Khi những tài liệu "biết nói"

• “Sát thủ Twitter” và nỗi ám ảnh về một loại tội phạm

Hơn 75 năm sau, kể cả trong thời đại công nghệ thông tin, đơn vị này đã trở thành một phần không thể thiếu của các cơ quan hành pháp trên toàn nước Mỹ.

Đơn vị giám định tài liệu từng giúp khôi phục giấy tờ cháy thành than sau vụ khủng bố 11-9 để giúp nhận dạng kẻ tấn công, ghép lại tài liệu bị xé trong vụ án kinh tế Enron, phân tích những tờ mật mã bí hiểm của kẻ giết người hàng loạt vùng Kansas Dennis Raider, so sánh dấu giày Bruno Magli cỡ 12 trong vụ án O. J. Simpson. Dưới đây chỉ là 2 trong nhiều vụ án được các kỹ thuật viên giám định tài liệu hỗ trợ phá giải.

Giấc mộng đổi đời và cái kết bi kịch của cô gái nhập cư

Giống như nhiều người nhập cư khác, Reyna Marroquin đã đặt chân tới Mỹ vào thập niên 60 với hy vọng đổi đời. Tuy nhiên thay vào đó, cô gái trẻ lại vướng vào một chuyện tình tay ba vụng trộm, và rồi phải bỏ mạng khi mới 28 tuổi.

Reyna Angelica Marroquin là một phụ nữ người Salvador với rất nhiều hoài bão, và cô luôn hứa với mẹ mình sẽ thật thành công trong tương lai. Sau khi ly dị chồng đầu, cô đã rời Salvador đến Mỹ để bắt đầu một cuộc sống mới vào tháng 8-1966. Tại Mỹ, Reyna đã học tiếng Anh và tham gia các lớp học văn hoá dành cho người nhập cư rất chăm chỉ, rồi tìm được một công việc tại xí nghiệp nhựa Melrose chuyên gia công cây cảnh nhựa. Một thời gian sau, cô hạ sinh một bé trai.

Trong 3 năm đầu tại Mỹ, Reyna liên tục viết thư về nhà cho người thân, kể về cuộc sống mới bên Mỹ. Khi gia đình cô đột ngột không còn nhận được bất kì lá thư nào nữa, họ bắt đầu lo lắng và cho đăng thông báo tìm Reyna trên các tờ báo địa phương ở Salvador. Bất chấp nỗ lực của người thân, Reyna đã mất tích một cách bí ẩn suốt 30 năm.

Nạn nhân Reyna Marroquin.

Vào mùa Thu năm 1999, Hamid Tafaghodi chuyển vào căn nhà số 67 Forest Drive, tọa lạc tại khu nhà giàu Jericho, hạt Nassau. Trong khi đang xem xét ngôi nhà mới, anh bất ngờ tìm thấy một chiếc thùng chứa 364 lít, nặng 156 kg trên gác xép và anh ngay lập tức yêu cầu ông Ronald Cohen, người bán căn nhà cho anh, đem chiếc thùng đi vứt. Chiếc thùng này đã có trong nhà kể từ hồi ông Ronald còn ở đây, nhưng vì nhận thấy trên thùng có dán nhãn hoá chất độc hại nên ông Ronald không biết xử lý như thế nào.

Sáng ngày 2-9-1999, ông Ronald Cohen cạy nắp thùng và phát hiện ra một sự thật kinh hoàng: trong thùng không chứa hoá chất độc hại, mà thay vào đó là phần còn lại của một người phụ nữ, xung quanh chèn đầy hạt nén gỗ. Khi lực lượng chức năng có mặt tại hiện trường, họ phải phá chiếc thùng để đưa thi thể nạn nhân ra. Kết quả khám nghiệm tử thi cho thấy nguyên nhân tử vong của nạn nhân là một cú đánh vào phía sau đầu, và nạn nhân là một người phụ nữ Nam Mỹ, mảnh khảnh, trẻ tuổi. Điều đáng buồn nhất là cô gái đang mang bầu một bé trai, chuẩn bị sinh ngay trước khi bị giết hại dã man. Bên cạnh thi thể, cảnh sát còn tìm thấy một chiếc lá làm bằng nhựa, hai chiếc nhẫn khắc chữ "M.H.R", một mặt dây chuyền, thuốc nhuộm màu xanh và một quyển sổ ẩm mốc, đã mất gần hết chữ. Sau khi nhận thấy dấu vân tay cũng như ADN của người bị hại không có trong kho dữ liệu toàn quốc, các điều tra viên phải xác minh danh tính của cô bằng chính chiếc thùng và những đồ vật họ tìm thấy cạnh cô.

