Tạo phần mềm để “giao tiếp” với vật nuôi
Vào những năm 1970, một chú khỉ đột non tên là Koko đã thu hút sự chú ý của toàn thế giới với khả năng sử dụng ngôn ngữ ký hiệu của con người. Nhưng những người hoài nghi cho rằng Koko và các loài động vật khác "học" cách nói (bao gồm cả tinh tinh và cá heo) không thể thực sự hiểu những gì chúng "nói" - và việc cố gắng khiến các loài khác sử dụng ngôn ngữ của con người, trong đó các ký hiệu đại diện cho những thứ có thể không hiện diện về mặt vật lý, là vô ích…
Xóa ranh giới ngôn ngữ giữa người với bò
Nhưng hiện nay, ít ai biết rằng, con người có thể giao tiếp với động vật bằng trí tuệ nhân tạo (AI) và thiết bị điện tử. Với loài chim ác các chuyên gia sử dụng máy ảnh và micro xung quanh tổ của chúng, các nhà nghiên cứu sẽ thu thập các biến số khác nhau thì thấy các loài chim có "từ ngữ" là tiếng kêu độc đáo lặp đi lặp lại tương ứng với từng biến số.
25 năm trước, con người vẫn sử dụng điện thoại cố định và điện thoại công cộng, và ngày nay điện thoại di động của chúng ta cấu hình mạnh hơn máy tính tiên tiến vào thời điểm đó. Liệu trong các năm tới, chúng ta có thể chủ động giao tiếp hoặc lắng nghe các loài động vật khác không? Không phải chờ đợi lâu, cảm biến di động và trí tuệ nhân tạo đang giúp các nhà nghiên cứu giải mã giao tiếp của động vật và bắt đầu nói chuyện lại với chúng.
Gã khổng lồ công nghệ Microsoft vừa tạo phần mềm giao tiếp được với vật nuôi.
Hiện tại, hệ thống mới chỉ hoạt động bằng tin nhắn văn bản nhưng sẽ sớm được cập nhật thêm khả năng phát âm. Nhờ vậy, người nông dân có thể tra cứu những thông tin về gia súc của mình bằng những câu nói như: “Cháu đang cảm thấy thế nào? Có đói không? Lần cuối cháu tiêm phòng là khi nào?”...
Trong giai đoạn thử nghiệm, nhiều nông dân trên khắp thế giới đã ghi nhận sản lượng sữa gấp 3. “Nhờ sự giúp đỡ của Microsoft, chúng tôi đã nảy ra ý tưởng tạo ra một trí tuệ nhân tạo có thể phân tích ngôn ngữ loài người đồng thời kết nối với một AI khác phân tích hành vi của động vật”. “Hơn một nửa dân số thế giới chưa được truy cập internet, đồng nghĩa với việc tín hiệu kết nối là một thử thách lớn cần những giải pháp sáng tạo”. bà Peggy Johnson, Phó giám đốc bộ phận phát triển doanh nghiệp của Microsoft cho hay.
Mới đây, ứng dụng dựa trên AI trên website Tambero.com đã chính thức được ra mắt với mục tiêu giúp những người nông dân nghèo nhất cũng có thể “giao tiếp” với gia súc của mình thông qua một chiếc điện thoại thông minh. Người sáng lập và thiết kế ứng dụng, Eddie Rodriguez Von Der Becke tự tin khẳng định, “Đây là bước tiếp theo của tiến bộ công nghệ.” Những con robot dựa trên AI của Tambero sẽ phân tích tình trạng của vật nuôi bằng các thông số đầu vào và tương tác với người nông dân, nhắc họ về thời gian tiêm phòng, cho ăn, thời điểm sinh sản cũng như các thông tin bổ ích để cải thiện sức khoẻ của chúng.
“Bằng những công nghệ hiện đại cũng như phối hợp với các chủ doanh nghiệp địa phương, những người hiểu rõ nhất nhu cầu của cộng đồng, chúng tôi hi vọng có thể tìm được một giải pháp bền vững, tồn tại nhiều năm nữa” - bà Peggy cũng chia sẻ thêm.
Mục tiêu chính của Tambero.com là chia sẻ những kinh nghiệm nông nghiệp tới khắp thế giới để nâng cao sản lượng sữa và xa hơn là nâng cao đời sống của những người chăn nuôi bò ở những nước nghèo nhất trên thế giới. Ứng dụng này hiện hỗ trợ tất cả các nền tảng di động, máy bàn hay laptop, bất kể cấu hình. “Bò sữa có khi còn nói chuyện thú vị hơn vài người tôi quen” - Von Der Becke châm biếm trên Facebook cá nhân của mình.
