Brazil tê liệt vì đình công

• Tia hy vọng mong manh cho cánh tả Brazil
• Jair Bolsonaro: Donald Trump của Brazil
• Nhà tù "ba không" ở Brazil

Giá dầu diesel trung bình tại Brazil là 3,36 real/lít, tương đương 92 cent Mỹ, hồi tháng 1 rồi tăng lên 3,6 real/lít, theo cổng thông tin G1. Các tài xế xe tải bắt đầu đình công, không vận chuyển hàng hóa. Giá dầu diesel tiếp tục tăng lên 3,8 real/lít hôm 26-5. 

Giá dầu ở Brazil tăng từ khi một quyết định chính trị nhạy cảm được đưa ra năm 2016, cho phép Tập đoàn Dầu quốc gia Petrobras được tự động thiết lập giá. Giá dầu thế giới tăng trong vài tuần qua cũng là một yếu tố ảnh hưởng.

Cuộc đình công tạo ra cơn ác mộng trong ngành vận tải, làm tê liệt nền kinh tế lớn nhất Mỹ Latinh. Khoảng 60% lượng hàng hóa ở Brazil được vận chuyển bằng xe tải. Đợt đình công dẫn đến tình trạng các trạm xăng cạn nhiên liệu, thực phẩm thiết yếu cháy hàng. 

Trước tình hình đó, Tổng thống Brazil Michel Temer ngày 27-5 đồng ý giảm giá dầu diesel. Mức giảm tương đương 0,46 BRL/lít sẽ được áp dụng trong vòng 60 ngày. Tổng thống Temer cũng chấp thuận 4 yêu cầu khác từ cánh lái xe nhưng không nêu chi tiết.

Nhà chức trách Brazil đã phải triển khai xe quân sự để dọn dẹp các rào chắn do các tài xế lập nên và hộ tống các xe chở nhiên liệu từ hôm 25-5. Đến đêm 26-5, gần 600 tuyến đường vẫn bị phong tỏa một phần. Chính phủ Brazil dành ưu tiên cho các sân bay, nhà máy điện và hoạt động liên quan y tế như vận chuyển nội tạng để cấy ghép.

Tuy nhiên, tính đến ngày 30-5, cuộc đình công lớn của các tài xế xe tải tại Brazil đã bước sang ngày thứ 9, thể hiện sự giận dữ đối với chi phí nhiên liệu quá cao. Một số xe buýt và xe tải chở hàng hóa bắt đầu dịch chuyển ra khỏi khu vực đình công, nhưng số lượng đáng kể tài xế xe tải vẫn quyết "bám trụ" dù giá nhiên liệu đã giảm.

Việc các tài xế cố thủ gây ngạc nhiên lớn cho chính quyền trung ương và các lãnh đạo công đoàn,  họ đưa ra giả thuyết về việc thao túng nhằm hạ bệ Tổng thống Michel Temer.

Trong vài ngày vừa qua, gần như tất cả các trạm xăng đều bị đóng cửa tại Rio de Janeiro và các siêu thị rơi vào tình trạng cạn kiệt sản phẩm tươi sống. Hiện tại, các xe nhiên liệu và xe chở thực phẩm đã vào thành phố. Các trường học tại Rio mở cửa trở lại và những ga dầu lớn cũng quay trở lại hoạt động. 

Bất chấp những tín hiệu vui mừng này, giao thông vẫn bị tê liệt tại nhiều nơi, làm đông cứng ngành nông nghiệp rộng lớn và tạo ra cơn ác mộng cho hàng triệu người. Theo cơ quan kiểm soát sân bay Infraero, 10 sân bay hiện vẫn trong tình trạng hết nhiên liệu.

Các chuyên gia đánh giá ngay cả khi cuộc đình công giảm nhiệt, các hiệu ứng sau đó phải mất đến vài tuần mới có thể giải quyết, gây ra cú sốc nghiêm trọng cho nền kinh tế đang phải vật lộn để phát triển trở lại sau một cuộc suy thoái kỷ lục kéo dài 2 năm qua. 

Theo cổng thông tin điện tử G1 của Brazil, giá dầu diesel tại đây đã tăng gần gấp đôi so với năm 2016 do chính sách thả nổi giá dầu theo thị trường quốc tế và cùng với đó, nạn bê bối tham nhũng của giới quan chức đã đẩy cuộc biểu tình ngày càng trở nên dữ dội.

Ông Pedro Parente đã từ chức.

Trong khi cuộc đình công của giới tài xế chưa yên, ngày 29-5, Công đoàn ngành dầu khí Brazil (FUP) đã kêu gọi một cuộc tổng đình công kéo dài 72 giờ bắt đầu từ ngày 30-5. FUP yêu cầu chính phủ giảm giá nhiên liệu và khí đốt; đồng thời chấm dứt chính sách bán tài sản của PetroBras và đòi Chủ tịch công ty này là Pedro Parente phải từ chức.

Về lĩnh vực dầu mỏ, FUP cũng phản đối đối với bất kỳ sự tư nhân hóa nào với PetroBras; đồng thời chỉ trích chính sách giá mới của PetroBras, được điều chỉnh theo giá thế giới kể từ cuối năm 2016. 

Ông Parente nắm quyền điều hành PetroBras từ năm 2016 và đưa ra một kế hoạch lớn giúp hồi sinh PetroBras bằng cách bán tài sản của công ty này để trả nợ và điều chỉnh giá nhiên liệu tại Brazil theo giá quốc tế.

Tin mới nhất cho biết ông Parente đã từ chức.