Manh mối từ quyển sổ mục nát

Đầu tiên, chiếc thùng và chiếc lá đã cung cấp cho lực lượng chức năng một thông tin vô cùng quan trọng: dòng chữ khắc trên thùng cho biết thùng được sử dụng để đựng thuốc nhuộm màu xanh gửi đến công ty nhựa Melrose, và chiếc lá cũng được sản xuất ở xí nghiệp này. Thử thách tiếp theo dành cho cảnh sát là khôi phục quyển danh bạ tưởng chừng như đã bị phá huỷ. Đầu tiên, các kĩ thuật viên pháp y thuộc bộ phận giám định tài liệu phải tách ẩm, sau đó sử dụng máy quang phổ và cả tia hồng ngoại để đọc được những dòng chữ bị mờ. Những nỗ lực của các kỹ thuật viên đã giúp cảnh sát đọc được một số tên, địa chỉ, số điện thoại trong quyển sổ nhưng hầu hết mọi người đã chuyển chỗ ở, đổi số điện thoại hoặc qua đời. Cuối cùng, cảnh sát cũng liên hệ được với một cái tên: bà Kathy Andrade, một người nhập cư đến từ Salvador, hiện đang làm bảo mẫu.

Ngay sau khi các điều tra viên giải thích lý do tại sao họ cần nói chuyện với bà, bà Kathy đã khẳng định xương cốt trong thùng chính là người bạn thân Reyna Marroquin, mất tích một cách bí ẩn năm 1969. Hai người phụ nữ gặp nhau trong lớp tiếng Anh dành cho người nhập cư và nhanh chóng trở nên thân thiết. Trước khi biến mất, Reyna tâm sự với Kathy rằng mình đang mang bầu, và cho rằng cha của đứa bé hứa sẽ cưới Reyna, cô vẫn không tin vì người đàn ông này đã có vợ con. Reyna thậm chí còn gọi điện đến nhà của người đàn ông này để kể với vợ ông ta về cuộc tình vụng trộm, và điều này khiến nhân tình của Reyna tức giận đến mức dọa giết cô. Ngay sau ngày kể với Kathy tất cả mọi chuyện, Reyna đã biến mất.

Sau khi rất nhiều tờ báo đưa tin về  bộ xương vô danh trong thùng, cảnh sát hạt Nassau đã nhận được một cuộc gọi ẩn danh cung cấp nhiều thông tin trùng khớp với lời kể của Kathy. Cụ thể hơn, người gọi khẳng định Reyna đã từng hẹn hò với một người đàn ông có gia đình vào những năm 1960. Bất ngờ thay, người đàn ông này chính là Howrad Elkins, giám đốc xí nghiệp nhựa Melrose và cũng là chủ nhân ngôi nhà nơi phát hiện ra thi thể cô Reyna. Nhiều cựu nhân viên của công ty Melrose cũng kể rằng Reyna thi thoảng có dắt một cậu bé đến chỗ làm của mình, và cậu bé trông giống ông Howard Elkins đến mức nhiều người hay đùa rằng ông Howard có con rơi. Tên, địa chỉ cũ và số điện thoại của ông Howard cũng được ghi lại trong quyển sổ của người quá cố. Tất cả những manh mối này cho thấy Reyna chính là người phụ nữ mang bầu được tìm thấy trong chiếc thùng, còn Howard là cha của đứa bé.

Kẻ giết hại cô Reyna, Howard Elkins.

