T-14 Armata: Chiến tăng vô địch

Xe tăng T-14 Armata đã được Nga giới thiệu lần đầu tiên tại lễ duyệt binh Ngày Chiến thắng phát xít 9-5-2015 tại Quảng trường Đỏ, và được đưa vào biên chế quân đội từ năm 2016.

Thế hệ thứ tư

Xe tăng T-14 Armata được lắp đặt trên hệ thống xe bệ thiết giáp bánh xích hạng nặng thế hệ thứ tư Armata do Nga chế tạo. Chúng được thiết kế và phát triển từ năm 2009 bởi Công ty quốc phòng Uralvagonzavod có trụ sở tại Nizhny Tagil.

Khoang đạn sẽ được cách biệt ra khỏi tổ lái để tăng độ an toàn. Trong khi đó động cơ sẽ được nâng cấp mạnh hơn và giáp, pháo chính cùng hệ thống nạp đạn tự động được củng cố. Pháo chính của xe cũng được cải tiến, trong đó có cả việc trang bị loại pháo 152mm từng được thử nghiệm trên loại xe tăng "Object 292".

Armata là loại xe tăng đầu tiên có một tháp pháo hoàn toàn không có người bên trong mà được điều khiển từ xa bởi một hệ thống điều khiển tự động, tổ lái được bảo vệ trong một khoang bọc giáp riêng trong xe. Đây là một đột phá trong thiết kế xe tăng, tương tự như việc sử dụng hệ thống nạp đạn tự động để thay thế người nạp đạn trên T-64 vào 50 năm trước.

Việc sử dụng tháp pháo ngày càng được tự động hóa mang lại nhiều lợi thế: Tổ lái được giảm bớt (kíp lái chỉ cần 2 người), tháp pháo bớt đi không gian cho người bên trong nên có thể thu nhỏ kích thước tháp pháo xuống mức tối thiểu.

Armata áp dụng hệ thống thông tin - điều khiển tự động dựa trên công nghệ số, cho phép kết nối bất kỳ cơ cấu chỉ huy, hệ thống điều khiển nào. Khi xe bị tấn công hoặc gặp trục trặc ở một bộ phận nào đó, hệ thống tự động phân tích và phát ra một giọng nữ dịu dàng vào tổ hợp của mỗi thành viên kíp xe về những hỏng hóc của xe và khuyến nghị những công việc cần làm. Chính vì thế lính tăng Nga đặt cho T-14 một biệt danh ngọt ngào là "Mashenka".

Phòng thủ tốt

Vỏ giáp của Armata làm từ một loại hợp kim mới với số hiệu 44S-sv-Sh, phát triển bởi Viện Nghiên cứu Kim loại. Loại hợp kim mới này bền chắc hơn thép nhưng lại nhẹ hơn và không mất đi tính năng trong nhiệt độ cực thấp, một tiêu chí bắt buộc của vũ khí Nga để hoạt động tốt tại vùng Bắc Cực lạnh giá.

T-14 có vỏ giáp trước tương đương 900-1.100mm thép khi chống đạn xuyên giáp động năng, khoảng 1.200-1.400mm thép khi chống đạn nổ lõm chống tăng, đây là mức bảo vệ tốt nhất trên thế giới vào năm 2015. Ngoài ra, khoang lái có các tấm giáp để bảo vệ tổ lái trong trường hợp vỏ giáp ngoài bị bắn thủng. Ước tính tấm giáp vách trước khoang lái có mức bảo vệ tương đương 900mm thép. Như vậy, tổng cộng vỏ giáp mặt trước xe của T-14 có khả năng bảo vệ lên tới 1.800-2.000mm thép khi chống đạn xuyên giáp động năng, khoảng 2.100-2.500 mm thép khi chống đạn nổ lõm chống tăng.

Khi kết hợp với giáp phản ứng nổ thế hệ 4 là Malachit, khả năng bảo vệ của xe còn được nâng cao thêm ít nhất là gấp 2 lần khi chống đạn xuyên giáp động năng hoặc đạn nổ lõm, đủ sức chịu được hỏa lực của mọi loại pháo xe tăng cỡ nòng 120 -125 mm, thậm chí cả cỡ pháo 130 mm hoặc 140 mm mà các xe tăng phương Tây có thể trang bị trong tương lai. Nóc xe đạt độ dày tới 260 - 300 mm thép để kháng lại những vũ khí chống tăng kiểu mới chuyên tấn công vào nóc xe như tên lửa FGM-148 Javelin.

T-14 trang bị hệ thống phòng thủ chủ động "Afganit" để đánh chặn đạn chống tăng từ xa. Hệ thống có thể đánh chặn mục tiêu có tốc độ tới 1.700 m/s (Mach 5), nghĩa là có thể đánh chặn được cả đạn xuyên giáp động năng APFSDS của pháo chống tăng. Khả năng này vượt trội so với hệ thống ARENA trên T-90 (chỉ đánh chặn được mục tiêu có tốc độ khoảng 700 m/s). Ở thời điểm 2015, trên thế giới chưa nước nào có hệ thống đạt tính năng tương đương.

