Sử dụng drone vận chuyển mẫu máu đến phòng thí nghiệm

Thứ Ba, 05/04/2016, 18:20

Ở Malawi (quốc gia miền đông nam châu Phi), mẫu máu từ các bệnh viện vùng nông thôn được chuyển bằng xe môtô đến phòng thí nghiệm ở thành phố lớn để xét nghiệm HIV. Giờ đây, những chiếc drone (máy bay điều khiển từ xa) đã làm nên cuộc cách mạng – sẽ giúp rút ngắn đáng kể thời gian chờ đợi kết quả xét nghiệm.

Công ty Matternet ở California (Mỹ) nghiên cứu thiết kế drone phục vụ y khoa trong chương trình thử nghiệm hợp tác với Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc (UNICEF). Cũng giống như những chiếc điện thoại được sử dụng vào mục đích chăm sóc sức khỏe ở châu Phi cách đây hơn 1 thập niên, những drone hiện nay cũng được ứng dụng tương tự để phục vụ con người.

Paola Santana.

Theo số liệu thống kê từ chính quyền Malawi, 10.000 trẻ em nước này chết vì những bệnh liên quan đến HIV vào năm 2014. Judith Sherman, lãnh đạo chương trình HIV cho UNICEF, nhận định con số đó “tương đương với một chiếc xe bus học đường chở đầy trẻ em chết mỗi tuần”.

Một đứa trẻ có thể nhiễm virus từ người mẹ dương tính với HIV trong lúc mang thai hay sinh nở, hay khi người mẹ cho con bú, song thuốc có thể giúp giảm thiểu nguy cơ lây truyền. Tuy nhiên, chẩn đoán ban đầu thường bị cản trở do tình trạng đường sá tệ hại ở vùng nông thôn Malawi. Không giống như người lớn, việc xét nghiệm virus cho những trẻ có mẹ dương tính với HIV đòi hỏi phải được thực hiện tại các phòng thí nghiệm chuyên biệt có thể tiến hành những xét nghiệm cực kỳ phức tạp.

Drone của Unicef có thể chứa hộp đựng mẫu máu khô nặng đến 1kg.

Thay vì vận chuyển các mẫu máu bằng xe môtô (vốn cần nhiều mẫu mới thực hiện một chuyến đi cho đáng công), UNICEF và Công ty Mỹ Matternet thử nghiệm ứng dụng vận chuyển bằng đường không với drone. Paola Santana, đồng sáng lập và là Giám đốc điều hành Matternet, cho biết, chiếc drone được sử dụng trong cuộc thử nghiệm dài chưa đến 1m và tự động bay theo con đường vạch sẵn thông qua một ứng dụng trên smartphone.

Thử nghiệm drone của Unicef tại một vùng nông thôn Malawi.

Chiếc drone của UNICEF đòi hỏi một nhân viên y tế điều khiển bằng mật khẩu và tín hiệu GPS trên smartphone. Công cụ vận chuyển máu hữu hiệu này đã được Bộ Quốc phòng Malawi cấp giấy chứng nhận an toàn và cơ quan này cũng phê chuẩn một hành lang trên không dành riêng cho chiếc drone của UNICEF. Trong những tháng sắp tới, một nhóm chuyên gia công nghệ ở Thung lũng Silicon của Mỹ sẽ tiến hành các cuộc thử nghiệm đánh giá độ bền và tính hiệu quả của loại drone này.

Santana giải thích việc sử dụng drone rất đơn giản: “Nhân viên y tế chỉ cần mở ứng dụng trên smartphone, chọn địa điểm, ấn nút và chiếc drone sẽ cất cánh và chiếc drone có khoang chứa hộp y tế đựng mẫu máu khô có thể nặng đến 1kg”.

Bộ trưởng Y tế Malawi Peter Kumpalume không lo ngại về sự an toàn của drone mà là giá thành của nó – mỗi chiếc có giá đến 7.000 USD! Tuy nhiên, giá vận hành drone rất tiết kiệm bởi vì điện sạc cho pin rẻ hơn xăng cho xe môtô rất nhiều. Kumpalume tin tưởng chiếc drone của UNICEF và Matternet rất có ích tại Malawi, quốc gia có tỷ lệ nhiễm HIV nơi trẻ em khá cao và một trong 10 người nước này sống chung với HIV.

Một chiếc môtô vận chuyển mẫu máu xét nghiệm HIV ở Malawi.

Bộ trưởng phát biểu: “Chúng tôi thử nghiệm đặc biệt cho trẻ em. Bởi vì nếu chậm trễ trong điều trị, phần đông trẻ sẽ sống không quá 2 năm. Nếu được phát hiện sớm hơn và được can thiệp kịp thời, trẻ sẽ sống lâu hơn và trở thành những công dân có ích cho đất nước”.

Tuy nhiên, cuộc thử nghiệm chỉ mới ở giai đoạn đầu. Những cuộc thử nghiệm tiếp theo sẽ đánh giá hiệu năng của drone trước những tốc độ gió khác nhau, độ ẩm không khí và khoảng cách. Nếu kết quả tích cực, cuộc thử nghiệm drone vận chuyển mẫu máu sẽ được mở rộng. Các chuyên gia đánh giá chiếc drone của UNICEF và Matternet sẽ làm thay đổi hẳn bộ mặt của những chương trình HIV trên khắp châu Phi trong tương lai.

Duy Ân (tổng hợp)