Cuộc chiến cuối cùng của bà Yingluck Shinawatra

• Điều tra hàng chục quan chức dưới các thời Thủ tướng Abhisit và Yingluck

Theo chương trình trợ giá gạo, Chính phủ Thái Lan khi đó đã mua gạo của nông dân với giá gấp đôi giá thị trường và trữ tại các kho chứa của nhà nước trên toàn quốc. Có 3 nhân chứng ra tòa hôm 21-7 và ngày 25-8, Tòa án Tối cao sẽ công bố phán quyết đối với bà Yingluck Shinawatra, người bị cáo buộc làm thiệt hại hàng tỷ USD trong chương trình trợ giá gạo khi tại nhiệm.

Nếu bị phán quyết có tội, nữ Thủ tướng đầu tiên của Thái Lan sẽ phải đối mặt với mức án lên tới 10 năm tù giam, và bị tịch thu tài sản với tổng trị giá hơn 35 tỷ baht.

Bởi trước đó, bà Yingluck Shinawatra bị tuyên phải bồi thường 35,7 tỷ baht (hơn 1 tỷ USD) cho các thiệt hại của ngân sách nhà nước ước tính lên tới 500 tỷ baht về chương trình trợ giá gạo kể trên.

Bà Yingluck tới tòa án hôm 21-7.

Và nữ cựu Thủ tướng từng đệ đơn kháng án lên Tòa án Hành chính để yêu cầu hủy lệnh bắt bà phải bồi thường 35,7 tỷ baht. Bà Yingluck Shinawatra cũng đã kiện Tổng chưởng lý Trakul Winitnaiyaphak và 3 công tố viên vì cho rằng, họ đã lạm dụng quyền lực trong việc xử lý vụ việc của bà.

Ngày 21-7, bà Yingluck Shinawatra đã có mặt tại Tòa án Tối cao và chính quyền Bangkok đã phải huy động hàng trăm cảnh sát để bảo vệ trụ sở tòa án. Thủ tướng Prayut Chan-o-chan kêu gọi những người ủng hộ nữ cựu Thủ tướng không nên có các hành động phá rối phiên tòa.

Để đảm bảo an ninh trật tự tại phiên tòa cuối cùng xét xử cựu Thủ tướng Yingluck Shinawatra, Tư lệnh Lục quân, Đại tướng Chalermchai Sitthisart từng tuyên bố, quân đội sẽ hỗ trợ cảnh sát trong vấn đề này.

“Trợ giá gạo là một sách lược quốc gia đã được Quốc hội thông qua. Nhưng những cáo buộc hình sự vẫn chỉ nhắm vào một mình tôi”, bà Yingluck Shinawatra tuyên bố. Theo tờ The Bangkok Post, khoảng 1.000 người ủng hộ và thành viên đảng Pheu Thai đã chào đón bà Yingluck Shinawatra bên ngoài Tòa án Tối cao ở thủ đô Bangkok.

Ông Somkid Chuakhong, cựu nghị sĩ của Pheu Thai cho rằng, sẽ rất bất công nếu xét xử một nhà lãnh đạo khi họ đưa ra chính sách với mục tiêu cải thiện đời sống người dân. Gần 1 năm trước (5-8-2016), bà Yingluck Shinawatra đã tự bào chữa trước 9 thẩm phán Tòa án Tối cao, đồng thời nhấn mạnh, không có nhân chứng nào làm chứng về gian dối trong chương trình trợ giá gạo.

Ngoài án phạt 1 tỷ USD, bà Yingluck Shinawatra còn phải đối mặt với 15 cáo buộc như cấp hộ chiếu cho cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra, can thiệp quá mức vào cải tổ quân đội, hỗ trợ bất hợp pháp cho những người bị truy tố về tội phạm chính trị, cho phép Bộ Tài chính vay 350 tỉ baht (10 tỉ USD) để hỗ trợ đề án quản lý nước...

Hơn 1 tháng trước (26-6), giới truyền thông Thái Lan đưa tin, tiến trình phong tỏa và tịch thu tài sản của nữ cựu Thủ tướng gặp một số trở ngại và chưa thể thực hiện trong thời gian tới.

Ba cơ quan thực thi việc này là Cục Thực thi pháp lý, Bộ Tài chính và Ủy ban Chống tham nhũng quốc gia (NACC) cho biết, họ phải đợi hoàn tất các thủ tục trước khi tiến hành phong tỏa tài sản của bà Yingluck Shinawatra.

Phó Thủ tướng Wissanu Krea-ngam tuyên bố, giới chức nước này không thể phong tỏa tài sản của bà Yingluck Shinawatra bởi Cục Thực thi pháp lý không thể xác định được số tài sản nào thuộc về nữ cựu Thủ tướng. Dự kiến việc này có thể tiến hành trong tháng 9-2017.

Tính đến nay hơn 300 quan chức thuộc Cục Dự trữ và Cục Hỗ trợ tiếp thị cho nông dân cùng nhiều chủ kho và giám sát viên bị xử lý kỷ luật vì các sai phạm liên quan đến chương trình mua tạm trữ gạo.

NACC đang điều tra 986 trường hợp công chức liên quan đến chương trình này, đặc biệt ở khâu dự trữ gạo mua của nông dân. Bộ trưởng Tư pháp Paiboon Komchaya cho biết, đã nhận được danh sách 6.000 quan chức nhà nước bị tình nghi có dính líu đến vụ thất thoát 142 tỷ baht (hơn 4 tỷ USD) vì chương trình trợ giá gạo.

Hơn 8 tháng trước (15-11-2016), Bộ trưởng Tư pháp Paiboon Komchaya từng tuyên bố, trong số 6.000 quan chức bị tình nghi có liên quan tới vụ bê bối thất thoát 142 tỷ baht (hơn 4 tỷ USD) từ chương trình trợ giá gạo thời cựu Thủ tướng Yingluck Shinawatra, có 2.000 quan chức cấp cao và 4.000 quan chức cấp triển khai chính sách.