại dãn cách nhau bao lâu là hợp lý nhất.
Ngoài ra, nếu thuốc ở dạng viên ngậm, dù vị gây khó chịu, cũng nên cố gắng không nuốt sớm hoặc uống thêm nước, để đảm bảo thời gian thuốc phát huy tác dụng.
Tư thế dùng thuốc
Người bệnh đang yếu mệt, nhất là người bệnh nặng, thường nằm uống thuốc, hoặc chỉ được đỡ ngồi dậy uống thuốc rồi lại nằm ngay. Trong khi đó, tư thế nằm có thể khiến thuốc bị dính vào vách thực quản, gây giảm tác dụng và có thể kích ứng thực quản, dẫn đến các triệu chứng như ho, viêm cục bộ, thậm chí tổn thương vách thực quản, dẫn đến mầm bệnh ung thư thực quản.
Do đó, tốt nhất nên ngồi hoặc đứng khi uống thuốc. Nếu mệt thì cũng nên cố gắng ngồi khoảng 30 phút để "xuôi thuốc". Các thuốc dạng xịt, nhỏ giọt cũng thường có hướng dẫn tư thế dùng thuốc hiệu quả nhất, người bệnh nên chú ý tuân thủ.
Điều chỉnh sinh hoạt
Nếu có thể, thì cần điều chỉnh giờ ăn, ngủ và các sinh hoạt khác cho khoa học hơn trong thời gian dùng thuốc. Nếu uống thuốc với nước, nhưng ngay sau đó lại uống sữa, nước ngọt thì từ uống đúng cách sẽ thành sai cách. Hoặc hướng dẫn uống thuốc trước bữa ăn, nghĩa là uống khi dạ dày còn trống, nếu trước bữa chính, người bệnh lại ăn vặt, thì cũng không đảm bảo tác dụng.
Trong thời gian uống thuốc, người bệnh nên chú ý loại bỏ các thức ăn, đồ uống, nền nếp sinh hoạt có thể ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị, nhất là các chất kích thích, thiếu ngủ, hoá chất, môi trường độc hại…
Kiên nhẫn
Thuốc chỉ có tác dụng tốt khi được đưa vào cơ thể đúng cách. Đây là điều quan trọng người bệnh cần nhớ. Vì thế, nên kiên nhẫn tuân thủ đúng quy trình điều trị, bởi nếu chỉ một chút nóng vội, người bệnh có thể làm phí hoài công dụng của cả quá trình dùng thuốc, mà còn tự biến thuốc thành chất độc đi vào cơ thể
