Cảnh sát Mexico dẹp loạn tội phạm ma túy !

• Cảnh sát Mexico bị cáo buộc "tra tấn tình dục" để lấy lời khai nữ nghi phạm
• Bê bối của cảnh sát Mexico và Colombia
• Cảnh sát Mexico truy tìm “nhện độc” La China

Trên đây là kết luận trong báo cáo điều tra của Ủy ban nhân quyền quốc gia (CNDH), thuộc chính phủ Mexico) đưa ra hôm 18-8, sau cuộc điều tra nghi án cảnh sát liên bang Mexico đã giết tổng cộng 42 nghi phạm-gồm 22 người bị xử bắn tại chỗ- ở trang trại Rancho Del Sol ở ngoại ô ở thị trấn Tanhuato thuộc bang Michoacan vào sáng 22-5-2015.

Đại bàng đen của cảnh sát thảm sát “chim sẻ ngủ trong tổ”

Hãng tin AP cho biết các nghi phạm bị giết là thành viên tập đoàn sản xuất-buôn lậu ma túy Thế hệ mới Jalisco (JNG) ở bang Jalisco. Theo hãng tin Reuters, ngày 21-5-2015, một người phụ nữ đến đồn cảnh sát thành phố Guadalajara, cho các nhà điều tra biết khoảng 50 người đàn ông xông vào trang trại Rancho Del Sol của bà và họ tỏ ý muốn mua lại ngôi trại này.

Đấy không là  lần đầu tiên các nghi phạm JNG thăm Rancho Del Sol. Năm 2014, chúng từng đến yêu cầu lắp ống dẫn dầu chạy quanh trang trại này. Chồng người phụ nữ đã làm chủ trang trại cho đến khi bị bắt cóc hồi năm 2012 và mất tích. Người vợ  đề nghị cảnh sát đến trang trại để đuổi bọn nghi phạm. Và vụ thảm sát xảy ra khi cảnh sát liên bang có một trực thăng Đại bàng Đen yểm hộ, xông vào Rancho Del Sol lúc sáng sớm 22-5-2015.

Cảnh sát liên bang rời khỏi trang trại sau cuộc thảm sát.

Dù CNDH đồng ý với chính phủ vốn nói bọn tội phạm ma túy chiếm trang trại và các nạn nhân đã bắn vào cảnh sát, cuộc điều tra vẫn kết luận nhiều nạn nhân bị bắn ở cự ly gần, bị bắn từ sau lưng và từ trên xuống.  CNDH yêu cầu chính phủ giải quyết tại sao ngay từ đầu đã xảy ra đấu súng. Cảnh sát liên bang giải thích họ lọt vào bẫy phục kích là một chiếc xe tải và người ngồi trên xe đã bắn họ trước khi về đến trang trại Rancho Del Sol.

Nhưng báo cáo 696 trang của CNDH nêu chính phủ không cung cấp đủ chứng cứ hỗ trợ báo cáo của cảnh sát, và nói các bản khai của nhân chứng cho rằng khoảng 41 cảnh sát liên bang xông vào trang trại lúc 6 giờ sáng, sớm hơn so với báo cáo của cảnh sát liên bang.

Và khi một cảnh sát bị chết, các đồng nghiệp yêu cầu tiếp viện và 44 cảnh sát khác đến, cùng với chiếc trực thăng Đại bàng Đen. Chiếc này đã bắn khoảng 4.000 viên đạn vào ngôi nhà chính và nhà kho bên cạnh khiến nó bắt lửa. Trong một chuyến thăm, những nhân chứng đã nhìn thấy mái tôn của nhà kho -nơi nhiều nghi phạm chết-bị thủng vì hàng trăm lỗ đạn, có lẽ do súng bắn từ chiếc Đại Bàng Đen quần thảo. Ngôi nhà chính cũng đầy dấu vết của đạn có sức xuyên thủng bức tường dày. 

Tổng cộng 5 người bị trực thăng bắn chết, theo phát hiện của CNDH. Một nạn nhân bị trúng đạn xuyên vào cơ ngực trái rồi trỗ xuống háng, nhưng không có dấu máu trên chiếc quần jean anh ta mặc. Đại bàng Đen cũng bị trúng đạn.

Khi nhân viên điều tra thuộc Viện công tố quốc gia đến hiện trường, “cảnh sát liên bang đã có khoảng 4 giờ để thao túng hiện trường”, theo báo cáo CNDH.

Quân đội Mexico canh gác ở cổng trang trại.

18 nạn nhân thiệt mạng được tìm thấy chân trần,một người chỉ mặc quần lót, khiến CDNH kết luận hầu hết nạn nhân đang ngủ khi cảnh sát đột kích. Cuộc điều tra kết luận 40 thường dân chết vì trúng đạn,một người bị chết cháy và một người bỏ chạy trốn. Hai nhân chứng nói cảnh sát liên bang đã buộc một nghi phạm xâm mình vằn vện chạy ra khỏi nông trại, rồi các nhân chứng nghe thấy tiếng súng.