Cơ động và mạnh mẽ

Về độ cơ động, T-14 trang bị động cơ diesel 1.500 mã lực. Khi chấp nhận hao phí nhiên liệu để dùng tối đa công suất, động cơ còn có thể đạt tới 1.800 mã lực, tỷ lệ công suất/khối lượng đạt tới 37,5 mã lực/tấn. Do vậy, T-14 đạt khả năng cơ động tốt nhất thế giới với vận tốc tối đa đạt 90 km/h, vượt xa so với loại xe tăng cơ động nhất của phương Tây là Leopard 2 (có các chỉ số tương ứng là 26 mã lực/tấn và 72 km/h).

Về hỏa lực, Armata trang bị loại pháo 125 mm L/56 2A82-1M, đây là loại pháo cải tiến từ loại pháo 125 mm L/48 2A46 trang bị trên T-72, T-80 và T-90. So với pháo 2A46M-5 của T-90, loại 2A82 có cùng đường kính nòng nhưng chiều dài nòng lớn hơn 1 m (7 m so với 6 m), giúp bắn đạn xuyên giáp APFSDS có sức xuyên mạnh hơn, chính xác hơn khoảng 15-17%. So với pháo 120 mm L/55 của Đức (loại pháo xe tăng mạnh nhất cùng thời của phương Tây), 2A82-1M tạo ra động năng đạn mạnh hơn 17% (15,24 MJ so với 13 MJ).

Tháp pháo của T-14 không có người bên trong mà chỉ bao gồm khẩu pháo chính và 2 vũ khí phụ. Vũ khí phụ có thể tùy biến giữa đại liên, súng phóng lựu liên thanh chống bộ binh hoặc pháo 30mm để phòng không.

Khi sử dụng đạn xuyên giáp APFSDS kiểu mới 3BM-69 "Vacuum-1" (lõi xuyên uranium nghèo) hoặc 3BM-70 "Vacuum-2" (lõi xuyên tungsten), pháo 2A82-1M đạt sức xuyên 850 - 1.000 mm thép (ở cự ly 2.000 m), đủ sức bắn xuyên giáp trước của các loại xe tăng hiện đại như M1A2 Abrams của Mỹ hoặc Leopard-2A6 của Đức ở cự ly 2.000 m ngay từ phát đạn đầu tiên với xác suất khoảng 60%. Cũng theo tuyên bố của UVZ, thì sơ tốc đạn đầu nòng của 2A82 đạt tới 2.050 m/s, cao hơn tới 20% so với con số 1.750 m/s trên pháo 120mm L/55 của Đức. Tầm bắn thẳng hiệu quả của pháo 2A82-1M đạt 4.700 m, trong khi pháo 120mm L/55 của Đức chỉ đạt 4.000 m.

Ngoài ra, khi cần thiết phải đối phó với những mẫu xe tăng mới của phương Tây sẽ ra đời trong tương lai, Armata còn được trang bị loại pháo 2A83 cỡ nòng 152 mm L/48. Đây là loại pháo tăng mạnh nhất thế giới ở thời điểm 2015. Đạn xuyên giáp APFSDS cỡ 152mm có sơ tốc đạn là 1.980 m/s, sức xuyên giáp đạt ít nhất 1.024 mm thép (ở cự ly 2.000 m), đủ sức xuyên thủng giáp trước của mọi loại xe tăng hiện đại nhất phương Tây ở cự ly trên 3.000 m. Sức xuyên giáp của pháo 152 mm còn có thể mạnh hơn nữa khi các loại đạn APFSDS mới được chế tạo. Ngoài ra, đạn nổ lõm cỡ 152mm cũng có sức công phá rất mạnh, có thể bắn xuyên trên 1.200 mm thép.

Ngoài đạn xe tăng, một loại tên lửa dẫn đường bằng laser mới có thể bắn từ pháo chính 125mm với đầu đạn chống tăng cùng tầm bắn 8.000 m cũng được phát triển. Đặc biệt, khi sử dụng pháo cỡ nòng 152mm thì T-14 có thể bắn tên lửa 2K25 Krasnopol với tầm tiêu diệt xe tăng địch đạt tới 20 km.

Các loại vũ khí phụ trên nóc tháp pháo của T-14 sẽ bao gồm 2 thứ: một súng máy 12,7 mm và 1 vũ khí phụ khác (được tùy chọn giữa 1 khẩu súng phóng lựu AGS-40 chống bộ binh hoặc 1 khẩu pháo 30 mm cho nhiệm vụ phòng không)

NATO lo ngại

Ngày 7-3-2017, trả lời phỏng vấn kênh truyền thanh AM 97, tướng Mỹ Wesley Clark, cựu Chỉ huy trưởng Lực lượng NATO tại châu Âu, đã khen ngợi dòng xe tăng T-14 Armata: “Xe tăng thế hệ mới của Nga với hệ thống phòng ngự chủ động và tháp pháo tự động hóa không người lái có khả năng bảo vệ hơn hẳn các dòng xe tăng hiện đại khác trên thế giới. Công nghệ vỏ giáp áp dụng trên xe tăng này,  Mỹ hiệnvẫn chưa có sản phẩm tương xứng. T-14 chính là hình mẫu để chúng ta phát trên thế hệ xe tăng mới vào những năm 2030”.