Vào ngày 9-9-1999, các điều tra viên đến gặp Howard, lúc đó đã 70 tuổi và đang cư trú tại một khu dân cư thượng lưu tại Florida. Howard tỏ thái độ bất hợp tác, thừa nhận rằng đúng là mình có nhân tình khi còn làm việc tại công ty Melrose nhưng ông ta không nhớ nổi tên tuổi và ngoại hình người phụ nữ đó. Ông ta cũng không thể lý giải tại sao chiếc thùng thuộc về công ty Melrose lại nằm trên gác mái căn nhà cũ của mình và lý do tên ông lại xuất hiện trong quyển sổ của nạn nhân. Howard thậm chí còn từ chối cung cấp mẫu ADN, buộc điều tra viên Brian Parpan phải rời đi để xin lệnh xét nghiệm ADN của người đàn ông này. Sáng hôm sau, Howard đi mua súng và đạn từ siêu thị Walmart gần nhà để tự vẫn trong xe hơi. Thi thể nghi phạm được con trai phát hiện trong nhà xe của hàng xóm. Howard không để lại lời nhắn hay bức thư tuyệt mệnh nào để giải thích vụ việc cho người thân. Sau đó, các điều tra viên đã giám định DNA của Howard và kết quả cho thấy, ông ta chính là cha của đứa trẻ trong bụng nạn nhân Reyna.

Cơ quan chức năng tin rằng Howard đã lừa Reyna đến công ty vào buổi đêm, thuyết phục cô chia tay với mình rồi sát hại nhân tình trong cơn tức giận. Hắn chở thi thể Reyna về nhà, nhét vào chiếc thùng sắt nhằm đẩy xuống biển, nhưng không thể do thùng quá nặng và quyết định giữ lại chiếc thùng trong gác xép suốt 30 năm.

Vậy là Reyna đã không bao giờ có thể biến "giấc mơ Mỹ" của mình thành thật, và đau lòng hơn, mẹ và chị gái nạn nhân phải sống hàng thập kỉ mà không bao giờ biết chuyện gì xảy ra với cô. Người mẹ già của Reyna lúc nào cũng thương nhớ con, và thậm chí từng mơ thấy Reyna bị nhốt trong một chiếc thùng. Một phóng viên đài CBS đã tìm thấy mẹ Reyna tại một ngôi làng hẻo lánh ở El Salvador để báo cho bà rằng cuối cùng con gái bà cũng được tìm thấy. Hài cốt của nạn nhân được đưa về để chôn cất ở quê nhà, và theo như phóng viên đài CBS, mẹ của Reyna rất hạnh phúc khi cuối cùng cũng được đoàn tụ với con gái. Chỉ một tháng sau, bà cũng qua đời và được chôn cạnh con gái.

Bản sao "Sát thủ cung Hoàng đạo"

Mỗi khi nhắc đến biệt danh "Sát thủ cung Hoàng đạo" (Zodiac Killer), đa số công chúng đều nghĩ đến kẻ sát nhân bí hiểm hoành hành dọc tiểu bang Bắc California trong từ cuối thập niên 1960 đến đầu thập niên 1970, liên tục gửi mật mã thách thức cảnh sát và hiện giờ vẫn chưa bị bắt. Tuy nhiên ít người biết bản sao của hắn đã khủng bố New York suốt những năm đầu thập niên 90. Tên này đã sao y bản gốc, lựa chọn hạ sát các nạn nhân một cách ngẫu nhiên, sau đó gửi các lá thư bí hiểm đến báo chí để chế giễu cảnh sát. Khác với "bản gốc", cảnh sát đã sớm tìm ra tung tích của "bản sao": kẻ thủ ác là thanh niên 28 tuổi Heriberto "Eddie" Seda, lớn lên tại một khu ổ chuột đầy rẫy tệ nạn giữa New York.