Báo cáo của CNDH mô tả những hành động tàn ác của cảnh sát liên bang: hình ảnh chụp chỉ vài giờ sau, cho thấy những xác người bị cháy đen, xác người nằm úp mặt trong vũng máu và bùn xung quanh ngôi nhà chính, súng không dấu tay nằm cạnh họ một cách đáng ngờ, dẫn  đến những nghi ngờ cảnh sát đã tự tiện giết người trong cuộc truy quét nghi phạm này. Báo cáo nêu 13 nghi phạm bị bắn vào  lưng.

Nhiều nhân chứng-gồm vợ các nạn nhân-khai với các nhà điều tra, rằng họ đã nghe cảnh sát khoe chiến tích, như một cảnh sát nói: “Đây là việc dễ nhất mà chúng ta từng làm. Chúng ta bắn chúng như bắn chim sẻ ngủ yên trong tổ”.

Cảnh sát tra tấn nghi phạm bằng cách đốt  tinh hoàn

Một người vợ có thai nói khi đi nhận diện xác chồng, các ngón chân của anh ta bị chặt đứt, tinh hoàn của chồng cô bị đốt cháy. Nhưng cảnh sát còn chọc cô, chỉ tay vào bụng bầu của cô nói: “Đấy là sản phẩm của bọn tội phạm”.

CNDH đã điều tra 3 người bị bắt, bị nhốt trong tù. Họ kể rằng cảnh sát ở trang trại đã đánh và dọa bắn họ. Một người kể cảnh sát buộc anh bắn một phát súng, trong khi người khác kể bị buộc ký tên vào một biên bản nhưng anh ta không được phép đọc nội dung. Người này nói: “Một sĩ quan lệnh cho cảnh sát không được giết người bị bắt nữa, vì ông ta đã làm báo cáo rằng có một số nghi phạm sống sót”.

Ngày 18-8, Chủ tịch CNDH Luis Raul Gonzalez Perez tuyên bố cảnh sát đã khai man trong vụ thảm sát, sắp xếp xác và cài cắm súng để thao túng hiện trường: “Chúng tôi đã vạch trần được những dấu hiệu công chức cảnh sát liên bang dính líu sự vi phạm nhân quyền nghiêm trọng. Những gì chúng tôi trưng ra là công chức không tuân thủ luật pháp” và ông đề nghị Bộ Tư pháp Mexico điều tra rốt ráo “để không ai có thể thoát,không bị truy tố”.

Nhưng ủy viên an ninh quốc gia Renato Sales phụ trách giám sát cảnh sát liên bang, đã vội mở cuộc họp báo khác cùng ngày 18-8, trước khi CDDH hoàn tất cuộc họp báo của họ. Ông cho biết cảnh sát không còn cách nào khác là phải bắn các nghi phạm chiếm trang trại: “Đây không phải một phương trình toán học đơn giản. Chắc chắn là một vụ việc đáng tiếc,khi ngoài một cảnh sát liên bang, 42 nghi phạm thuộc một tổ chức tội ác từ chối buông súng đã phải mất mạng”.

Cảnh sát niêm phong cổng vào trang trại

Ông Sales giải thích: cảnh sát đã ra lệnh cho các nghi phạm phải buông súng và đầu hàng, nhưng chúng đáp lại bằng những tràng đạn. Ông nói: “Việc sử dụng vũ khí là cần thiết và tỉ lệ thuận với một hành động vi phạm pháp luật. Theo chúng tôi, cảnh sát đã tự vệ đúng luật”. Ông Sales nói ông không chấp nhận cảnh sát tự “gánh”việc xử tử.Ông cho biết cuộc điều tra vẫn tiếp tục, và ông đề nghị quốc hội Mexico thông qua các luật về việc khi nào thì các lực lượng an ninh được phép nổ súng.

Chính phủ Tổng thống Mexico bị bẽ mặt

Không chỉ cảnh sát liên bang Mexico bị qui trách nhiệm. Ví dụ trong 3 trường hợp, nhóm giảo nghiệm pháp y của văn phòng công tố bang Michoacan (PGJEM) lập hai báo cáo giảo nghiệm tử thi của cùng một người. CDNH cáo buộc công tác giảo nghiệm tử thi có nhiều “sai sót”, làm việc không công tâm minh bạch và nhà xác còn trả lộn xác cho một gia đình.   Ban đầu, chính phủ từ chối cung cấp biên bản pháp y về những người bị giết.

Cùng với vụ 42 giáo viên thực tập bị bắt cóc năm 2014, là những người mất tích có lẽ do cảnh sát tham nhũng đã bán họ cho bọn buôn ma túy, vụ thảm sát là bằng chứng lạm quyền của cảnh sát, bộ binh và hải quân Mexico hiện bị tố cáo lạm quyền từ khi cuộc chiến chống ma túy bắt đầu năm 2006 đã làm chết hơn 100.000 người.

