Thành phố chết chóc ở Mexico

• Mexico - nơi cuộc chiến với tội phạm ma tuý không có hồi kết
• Mexico City và kẽ hở từ dịch vụ thuê súng

Tháng 7-2019 một nạn nhân bị bắt cóc trốn thoát được và hướng dẫn cảnh sát đến một địa chỉ khác trên cùng con đường. Bên trong ngôi nhà, họ tìm thấy một xác chết và ba cái đầu bị cắt đứt. 

Cho đến nay, hơn 15 địa điểm giết người và chôn cất - một số nơi có đến hàng chục xác chết - đã được tìm thấy trong các ngôi nhà ở Guadalajara, thủ phủ bang Jalisco. Đây là điều đáng sợ ở đất nước có hơn 40.000 người được báo cáo mất tích kể từ năm 2006.

Khi tội phạm chôn cất nạn nhân trong các ngôi nhà, bọn chúng khôn khéo tạo ra các rào cản pháp lý nhằm ngăn chặn chặn ý định tiếp cận điều tra. Do đó, các nhóm tìm kiếm ở Guadalajara không thể xử dụng xẻng. 

Thay vào đó, họ cần các thợ đào và máy khoan để khoan xuyên bê tông. Sự im lặng của hàng xóm càng tạo cơ hội cho tình trạng tội phạm không bị pháp luật trừng trị. Mặc dù một số người dân địa phương nghe thấy tiếng la hét hoặc ngửi thấy mùi thịt thối rữa, nhưng rất ít người dám gọi cảnh sát. 

Một cư dân La Estancia (không được nêu tên do lo ngại về an toàn), cho biết: "Không ai báo cáo về những gì họ biết. Bạn có thể cảm nhận được nỗi sợ hãi sờ thấy được". Kể từ khi Chính phủ Mexico triển khai quân đội để chống lại các băng đảng ma túy vào năm 2006, các ngôi mộ tập thể lần lượt được phát hiện với tần suất gây sốc. 

Một nghiên cứu do các nhà báo Alejandra Guillén, Mago Torres và Marcela Turati dẫn đầu tìm thấy ít nhất 1.978 địa điểm chôn cất bí mật đã được khai quật từ năm 2006 đến 2016. 

Nhà chức trách đã nỗ lực rất ít để xác định vị trí của những ngôi mộ này. Thay vào đó, các chính khách thường xuyên mô tả người mất tích thành… tội phạm, mặc dù có nhiều bằng chứng cho thấy có nhiều thường dân tuân thủ luật pháp trong số họ. 

Trên khắp Mexico, các bậc cha mẹ tuyệt vọng phải nhận nhiệm vụ đào tìm hài cốt những người mất tích. Những cuộc điều tra không chính thức này đã dẫn đến những khám phá gây sốc. 

Vào năm 2016, một thông tin ẩn danh đã dẫn một tập thể đến một khu vực nhiều cây cối ở bang miền đông Veracruz. Ít nhất 298 thi thể và hàng ngàn mảnh xương cuối cùng được tìm thấy từ địa điểm này.

Những ngôi nhà ở ngoại ô Guadalajara được sử dụng làm nơi ẩn náu của các băng đảng ma túy.

Nhưng những trở ngại trong việc tìm kiếm người mất tích ở Guadalajara đã tăng lên gấp bội trong những năm gần đây, theo Guadalupe Aguilar - nữ thành viên sáng lập nhóm gọi là "Family United by Disappearances" ở Jalisco (FUNDEJ). 

Aguilar đã tìm kiếm con trai của mình là Jose Luis Arana kể từ khi biến mất ở vùng ngoại ô Guadalajara năm 2011. Một quan chức cảnh sát tiết lộ rằng 2 băng đảng đứng đằng sau các vụ chôn cất tại những ngôi nhà ở Guadalajara. 

Đầu tiên là cartel Thế hệ Mới Jalisco (CJNG), mà chính phủ coi là tổ chức tội phạm mạnh nhất của đất nước. Thứ hai là Nueva Plaza, một nhóm đối thủ tách ra từ CJNG năm 2017, gây ra bạo lực trên toàn thành phố. 

Quan chức này nói: "Những băng đảng này thuê nhà từ những người chủ không hề biết tài sản được sử dụng để làm gì. Chúng tôi cũng đã ghi nhận các trường hợp mà bọn tội phạm xâm chiếm. Chúng tìm thấy những tài sản không có người ở và biến những nơi đó thành những ngôi nhà tra tấn hoặc nơi chôn cất người chết".

Chiến lược này đã không được nhìn thấy trên quy mô này ở Mexico kể từ năm 2011 - sau một loạt vụ giết người hàng loạt ở bang Durango phía bắc Mexico. 

Giới chức cảnh sát cảnh báo chiến thuật chôn cất có thể sớm lan sang các thành phố khác, vì tội phạm từ Jalisco, đặc biệt là CJNG, tăng cường quyền lực của chúng trên khắp đất nước. Các khu vực nghèo và dân số thưa thớt đặc biệt dễ bị tổn thương trước các cuộc xâm lược của cartel ma túy. 

Vấn đề rất nghiêm trọng ở Chulavista, một khu nhà ở bên rìa thành phố Guadalajara, khiến người dân địa phương đóng cửa các ngôi nhà bỏ hoang để ngăn chặn tội phạm chiếm giữ chúng. Cuộc khủng hoảng an ninh ở Jalisco được đưa tin quốc tế vào tháng 9-2018, khi các nhà chức trách công bố hình ảnh 273 xác chết không xác định ở ngoại ô thành phố Guadalajara. 

Chính phủ bang đã phải thuê container sau khi các cơ sở pháp y quá tải. Giới chính khách đổ lỗi cho Octavio Cotero, giám đốc pháp y của Jalisco. Nhưng Cotero cáo buộc nhà nước bỏ qua báo cáo xin tài trợ. Cotero cũng tiết lộ có một đoạn phim chứa nhiều thi thể không xác định.

Cả chính quyền bang Jalisco và chính phủ liên bang đã thay đổi sau cuộc bầu cử vào tháng 7-2018. Nhưng Cotero bình luận rằng ban lãnh đạo mới cũng không giải quyết được cuộc khủng hoảng người mất tích. 

Theo Cotero, số thi thể được tìm thấy trong các hố chôn cất trong nhà ở Guadalajara vượt quá khả năng xác định của cảnh sát. Đối với Cotero, cuộc khủng hoảng an ninh của Mexico cũng là một thảm kịch cá nhân. Vào tháng 7-2018, con gái của ông là Indira Cotero đã biến mất không một dấu vết. 

Lúc đó, cảnh sát tuyên bố họ đang tìm kiếm một ngôi nhà ở Guadalajara như một phần của cuộc điều tra. Nhưng Cotero nói rằng thực ra không có gì được thực hiện kể từ đó. Cotero nhận định" "Điều tồi tệ nhất là không biết con gái tôi ở đâu. Và thực tế là không ai đang tìm kiếm".