Cảnh sát - một nghề nhiều “rủi ro” ở Mexico

• Cảnh sát Mexico dẹp loạn tội phạm ma túy !
• Cảnh sát Mexico bị cáo buộc "tra tấn tình dục" để lấy lời khai nữ nghi phạm

“Ông ta đã bị bắn 11 lần và chết trên đường phố”, Ismael Ramos nói về một ngày trong năm 2006 khi Telesforo Ramirez bị giết. Hai người là cảnh sát tuần tra ở Mexico City và hình ảnh đồng nghiệp chảy máu đến chết trên đường phố ám ảnh Ramos cho đến tận hôm nay.

Không ai bị bắt vì tội giết chết sĩ quan Ramirez, điều gây sốc cho đồng nghiệp cũ của ông. “Không ai làm gì cả”, Ramos nói và chỉ ra rằng vụ nổ súng được cho là do các thành viên của một băng đảng ma túy thực hiện. “Thật không thể tin được. Dường như không ai quan tâm đến vụ án của ông”, Ramos nhớ lại việc thiếu điều tra. 

Trường hợp của Telesforo Ramirez hoàn toàn không phải là duy nhất, vì hầu hết các vụ giết cảnh sát ở Mexico đều không bị trừng phạt. Và số lượng sĩ quan thiệt mạng đang gia tăng, theo Causa en Comun - một tổ chức phi chính phủ giám sát và làm nổi bật các điều kiện nguy hiểm của lực lượng cảnh sát ở Mexico.

Trong nửa đầu năm 2019, có 235 cảnh sát thành phố, bang và liên bang đã thiệt mạng - nhiều hơn hai lần so với cùng kỳ năm 2018. Maria Elena Morera - Chủ tịch Causa en Comun bình luận: “Thật dễ dàng để giết một sĩ quan cảnh sát ở Mexico. Ở Mỹ, khi một sĩ quan cảnh sát bị giết, có một sự náo động trong xã hội. Nhưng ở Mexico không có sự quan tâm đến cuộc sống của cảnh sát. Dường như không ai quan tâm”. 

Sự gia tăng số sĩ quan cảnh sát bị giết và sự coi thường việc thực thi pháp luật ở Mexico là 2 trong số nhiều yếu tố khiến chính phủ cực kỳ khó thực hiện lời hứa tuyển dụng 50.000 người phục vụ trong hàng ngũ Lực lượng Vệ binh Quốc gia mới sẽ được chính thức hoạt động vào năm 2022. 

Tổng thống Andrés Manuel Lopez Obrador tuyên bố kế hoạch khởi động lực lượng vệ binh mới trước khi nhậm chức vào tháng 12-2018. Ông cho rằng Vệ binh Quốc gia sẽ là chìa khóa trong việc giảm mức độ tội phạm và bạo lực kỷ lục. Từ tháng 1 đến tháng 7-2019, hơn 20.000 vụ giết cảnh sát được báo cáo - tăng 4% so với cùng kỳ năm 2018. 

Morera chỉ trích tổng thống Lopez Obrador đã đặt mục tiêu của mình quá cao. “Những gì mà các thành viên Lực lượng Vệ binh Quốc gia đã nói với chúng tôi là họ không đạt được số lượng tuyển dụng mà tổng thống tin rằng sẽ dễ dàng có được”. 

Chuyên gia an ninh Mexico Alejandro Hope nói rằng chính phủ không cung cấp đủ các ưu đãi cho các ứng cử viên tương lai. Alejandro Hope, cựu giám đốc của Trung tâm Nghiên cứu và An ninh Quốc gia (Cisen), một cơ quan tình báo của chính phủ cho biết: “Nếu đó là một nghề rủi ro, chính quyền phải trả một mức lương công bằng, nhưng mức lương được cung cấp là không đủ”.

Telesforo Ramirez bị bắn chết năm 2006.

Mức lương trung bình hàng tháng ở Mexico cho các sĩ quan dao động trong khoảng từ 600 USD đến 760 USD. Theo sĩ quan Ramos, điều đó không đủ để đáp ứng các nhu cầu cơ bản của gia đình một quan chức. Cũng như chỉ nhận được mức lương ít ỏi, các sĩ quan trong lực lượng cảnh sát thành phố và tiểu bang thường phải trả tiền cho các thiết bị của riêng họ. 

Causa en Comun nhận định gần một nửa số sĩ quan cảnh sát phải tự chi trả tiền cho đồng phục và giày của họ. Marco Villafana, một trong những sĩ quan nói rằng ông sẽ không bao giờ xem xét tham gia Lực lượng Vệ binh Quốc gia. 

Cựu sĩ quan cảnh sát tiểu bang 33 tuổi nói rằng lực lượng mới này vẫn không thay đổi được gì. Villafana làm cảnh sát ở Guanajuato, một thành phố ở miền trung Mexico, nơi các sĩ quan đang bị giết với số lượng kỷ lục – 24 sĩ quan đã bị sát hại từ tháng 1 đến 21-8-2019. 

Villafana chia sẻ: “Tôi tham gia vì tôi muốn phục vụ, nhưng rất nhanh sau đó bạn nhận ra rằng có tham nhũng ở khắp mọi nơi”. Sau hơn một thập niên phục vụ trong lực lượng cảnh sát, Villafana cuối cùng thấy bất mãn với chính sách nhà nước và bắt đầu bảo vệ quyền của các sĩ quan. Hợp đồng cảnh sát của Villafana gần đây chấm dứt, một biện pháp mà ông giải thích rằng được đưa ra để trả thù vì đòi hỏi điều kiện làm việc tốt hơn. Villafana không đơn độc.

Theo một cuộc khảo sát năm 2018 do Causa en Comun thực hiện, 55% các sĩ quan thực thi pháp luật cho biết họ tin rằng các cơ quan của họ đã tham nhũng. Đó cũng là một kinh nghiệm mà sĩ quan Ramos cho biết ông đã chứng kiến ở Mexico City. 

Ramos cáo buộc: “Mọi chính phủ tiểu bang đều thỏa thuận với một nhóm tội phạm nhất định”. Đây là một cáo buộc được củng cố bởi các vụ bắt giữ gần đây tại Mexico City đối với một số cảnh sát trưởng bị nghi ngờ bảo vệ các băng đảng ma túy địa phương. 

Không tin tưởng việc thực thi pháp luật là phổ biến ở Mexico City. Gần đây, hàng trăm người biểu tình đã xuống đường sau những cáo buộc rằng một nhóm cảnh sát đã hãm hiếp một thiếu niên. Sáu cảnh sát đã bị đình chỉ trong cáo buộc.

Santiago Nieto, một quan chức cấp cao trong chính quyền Lopez Obrador tuyên bố họ đang nỗ lực để trấn áp những thành phần biến chất trong lực lượng an ninh trên toàn Mexico. Nhưng đối với Prisciliano Flores, những thay đổi đó đến quá muộn. Người đàn ông 54 tuổi đã dành 25 năm làm cảnh sát ở Mexico City và đã nghỉ việc sau khi bị vỡ mộng với lực lượng này.