Như vậy, rào cản ngôn ngữ đã được xóa nhòa bởi một giải pháp rất đơn giản mà hiệu quả. Ngoài ra, với việc là một ứng dụng mã nguồn mở, Tambero.com không những giúp người dùng chia sẻ ngôn ngữ mà còn trải nghiệm của bản thân, đặc biệt là những ngôn ngữ mà chưa được Google Translate hỗ trợ. “Lần đầu tiên trong lịch sử chúng ta có khả năng, kiến thức và công cụ để giải quyết những vấn đề cơ bản mà một loài gặp phải: an ninh lương thực, xóa đói giảm nghèo, giáo dục, giáo dục giới tính và sinh sản.” - ông Von Der Becke khép màn buổi tọa đàm.
Lợn Trung Quốc được lập bản đồ nhận dạng khuôn mặt
Công nghệ được sử dụng để nhận dạng khuôn mặt và "giọng nói" của từng con lợn, giúp phát hiện bệnh tật và phân phối thức ăn hợp lý.
Một cơ sở chăn nuôi có dữ liệu cho mỗi khuôn mặt lợn, đi kèm hệ thống quét giọng nói sẽ phát hiện ra từng con lợn bị ho để khám bệnh. Robot tự động sẽ phân phối đúng lượng thức ăn phù hợp với tiêu chuẩn từng con. Đó là hình dung về trang trại lợn trong tương lai ở Trung Quốc. Là quốc gia chăn nuôi lợn nhiều nhất thế giới, chiếm trên 50% đàn lợn toàn cầu, các công ty ở Trung Quốc đang đẩy mạnh việc áp dụng công nghệ hiện đại vào lĩnh vực chăn nuôi. Trong đó bao gồm nhận diện khuôn mặt, giọng nói cũng như tự động hóa.
"Nếu lợn không vui và ăn không ngon, trong một số trường hợp, bạn có thể dự đoán được liệu chúng có bị bệnh hay không", ông Jackson He, Giám đốc điều hành Yingzi Technology, một công ty nhỏ ở thành phố Quảng Châu chia sẻ tầm nhìn về một trang trại lợn trong tương lai. Nhiều công ty công nghệ hàng đầu Trung Quốc cũng muốn đầu tư vào nuôi lợn. Alibaba, tập đoàn thương mại điện tử khổng lồ và JD.com, đối thủ của hãng, đang sử dụng camera để theo dõi khuôn mặt của lợn. Công ty cũng sử dụng phần mềm nhận dạng giọng nói để theo dõi tiếng ho của chúng.
Ở Trung Quốc, công nghệ nhận dạng khuôn mặt được sử dụng ở rất nhiều nơi từ dịch vụ tài chính, thanh toán, bắt tội phạm, quản lý nhà ở hay phân phát giấy vệ sinh. Tuy nhiên việc áp dụng công nghệ này trong việc chăn lợn, có thể là bước đi quá sớm. Dirk Pfeiffer, Giáo sư dịch tễ thú y tại Đại học Hong Kong (City University of Hong Kong) cho biết: "Tôi thích ý tưởng này, khái niệm này nhưng cần phải chứng minh nó hoạt động. Nếu không hoạt động, nó phản tác dụng". Theo ông, nhận dạng khuôn mặt lợn chỉ thành công khi Trung Quốc có cơ sở dữ liệu toàn diện về khuôn mặt lợn để theo dõi chuyển động của chúng. Ngoài ra, nhận dạng khuôn mặt cũng không giúp ích gì khi con vật ở trong lò mổ và người ta đã chặt nó thành từng mảnh.
Nhiều người chăn nuôi lợn ở Trung Quốc cũng hoài nghi. Chính quyền nước này đang đóng cửa nhiều trạng trại lợn nhỏ vì ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên vẫn còn tới 26 triệu trang trại nuôi lợn quy mô nhỏ ở nước này, chiếm khoảng một nửa số trang trại, theo số liệu của Bộ nông nghiệp và các chuyên gia.
"Chúng tôi sẽ không chọn đầu tư vào những thứ này", Wang Wenjun, một nông dân 27 tuổi, người đã nổi tiếng nhờ video hát cùng những con lợn nói. "Trừ khi đó là một trang trại lợn quy mô lớn. Còn các cơ sở chỉ có hơn vài trăm con lợn sẽ không muốn sử dụng nó".
