ChatGPT vừa nguy hiểm, vừa tiến bộ?

Cuộc chạy đua thay đổi cả thế giới

Theo cuộc khảo sát mới nhất do Ipsos (Công ty nghiên cứu thị trường) thực hiện cho Sopra Steria (Công ty tư vấn, dịch vụ kỹ thuật số và phát triển phần mềm có trụ sở tại châu Âu) từ tháng 5/2023, ChatGPT có thể sẽ khơi dậy những cảm xúc khá tích cực trong cộng đồng dân cư.

Quả thực, 67% người dân Pháp dường như đã được nghe nói đến ChatGPT - một mức tăng đáng kể so với tháng 2/2023, khi con số này không vượt quá 50%. Liên quan đến AI theo nghĩa rộng, phần lớn người Pháp được hỏi (56%) nhận thấy nó rủi ro và cho rằng nó có thể đặt ra những vấn đề nổi bật mới. Tuy nhiên, 44% số người được hỏi coi những công cụ này là yếu tố của sự tiến bộ, có thể mở ra những triển vọng tích cực mới. Thật vậy, 59% người Pháp nhận định rằng những công cụ này có thể cải thiện điều kiện làm việc của họ trong những công việc chủ yếu liên quan đến các nhiệm vụ lặp đi lặp lại nhàm chán. Và cuối cùng, trước những rủi ro được coi là tất yếu khi triển khai công nghệ này, 71% những người được hỏi muốn các công ty phát triển chúng phải được quản lý chặt chẽ hơn. Ngược lại, 29% lại cho rằng nên hạn chế các công ty này phát triển nhằm cho phép các tập đoàn lớn của Pháp và châu Âu xuất hiện.

Gần đây hơn, Viện Tương lai Cuộc sống - FLI (một công ty phi lợi nhuận có trụ sở tại Mỹ) được các thực thể khác hỗ trợ về vấn đề này, đã đưa ra một bản kiến nghị toàn cầu đề nghị tạm dừng 6 tháng công nghệ trong phát triển AI tạo sinh. Theo Viện Tương lai Nhân loại - FHI (một trung tâm nghiên cứu liên ngành tại Đại học Oxford của Anh), việc tạm dừng công nghệ này có thể sẽ cho phép suy ngẫm một cách bình tĩnh hơn về sự xuất hiện của trí tuệ nhân tạo chung (AGI) trong một thế giới chưa sẵn sàng đón nhận nó. Elon Musk và hàng trăm nhà khoa học đã hưởng ứng lời kêu gọi này vì những rủi ro liên quan đến việc làm, thông tin sai lệch, thậm chí cả nguy cơ bị hủy diệt và mất kiểm soát qua lại đối với vận mệnh của chúng ta.

Chỉ có điều, cuộc đua về AGI đang diễn ra, và không ai có thể sớm ngăn chặn nó, giống như các lệnh tạm dừng trước đó mà FHI đã đặt ra vào năm 2018, chống lại hoạt động nghiên cứu về robot vũ trang và hệ thống vũ khí tự động. Một sự vận động thất bại vì “5 năm sau, các hệ thống vũ trang bán tự động này đã được phát triển ở khắp mọi nơi. Chúng đang thay đổi binh pháp” như chuyên gia nổi tiếng về máy bay không người lái, Thierry Berthier đã nhắc nhở. “Các học thuyết quân sự phát triển theo những loại vũ khí mới này, không có chuyện dừng hoặc tạm hoãn”, ông này nói.

Một nửa số công việc hành chính bị ảnh hưởng

Trong bối cảnh này, ngân hàng Goldman Sachs mới đây đã công bố một tài liệu ước tính AI có thể nhanh chóng thay thế khoảng 300 triệu việc làm trong tương lai gần. Nhiều dự báo trái chiều được đưa ra với những thông báo gần đây của các công ty công nghệ Mỹ liên quan đến việc cắt giảm mạnh lực lượng lao động của họ.

Tuy nhiên, ngân hàng Mỹ vẫn coi công nghệ này là “một bước tiến lớn”, vì việc làm mới cũng có thể được tạo ra thông qua sự xuất hiện của các mô hình AI tạo sinh này. Theo nghiên cứu này, AI tạo sinh thậm chí có thể tạo cú hích năng suất, tăng GDP toàn cầu thêm 7%. Trong số các loại công việc có khả năng bị ảnh hưởng nhiều nhất, 45% nhiệm vụ hành chính và chức năng hỗ trợ có thể được thực hiện bằng các công cụ nâng cao như ChatGPT, Midjourney hoặc Dall E. Các lĩnh vực nông, lâm và ngư nghiệp cũng như lực lượng vũ trang có thể là những lĩnh vực nhạy cảm nhất với quá trình tự động hóa nhanh chóng.

Vì AI ngày càng trở nên tốt  hơn trong việc tạo mã hóa nên chúng có thể dễ dàng được sử dụng để thực hiện các cuộc tấn công mạng rất tinh vi, theo thời gian thực. Những rủi ro đáng chú ý của “deepfake”, tình trạng giả danh và lừa đảo sẽ gia tăng kể từ khi được AI thúc đẩy. Nói cách khác, nguy cơ phổ biến rộng rãi các kỹ thuật tấn công tiên tiến nhất, tất cả sẽ do các phần tử tội phạm mạng nhà nước và bán nhà nước được xác định thực hiện, với triển vọng sử dụng AI để gây bất ổn cho nền dân chủ của chúng ta, thông qua việc sử dụng các cuộc chiến tranh thông tin được giám sát một cách tối ưu.

Trong một lưu ý khác, AI cũng có thể làm đảo lộn đáng kể những nỗ lực của chúng ta liên quan đến phòng thủ không gian mạng, đặc biệt là nhờ những năng lực gia tăng chuyên sâu ngày càng tăng, chưa từng đạt được cho đến nay, trong việc phân tích các lỗ hổng. Đối mặt với sự gia tăng hàng loạt có thể dự đoán trước của các cuộc tấn công tội phạm mạng, vấn đề an ninh mạng đang là mối lo ngại hơn bao giờ hết đối với tất cả các lĩnh vực và loại hình doanh nghiệp.