Thách thức của tân Thủ tướng Ukraine

• Ai sẽ là tân Thủ tướng Ukraine?
• Tân Thủ tướng Ukraine công du tới Nga

Tân Thủ tướng Vladimir Groysman cho biết, các thành viên trong liên minh cầm quyền đang tập hợp những người có tư tưởng cải cách để đưa vào nội các nhằm loại bỏ nạn tham nhũng và gian lận tại Ukraine. Trước đó (14-4), với 257 phiếu thuận, Quốc hội Ukraine đã phê chuẩn đơn xin từ chức của Thủ tướng Arseny Yatsenyuk và bổ nhiệm ông Vladimir Groysman, Chủ tịch Quốc hội đảm trách cương vị này.

Ông Arseny Yatsenyuk quyết định từ chức (10-4), chỉ chưa đầy 2 tháng sau khi vượt qua cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm tại Quốc hội. Hơn 2 tháng trước (16-2), Tổng thống Petro Poroshenko đã yêu cầu ông Arseny Yatsenyuk từ chức. Và khi đó Bộ trưởng Nội vụ Arsen Avakov từng tuyên bố (12-2), sẽ tung bằng chứng "đánh sập" chính quyền của Tổng thống Petro Poroshenko, nếu ông Arseny Yatsenyuk bị phế truất. Nhưng sự ra đi của ông Arseny Yatsenyuk lại chứng minh cho dự báo trước đó của tỷ phú Ukraine Dmytro Firtash - chính phủ Kiev sẽ sụp đổ trong những tháng đầu năm 2016.

Thủ tướng Vladimir Groysman.

Nhậm chức từ tháng 2-2014, ông Arseny Yatsenyuk đã phải chứng kiến tỉ lệ ủng hộ bản thân ngày càng sụt giảm. Và đang xuất hiện tin đồn cho rằng, ông Arseny Yatsenyuk sẽ rời Ukraine sau khi tân chính phủ đi vào hoạt động, vì lo ngại bị truy tố hình sự.

Giới bình luận còn nhận định, chính trường Ukraine đang đứng trước một đợt "sóng ngầm" mới sau khi ông Arseny Yatsenyuk từ chức vì bị chỉ trích không thực hiện đầy đủ những cải cách đã cam kết và bị cáo buộc bảo vệ lợi ích của các nhà tài phiệt. Nhưng ông Arseny Yatsenyuk cho rằng, cuộc khủng hoảng chính trị được tạo ra một cách giả tạo và trách nhiệm trong vấn đề này thuộc về Tổng thống Petro Poroshenko.

Điều đáng nói là việc này diễn ra đúng thời điểm Tổng thống Petro Poroshenko có thể bị điều tra sau khi có tên trong "Hồ sơ Panama". Và để tránh "rắc rối", ông Petro Poroshenko vừa ký sắc lệnh bãi nhiệm Tổng Công tố Viktor Shokin.

Kênh truyền hình 112 Ukraine vừa đăng trên trang web bản sao câu trả lời chính thức từ Văn phòng Tổng công tố về cuộc điều tra đối với ông Arseny Yatsenyuk sau khi cựu Thủ tướng bị cáo buộc nhận hối lộ 3 triệu USD. Ông Dmitry Dobrodomov, người đứng đầu phong trào xã hội "Nhân dân kiểm soát", là người gửi đề nghị điều tra ông Arseny Yatsenyuk. Văn phòng Tổng công tố cho biết, đang điều tra về cáo buộc ông Arseny Yatsenyuk nhận hối lộ 3 triệu USD khi bổ nhiệm ông Vladimir Ishchuk làm người đứng đầu Tập đoàn phát thanh và truyền hình RRT.

Gần 7 tháng trước (26-9-2015), trên facebook của nghị sĩ Ukraine Sergei Caplin từng viết, ông Arseny Yatsenyuk đang bị điều tra tham nhũng - phải trả lời về khoản hối hộ 3 triệu USD. Theo ông Sergei Caplin, ông Arseny Yatsenyuk đã nhận tiền của ông Vladimir Ishchuk, trùm truyền thông Ukraine. Trước đó (3-4-2015), tờ Sputnik dẫn lời ông Sergei Kaplin, theo đó ủy ban điều tra tạm thời đã công bố kết quả kiểm chứng những tuyên bố của cựu Trưởng thanh tra tài chính nhà nước Nikolai Gordienko, cáo buộc ông Arseny Yatsenyuk tham nhũng, lạm dụng quyền lực.

Bộ trưởng Tài nguyên thiên nhiên và Sinh thái Igor Shevchenko từng tuyên bố, ông Arseny Yatsenyuk là lực cản và là trở ngại lớn nhất đối với tiến trình cải cách tại Ukraine - Ông ấy không hành động vì lợi ích chung, lợi ích quốc gia, mà vì lợi ích cá nhân, lợi ích của các đối tác doanh nghiệp và các đồng minh chính trị.

Mâu thuẫn giữa ông Igor Shevchenko và ông Arseny Yatsenyuk công khai bùng nổ khi người đứng đầu nội các bổ nhiệm 4 thành viên vào cơ quan Chống tham nhũng Quốc gia bởi việc đưa hoặc bỏ ai trong diện điều tra sẽ làm thay đổi bản chất của cuộc chiến chống tham nhũng. Ngoài ra, còn đụng chạm tới quyền lợi của trùm tài phiệt Igor Kolomoisky, người được ông Arseny Yatsenyuk "chống lưng".

Hơn 1 năm trước (6-3-2015), trang PolitNavigatora từng dẫn nguồn tin từ Quốc hội Ukraine cho biết, ông Arseny Yatsenyuk được cấp hộ chiếu thứ hai mang quốc tịch Canada và đây là hành vi trái pháp luật tại nước này. Theo trang PolitNavigatora, việc cấp thêm quốc tịch cho ông Arseny Yatsenyuk giống như một sự đảm bảo của phương Tây đối với tính mạng của người đứng đầu chính phủ Ukraine và gia đình trong trường hợp tình hình ở nước này diễn biến theo hướng cực đoan. Và điều này có vẻ đúng trong bối cảnh hiện nay của ông Arseny Yatsenyuk.