Mở rộng trong tương lai
Tháng 11/2008, dịch sốt heo châu Phi bùng phát ở Trung Quốc. Các công ty công nghệ nước này đã nhìn thấy đó là một cơ hội. Bệnh này không có vắc-xin hoặc thuốc chữa. Nó có thể lây lan qua tiếp xúc giữa động vật hoặc thông qua các sản phẩm thịt lợn bị nhiễm bệnh như xúc xích hoặc giăm bông. Nó không ảnh hưởng đến con người, nhưng có thể tiềm ẩn trong cơ thể. Trung Quốc đã tiêu hủy gần một triệu con lợn, áp dụng nhiều biện pháp ngăn chặn nhưng không có kết quả. Dịch bệnh khiến nhiều người bị đe dọa. Trung Quốc có khoảng 400 triệu người chăn nuôi lợn và là quốc gia tiêu thụ thịt lợn lớn nhất thế giới.
Thịt lợn quan trọng đến nỗi đất nước này có dự trữ thịt lợn chiến lược trong trường hợp thiếu hụt. Dịch bệnh cũng có thể vượt qua biên giới, thông qua những chiếc xúc xích được du khách vận chuyển tới Đài Loan, Nhật Bản và Thái Lan hay thậm chí cả Mỹ. Một đợt bùng phát kéo dài có thể khiến giá thịt lợn tăng trên toàn cầu.
Đúng lúc này, các công ty ủng hộ công nghệ cho biết họ có thể giúp nông dân cách ly con vật mang mầm bệnh, giảm chi phí thức ăn, tăng khả năng sinh sản của lợn nái và giảm trường hợp tử vong không tự nhiên. Hệ thống của JD.com sử dụng robot để cung cấp cho lợn lượng thức ăn chính xác tùy thuộc vào giai đoạn tăng trưởng của động vật. SmartAHC, một công ty sử dụng A.I. để theo dõi thống kê quan trọng trên thị trường, cũng như màn hình đeo trên lợn nái để dự đoán thời gian rụng trứng. Có công ty đề xuất gắn thẻ vào tai lợn. Tuy nhiên nhiều nông dân cảm thấy việc làm này quá tàn nhẫn, đồng thời những thẻ này có thể bị con người thao túng hoặc rơi ra nếu lợn lao vào đánh nhau.
Phát ngôn viên của JD.com nói một công nghệ họ đang phát triển có thể phát hiện nếu một con lợn bị bệnh và cố gắng tìm hiểu lý do tại sao. Hệ thống sau đó sẽ thông báo cho người có thể kê đơn điều trị. Còn hệ thống của Alibaba giám sát hoạt động của lợn và cho phép nông dân theo dõi chúng trong thời gian thực. Sau đó, hệ thống sẽ quy định một kế hoạch tập thể dục để cải thiện sức khỏe của con vật. Video tiếp thị của công ty cho thấy hình ảnh những con lợn chạy trong rừng và chơi với một quả bóng. Đại diện Alibaba cho biết Tequ Group, một công ty chăn nuôi lợn lớn có trụ sở tại phía tây nam tỉnh Tứ Xuyên đã sử dụng công nghệ này.
Còn hệ thống nhận dạng khuôn mặt lợn hoạt động tương tự như nhận dạng khuôn mặt của con người, đại diện các công ty nói. Máy quét và phần mềm lấy thông tin về lông, mõm, mắt và tai. "Giống như người, mặt của từng con lợn cũng khác nhau", ông He từ Yingzi Technology chia sẻ. Công ty này đã giới thiệu sản phẩm của mình vào năm ngoái, sử dụng video để ghi lại từng chuyển động của lợn. Hệ thống dữ liệu đã có hình ảnh của hơn 200.000 con lợn, đang được sử dụng trong một trang trại ở khu vực phía nam Quảng Tây.
Tuy nhiên, không phải tất cả mọi người trong lĩnh vực công nghệ về lợn đồng ý với cách tiếp cận này. Chen Haokai, người đồng sáng lập SmartAHC, cho biết nông dân không cần nhận dạng khuôn mặt của lợn. Theo ông, chi phí cho việc cố gắng lập bản đồ mặt lợn là khoảng 7 USD mỗi con, nhiều hơn so với 0,3 USD để gắn thẻ vào tai mỗi con lợn. Ông cho biết các sản phẩm của công ty mình đang được sử dụng bởi bốn trang trại chăn nuôi.
Còn theo Wang Lixian, một nghiên cứu viên về động vật và thú y tại Học viện Khoa học nông nghiệp Trung Quốc, tin tưởng một cách lạc quan rằng chi phí của các công nghệ sẽ giảm trong tương lai. "Ngay bây giờ, những ứng dụng này có thể chưa đạt đến mức mong muốn của họ", ông nói. "Nhưng trong tương lai, chúng sẽ ngày càng mở rộng hơn".