Báo cáo của CNDH là cú giáng mạnh vào uy tín Tổng thống Mexico, ông Enrique Pena Nieto hiện có tỉ lệ tín nhiệm rất thấp (dưới 25 %) từ khi ông nhậm chức năm 2012 và hứa chấm dứt những năm tháng bạo lực. Ông mất uy tín vì ông không quyết liệt xử lý nạn tham nhũng và tình trạng tội phạm tràn lan cùng một cuộc đình công của các thầy cô giáo.

Tỷ  lệ án mạng giảm trong những năm đầu tiên sau khi ông Nieto nhậm chức, nhưng năm ngoái lại tăng. Chính phủ liên bang không có được những đề xuất hiệu quả để chống các tập đoàn ma túy. Chính phủ mô tả cảnh sát địa phương yếu kém trong nỗ lực ngăn chặn bạo lực. Cảnh sát địa phương lãnh lương “bèo”, ít được huấn luyện, dễ lọt vào các cạm bẫy hoặc “ăn bẩn” tiền đút lót của bọn buôn lậu.

Quân đội Mexico cũng đang tiến hành cuộc chiến chống bọn buôn lậu ma túy, số nghi phạm ma túy bị giết khá cao, khiến các tổ chức nhân quyền phải lên tiếng: dù các lực lượng an ninh Mexico đối mặt với những nguy hiểmlớn khi tiến đánh các tập đoàn ma túy vốn sẵn sàng hành động bạo lực, nhưng điều cần thiết là họ phải tự giữ kỷ cuơng. Hồi đầu năm nay, tổ chức nhân quyền Đường lối công lý xã hội mở nói những vụ việc như vụ thảm sát ở Tanhuato là “tội ác chống lại loài người”. Tổ chức này kêu gọi Tòa án hình sự quốc tế nên vào cuộc nếu Mexico không xử lý những vụ gây tội ác này.

Súng, gái và tiền, quyền lực

Hầu hết số người bị giết ở trang trại Rancho Del Sol là dân thị trấn Ocotlan (tây Mexico) nằm  giữa hai bang Jalisco và Michoacan, vốn là hai mặt trận chính của cuộc chiến chống ma túy. Năm ngoái, Ocotlan lọt vào mắt bão, khi tập đoàn ma túy JNG dùng thị trấn làm sào huyệt. Bọn chỉ huy địa phương bắt đầu tuyển chọn thanh niên và tìm được nhiều người gia nhập JNG để kiếm tiền. Họ được trả hậu hĩnh khoảng 5.000 peso (274 USD) mỗi tuần, nhưng họ cũng muốn hưởng thụcuộc sống cógái gú, súng và quyền lực. Nhưng họ cũng dễ bị giết, xuống mộ khi tóc còn anh. Tại Ocotlan hiện có một miếu thờ những người chết, với hình ảnh một vị thánh có hai khẩu AK-47 trên đầu.

Victor Manuel Alvarez, 27 tuổi, lớn lên cạnh tuyến đường sắt, cũng trở thành công nhân xe lửa. Nhưng vì thèm có xe riêng và muốn có “số má”, nên anh ta đã bị bắn chết trong vụ thảm sát. Carlos Octavio Montano, con trai một chủ tiệm thịt giàu có, chuẩn bị vào đại học, cũng gia nhập JNG và cũng chết ở trang trại. Tương tự là những thiếu niên lớn lên từ “phố đèn đỏ” của thị trấn, và những thanh niên nghèo như Hector de Jesus Arana (chết vì bị tra tấn dã man).

Có một giai đoạn thị trấn yên tĩnh dưới sự kiểm soát của JNG. Chúng ngồi xe bán tải “đi tuần để duy trì trật tự”, theo các cư dân do biết. JNG cũng nhanh chóng bắt đầu tấn công lực lượng an ninh. Nổi tiếng nhất là vụ chúng bắn rơi một trực thăng quân đội khiến 6 lính thiệt mạng hồi tháng 5.2015. Thông tin khác nêu 10 lính chết. Vài tuần trước nữa, các tay súng giết hơn 20 cảnh sát liên bang trong hai vụ tấn công,gồm một vụ ở ngay Ocotlan.

Sau vụ thảm sát, các gia đình có người chết kín tiếng, không dám gặp các tổ chức nhân quyền để giúp chứng minh cảnh sát liên bang giết chồng, con trai họ. Nhiều người nêu lý do sợ bị lực lượng an ninh hoặc bọn buôn lậu ma túy trả thù. Nay, vài người cảm thấy can đảm. Bà Olga Venegas, có người con trai 19 tuổi không vũ khí, bị bắn chết khi mặc quần lót, nằm chết úp mặt dưới đất, nói: “Chúng tôi muốn cùng nhau chứng tỏ sự thật. Nhiều người sợ nhưng tôi thì không, muốn nói ra sự thật”.