Nạn nhân đầu tiên là ông Joseph Proce, 78 tuổi, bị bắn gục vào cuối tháng 5-1990 khi đang mở cửa vào nhà. Nạn nhân qua đời sau 3 tuần điều trị tại bệnh viện nhưng vẫn kịp mô tả lại ngoại hình của kẻ tấn công: một người đàn ông tóc tai bù xù, để râu rậm. Khi khám nghiệm hiện trường, cảnh sát cũng thu được một mẩu giấy có khi: "Đây là cung Hoàng đạo. Cả 12 cung sẽ bỏ mạng khi hồi chuông trên Thiên đường vang lên." Trên mẩu giấy còn có một hình tròn được gạch chéo và biểu tượng của 3 cung Hoàng đạo: Bọ cạp, Song tử và Kim ngưu. Vài ngày sau, kẻ sát nhân táo tợn đã gửi một bản sao tờ giấy được tìm thấy tại hiện trường, cùng một bức thư khai nhận hắn đã sát hại 3 nạn nhân trong 3 tháng trước đó.

Dựa vào các chi tiết trong thư, cảnh sát New York đã tìm được 2 nạn nhân trước đó. Cả 2 đều may mắn sống sót sau vụ tấn công. Mario Orozco, 49 tuổi, bị bắn trên đường đi làm về nhà, còn Jermaine Montenegro, 33 tuổi, bị tấn công 3 tuần sau đó. Cung Hoàng đạo của 3 nạn nhân cũng trùng khớp với lá thư của kẻ giấu mặt: ông Joseph thuộc cung Kim Ngưu, anh Mario thuộc cung Bọ cạp còn anh Jermaine là cung Kim ngưu. Thêm vào đó, họ còn phát hiện ra kẻ sát nhân sẽ ra tay vào thứ 5, 3 tuần kể từ vụ tấn công trước đó.

Vào ngày 21-6-1990, một người vô gia cư bị một người đàn ông bắn ngay tại công viên Central Park sau khi nói cho thủ phạm cung Hoàng đạo của mình. Tại hiện trường, cảnh sát lại tìm thấy một lá thư có dấu hiệu riêng của hung thủ cùng biểu tượng cho cung Cự giải. Nạn nhân lần này may mắn sống sót, và anh tên Larry Parham, 30 tuổi, cung Cự giải. Đội ngũ giám định của cảnh sát New York tìm thấy vân tay trên tờ giấy, nhưng dấu vân tay này không có trong cơ sở dữ liệu quốc gia. Theo tính toán của cảnh sát, kẻ thủ ác sẽ tấn công một lần nữa vào ngày 12-7-1990 nhưng cho dù lực lượng cảnh sát New York đã vây kín thành phố, chẳng có kẻ thủ ác nào xuất hiện. Phải đến 3 năm sau, hắn mới quay trở lại và tấn công thêm 4 nạn nhân, trong đó có 2 người thiệt mạng.

"Sát thủ cung Hoàng đạo New York" Heriberto "Eddie" Seda.

Bất ngờ lật mặt thủ phạm

Đến năm 1996, cảnh sát New York bắt giữ Heriberto "Eddie" Seda vì tội bắn em gái ruột và bắt cóc bạn của em gái. Khi lấy lời khai của hắn tại đồn, các điều tra viên nhận thấy tên này có nét chữ rất quen thuộc và ngay lập tức đem nét chữ của hắn đến đơn vị giám định tài liệu. Kết quả cho thấy chữ của Heriberto trùng khớp với cách viết của sát thủ cung Hoàng đạo tại New York. Dấu vân tay và ADN cũng của hắn trùng với dấu vân tay trên lá thư của tên giết người cùng ADN trong nước bọt dùng để dán tem thư. Cảnh sát còn thu được hơn 10 khẩu súng tự chế tại nhà hắn và giám nghiệm đạn đạo cho thấy, đây chính là những khẩu súng kẻ sát nhân cung Hoàng đạo sử dụng để gây án.

Heriberto "Eddie" Seda nhanh chóng bị bắt giữ và bị kết án tổng cộng 145 năm tội giết người, cố ý gây thương tích và chống người thi hành công vụ. Trong tù, hắn yêu và kết hôn với bạn tù chuyển giới Synthia China Blast. Được biết, đây là mối quan hệ nam nữ đầu tiên trong đời Heribeto.